Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιόμαστε τι πραγματικά σκέφτεται η γάτα μας κάθε φορά που κλείνουμε την πόρτα και φεύγουμε από το σπίτι. Μας νοσταλγεί, ανησυχεί ή απλώς αδιαφορεί;
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση, ωστόσο υπάρχουν αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες και παρατηρήσεις, που δείχνουν πολλά για το μυαλό και τα συναισθήματα μιας γάτας.
Είναι οι γάτες τόσο “ανεξάρτητες” όσο νομίζουμε;
Για χρόνια επικρατούσε η αντίληψη ότι η γάτα είναι ένα ζώο που δεν δεσμεύεται ιδιαίτερα με τον άνθρωπο. Ωστόσο νεότερες μελέτες αποδεικνύουν το αντίθετο. Οι γάτες μπορούν να σχηματίσουν έντονους συναισθηματικούς δεσμούς με τους ανθρώπους, ανάλογους με αυτούς των σκύλων ή ακόμη και των μικρών παιδιών.
Πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον έδειξαν ότι πολλές γάτες εμφανίζουν “ασφαλή προσκόλληση”. Δηλαδή νιώθουν σιγουριά και σταθερότητα όταν ο άνθρωπός τους είναι παρών. Τι συμβαίνει λοιπόν όταν ο αγαπημένος κηδεμόνας της γάτας χρειαστεί να απουσιάσει από το σπίτι;
Οι γάτες είναι πλάσματα της ρουτίνας. Γνωρίζουν πότε τρώμε, πότε κοιμόμαστε, πότε φεύγουμε αλλά και πότε επιστρέφουμε. Η καθημερινότητά τους οργανώνεται γύρω από τις δικές μας συνήθειες.
Επομένως εάν έχουμε φροντίσει να “εξηγήσουμε” στη γάτα μας πως το να λείψουμε για κάποιες ώρες είναι φυσιολογικό, και πως αργότερα θα επιστρέψουμε κοντά της, το πιθανότερο είναι πως θα παραμείνει χαλαρή και θα συνεχίσει το ημερήσιο πρόγραμμά της. Αυτό μπορεί να είναι αρκετά συγκεκριμένο και να περιλαμβάνει αρκετές ώρες ύπνου, καθώς οι γάτες κοιμούνται πάνω από 12 ώρες την ημέρα και χρησιμοποιούν την ξεκούραση ως μέσο χαλάρωσης αλλά και για να περάσει ο χρόνος.
Η υπόλοιπη μέρα της θα περιλαμβάνει “περιπολίες” στο σπίτι για έλεγχο του χώρου της, παρατήρηση από τα παράθυρα, παιχνίδι αλλά και απλή αναμονή κοντά σε κάποιο σημείο που έχει κρατήσει τη μυρωδιά σας.
Εάν ωστόσο η γάτα μας νιώθει πως η ρουτίνα της διαταράσσεται, τότε υπάρχει πιθανότητα να νιώσει έντονη αμηχανία και σύγχυση για το πότε θα ξαναδεί τον άνθρωπό της. Σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά αν έχει υπάρξει τραυματική εμπειρία εγκατάλειψης, ή αν έχουμε να κάνουμε με μια πολύ φοβική γάτα, μπορεί να εκδηλωθεί άγχος αποχωρισμού.
Το άγχος αποχωρισμού στις γάτες είναι υπαρκτό και συχνότερο από όσο νομίζουμε, παρότι συχνά το συνδέουμε μόνο με τους σκύλους. Τα σημάδια μπορεί να είναι διακριτικά ή και έντονα, όπως υπερβολικό νιαούρισμα όταν λείπουμε, καταστροφικές συμπεριφορές, όπως το ξύσιμο των επίπλων, η ούρηση σε σημεία, όπως η πόρτα ή το κρεβάτι του ανθρώπου. Άλλα πιο σπάνια συμπτώματα είναι ο υπερβολικός ύπνος και η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες.
Παρόλο που υπάρχει η παρανόηση πως οι γάτες δεν θέλουν παρέα, οι περισσότερες αναζητούν συνεχή κοινωνική επαφή, απλώς με τον δικό τους τρόπο. Ακόμη και οι πιο ανεξάρτητες γάτες έχουν ανάγκη από συναισθηματικό δέσιμο και επικοινωνία.
Η απουσία του ανθρώπου μπορεί να τους δημιουργήσει αίσθημα κενού, όπως φαίνεται από τη συμπεριφορά τους κατά την επιστροφή μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι γάτες συχνά μας υποδέχονται με τρίψιμο, γουργουρητό η “παράπονο” μέσω έντονου νιαουρίσματος.
Νιώθουν νοσταλγία οι γάτες; Τι δείχνουν οι αντιδράσεις τους όταν επιστρέφουμε;
Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα, η συμπεριφορά τους δείχνει πως οι γάτες νιώθουν κάτι πολύ κοντινό στη νοσταλγία. Αντιδρούν έντονα και με χαρά όταν επιστρέφουμε, ψάχνουν αντικείμενα που έχουν τη μυρωδιά μας και δείχνουν περισσότερο στοργικές μετά από μακρά απουσία. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η συμπεριφορά δείχνει συναισθηματική ανάμνηση και επιθυμία για συντροφικότητα.
Η συμπεριφορά της γάτας μόλις γυρίσουμε λέει πολλά για το τι ένιωθε όσο λείπαμε. Αν τρέξει στην πόρτα, τρίβεται και γουργουρίζει, θέλει να μας δείξει ότι χαίρεται που μας βλέπει, ενώ αν παραπονεθεί έντονα, πιθανότατα ένιωσε στρες ή μοναξιά. Σε κάθε περίπτωση, μέσα από τη συμπεριφορά της μπορούμε να καταλάβουμε πως η παρουσία μας έχει μεγάλη σημασία στη ζωή της.
Οι γάτες δεν είναι απόμακρα, αδιάφορα πλάσματα. Αντιθέτως δημιουργούν συναισθηματικούς δεσμούς, αισθάνονται την αλλαγή όταν δεν είμαστε σπίτι και φυσικά μπορεί να νιώσουν μοναξιά, άγχος ή ανασφάλεια. Σίγουρα μια ισορροπημένη γάτα μπορεί να προσαρμοστεί και να διαχειριστεί την απουσία μας, ωστόσο είναι βέβαιο πως η παρουσία μας την κάνει να αισθάνεται πιο ασφαλής.
Με άλλα λόγια, η γάτα μας νιώθει την απουσία μας, ίσως όχι με τον ανθρώπινο τρόπο, αλλά με έναν βαθύ συναισθηματικό και ενστικτώδη τρόπο, που δείχνει ότι είμαστε σημαντικό κομμάτι της ζωής της.
