Η Συρία πραγματοποιεί τις πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο αλλά αμφιλεγόμενο βήμα στη μεταβατική της πορεία ύστερα από σχεδόν 14 χρόνια πολέμου.
Την Κυριακή, τα μέλη των εκλεκτορικών σωμάτων συγκεντρώθηκαν για να ψηφίσουν τους νέους 210 βουλευτές της Λαϊκής Συνέλευσης. Ωστόσο, η διαδικασία έχει ήδη δεχθεί επικρίσεις ως μη δημοκρατική, καθώς το ένα τρίτο των μελών θα διοριστεί απευθείας από τον προσωρινό πρόεδρο Άχμεντ αλ-Σαράα. Τα υπόλοιπα δύο τρίτα θα επιλεγούν από τα εκλεκτορικά σώματα που λειτουργούν σε 60 περιφέρειες της χώρας, χωρίς άμεση συμμετοχή του λαού.
Επικρίσεις για συγκέντρωση εξουσίας
Δεκάδες οργανώσεις μη κυβερνητικού χαρακτήρα κατήγγειλαν τον μηχανισμό των εκλεκτόρων, υποστηρίζοντας ότι επιτρέπει στον αλ-Σαράα να διαμορφώσει κατά βούληση την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Ουσιαστικά, μπορεί να επιλέξει ή να εξασφαλίσει την πίστη των περισσότερων βουλευτών», ανέφερε κοινή ανακοίνωση οργανώσεων που υποστήριξαν πως η διαδικασία «υπονομεύει την αρχή του πολιτικού πλουραλισμού».
«Μπορείτε να την αποκαλέσετε όπως θέλετε, αλλά δεν είναι εκλογές», δήλωσε ο Μπασάμ Αλαχμάντ, διευθυντής της οργάνωσης Syrians for Truth and Justice, με έδρα τη Γαλλία.
Αναβολές σε Σουγουέιντα και βορειοανατολική Συρία
Η διεξαγωγή των εκλογών ανεστάλη επ’ αόριστον στην επαρχία Σουγουέιντα, με πλειοψηφία Δρούζων, καθώς και στις βορειοανατολικές περιοχές που ελέγχονται από τις κουρδικές δυνάμεις των SDF, λόγω εντάσεων με την κεντρική κυβέρνηση της Δαμασκού.
«Δεν υπάρχουν κόμματα, δεν υπάρχουν καμπάνιες»
Από τη Δαμασκό, ο ανταποκριτής του Al Jazeera, Οσάμα Μπιν Τζαβίντ, μετέδωσε ότι παρά τα ελλείμματα δημοκρατίας, οι εκλογές θεωρούνται για πολλούς Σύρους ένα πρώτο βήμα προς τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων μετά από δεκαετίες μονοκρατορίας.
«Δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα, ούτε προεκλογικές εκστρατείες», είπε. «Αλλά οι πολίτες αισθάνονται πως για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 60 χρόνια διακυβέρνησης της οικογένειας Άσαντ, έχουν μια γεύση εκλογικής διαδικασίας».
Το νέο κοινοβούλιο, με θητεία 30 μηνών, θα αναλάβει να προετοιμάσει το έδαφος για τις πρώτες άμεσες εκλογές, στις οποίες ο λαός θα κληθεί να ψηφίσει απευθείας.
Πώς λειτουργεί το νέο σύστημα
Η Λαϊκή Συνέλευση διαθέτει 210 έδρες: 140 θα εκλεγούν από 7.000 μέλη εκλεκτορικών σωμάτων, τα οποία ορίστηκαν από ειδικές επιτροπές, ενώ οι υπόλοιπες 70 θα διοριστούν απευθείας από τον αλ-Σαράα.
Η απουσία άμεσης λαϊκής ψήφου έχει επικριθεί, ωστόσο ο προσωρινός πρόεδρος υποστηρίζει ότι οι πρακτικές συνθήκες καθιστούν αδύνατη τη διεξαγωγή πανεθνικής ψηφοφορίας, καθώς εκατομμύρια Σύροι έχουν εκτοπιστεί ή στερούνται τα απαραίτητα έγγραφα.
Έλλειψη διαφάνειας και αποκλεισμός περιοχών
Αναλυτές εκφράζουν ανησυχία για την απουσία ελέγχου στη συγκρότηση των εκλεκτορικών σωμάτων, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία ευάλωτη σε χειραγώγηση. Ο Χάιντ Χάιντ, ερευνητής του Chatham House, τόνισε πως «οι επιτροπές και τα σώματα εκλεκτόρων συγκροτούνται χωρίς καμία εποπτεία».
Παράλληλα, η εκπροσώπηση γυναικών και μειονοτήτων παραμένει περιορισμένη — μόλις το 14% των υποψηφίων είναι γυναίκες, ενώ οι περιοχές του Κουρδικού βορρά και της Σουγουέιντα μένουν εκτός της διαδικασίας.
Προσδοκίες και αμφιβολίες
Κάτοικοι όπως ο Νισάν Ισμαήλ, δάσκαλος από τη βορειοανατολική Συρία, εκφράζουν απογοήτευση: «Οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι μια νέα πολιτική αρχή μετά τον Άσαντ, αλλά ο αποκλεισμός ολόκληρων περιοχών δείχνει ότι οι αρχές της συμμετοχής δεν τηρούνται».
Αντίθετα, υποψήφιοι όπως η Μαϊσά Χαλουανί από τη Δαμασκό δηλώνουν πως «οι επικρίσεις είναι αναμενόμενες — η κυβέρνηση είναι νέα στην εξουσία και η ελευθερία είναι κάτι καινούριο για εμάς».
Εν αναμονή της επόμενης μέρας
Το αν η νέα Βουλή θα αποτελέσει γέφυρα προς μια πραγματικά δημοκρατική Συρία ή θα αναπαράγει τις παλιές πρακτικές εξουσίας, μένει να αποδειχθεί. Για την ώρα, η χώρα κάνει τα πρώτα της βήματα σ’ ένα πολιτικό τοπίο που εξακολουθεί να ισορροπεί ανάμεσα στην ελπίδα και την αμφιβολία.
