Στην Αίγυπτο χτυπά εδώ και μήνες, αλλά πολύ περισσότερο σήμερα, ο παλμός της διπλωματίας – συγκεκριμένα αυτής που αφορά την Μέση Ανατολή. Οι Αμερικανοί διαπραγματευτές, Στιβ Ουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, βρίσκονται στην χώρα για τις τελικές συνεννοήσεις που, όπως όλα δείχνουν, θα οδηγήσουν στη συμφωνία τερματισμού του πολέμου στη Γάζα. Από την πλευρά της Τουρκίας, ο Ιμπραήμ Καλίν συμμετέχει ενεργά στις επαφές, λειτουργώντας ως δίαυλος ανάμεσα στη Χαμάς και τις δυτικές πρωτεύουσες σε έναν ρόλο κομβικό, όπως έχει περιγραφεί και από το Οβάλ Γραφείο πρόσφατα.
Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Άμπντελ Φατάχ αλ-Σίσι, απηύθυνε πρόσκληση προς τον Ντόναλντ Τραμπ να παραστεί στην τελετή υπογραφής, όταν αυτή πραγματοποιηθεί, μια κίνηση με σαφές πολιτικό βάρος, που επιβεβαιώνει πως το Κάιρο φιλοδοξεί να εμφανιστεί ως ο καθοριστικός εγγυητής της συμφωνίας.
Το πλαίσιο των συνομιλιών έχει πια καθοριστεί, σχεδόν αποκλειστικά σε αριθμητικούς όρους - πόσοι όμηροι θα απελευθερωθούν, σε ποια φάση θα αποσυρθούν οι ισραηλινές δυνάμεις, ποια θα είναι τα διεθνή στάδια εποπτείας. Οι μεσολαβητές μιλούν για «ώρες τεχνικών διορθώσεων» και όχι για «ημέρες πολιτικών διαφορών». Η απόσταση μέχρι τις υπογραφές μικραίνει.
Πόσο θα αντέξει η συμφωνία και ποια είναι τα δύσκολα επόμενα βήματα
Η πλειονότητα των αναλυτών εκτιμά ότι η συμφωνία θα ξεκινήσει ως περιορισμένης διάρκειας εκεχειρία, διάρκειας μερικών εβδομάδων ή μηνών. Στόχος είναι να δοκιμαστεί η αξιοπιστία των δύο πλευρών πριν μετατραπεί σε μία μόνιμη «ειρηνευτική ρύθμιση». Όμως η αντοχή της θα κριθεί στα πεδία που οι αριθμοί δεν μπορούν να προβλέψουν.
Για το Ισραήλ, το μεγάλο στοίχημα είναι η ασφάλεια. Η κυβέρνηση Νετανιάχου θα ζητήσει εγγυήσεις ότι η Χαμάς δεν θα εκμεταλλευτεί την εκεχειρία για ανασυγκρότηση ή επανεξοπλισμό. Για τη Χαμάς, το ζητούμενο είναι η πολιτική επιβίωση και η παραμονή της στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ισότιμου συνομιλητή.
Η ανταλλαγή ομήρων, η αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, η πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας και ο μηχανισμός ανασυγκρότησης της Γάζας αποτελούν τα τέσσερα σημεία που θα δοκιμάσουν τη συνοχή της συμφωνίας. Οποιαδήποτε καθυστέρηση ή μονομερής ενέργεια μπορεί να ξανανοίξει τον κύκλο της έντασης και μάλιστα με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ.
Το Ισραήλ φοβάται ότι μια «παγωμένη» σύγκρουση θα διατηρήσει τη Χαμάς ως απειλή στα σύνορά του. Η Χαμάς φοβάται ότι μια παρατεταμένη ανακωχή χωρίς πολιτικά ανταλλάγματα θα σημάνει το τέλος της πολιτικής της νομιμοποίησης. Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο φόβους κινείται τώρα η εύθραυστη ελπίδα μιας συμφωνίας.
Ένα βήμα πριν από το τέλος - ή την επόμενη αρχή;
Η ιστορία της περιοχής διδάσκει ότι οι εκεχειρίες στη Γάζα σπάνια επιβιώνουν από τις ίδιες τις σκιές τους. Ωστόσο, η σημερινή συγκυρία είναι διαφορετική. Η Ουάσινγκτον χρειάζεται επειγόντως ένα διπλωματικό αποτέλεσμα, η Άγκυρα επιδιώκει να επανέλθει ως ρυθμιστής στη Μέση Ανατολή, ενώ το Κάιρο βλέπει ευκαιρία να ανακτήσει το κύρος του αραβικού μεσολαβητή.
Αν όλα εξελιχθούν όπως σχεδιάζεται, οι υπογραφές μπορεί να μπουν πριν το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας – αναφέρουν οι αισιόδοξοι – ή και του μήνα – σύμφωνα με τους πιο μετρημένους. Και τότε θα αρχίσει το πραγματικό τεστ: αν η συμφωνία που θα γεννηθεί στο Κάιρο μπορεί να αντέξει στον άνεμο της ιστορίας ή αν θα προστεθεί στις πολλές που διαλύθηκαν στη σκόνη της Γάζας.
