Ένας πόνος σε κάποιο σημείο του σώματος, μια δερματοπάθεια, ταχυκαρδίες, αϋπνία, γαστρεντερικές διαταραχές, οσφυαλγία, μυοσκελετικές παθήσεις είναι μερικές μόνο από τις ενοχλήσεις που μπορεί να μας οδηγήσουν στο να αναζητήσουμε τη γνώμη ενός ειδικού (ή και περισσότερων, με την «ελπίδα» ότι κάποιος θα καταφέρει να εντοπίσει μια οργανική βλάβη) και να μπούμε στη διαδικασία να υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε μια σειρά εξετάσεων.
Τι μπορεί, όμως, να συμβαίνει όταν οι εξετάσεις δεν εντοπίζουν κανένα οργανικό πρόβλημα, αλλά τα συμπτώματα εξακολουθούν να είναι παρόντα και να μας ανησυχούν;
Οι σωματικές ενοχλήσεις που δεν προκαλούνται από κάποιο παθολογικό αίτιο ονομάζονται ψυχοσωματικές. Δεν είναι φανταστικές και τα συμπτώματά τους είναι υπαρκτά. Σε αντίθεση, όμως, με τις κοινές ασθένειες, έχουν διαφορετική αιτιολογία. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι το αποτέλεσμα της σωματοποίησης του στρες. Το σώμα, δηλαδή, βρίσκει ένα δικό του τρόπο για να εξωτερικεύσει καταπιεσμένα συναισθήματα και ψυχολογικές συγκρούσεις που βιώσαμε ή βιώνουμε ακόμη. Στέλνει ένα σήμα κινδύνου, προκειμένου να μας αφυπνίσει και να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι περνάμε μια περίοδο άγχους, πίεσης και στρεσαρίσματος. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, πρόκειται για χρόνιο στρες, που φέρνει ή επιτείνει ήδη υπάρχουσες σωματικές ενοχλήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν το άγχος, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν φαύλο κύκλο.
Εφόσον με την καθοδήγηση ενός γιατρού αποκλείσουμε κάθε οργανική αιτία και καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οι ενοχλήσεις είναι ψυχοσωματικές, μπορούμε να αναζητήσουμε μια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Στόχος της θεραπείας είναι να διερευνηθούν οι πηγές του στρες, ώστε να εξωτερικευθούν οι καταπιεσμένες ψυχικές συγκρούσεις και να εκπαιδευθεί το άτομο σε τεχνικές ελέγχου που θα το βοηθήσουν να διαχειρίζεται πιο αποδοτικά το άγχος και τα συμπτώματά του (π.χ. τεχνικές χαλάρωσης, αναπνοής, απόσπασης προσοχής κ.ά.).
Βαρβάρα Μπελεσιώτη, Ψυχολόγος MSc.
Πλατεία Εκατονταπυλιανής, Παροικιά.
