Η ιστορική συμφωνία υπεγράφη μεταξύ του αντιπροέδρου της ExxonMobil Τζον Αρντιλ, του επικεφαλής της Energean, Μαθιού Ρήγα και του CEO της Hellenic Energy, Ανδρέα Σιάμιση, παρουσία των υπουργών Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ, Εσωτερικών (και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας), Νταγκ Μπέργκαμ, Περιβάλλοντος – Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και της πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Η συμφωνία συνοδεύεται από τη δέσμευση για διεξαγωγή ερευνητικής γεώτρησης, σηματοδοτώντας την επιστροφή της χώρας στις υπεράκτιες γεωτρήσεις ύστερα από τέσσερις δεκαετίες.
Τα πιθανά 200 δισεκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που «κρύβει» το «οικόπεδο 2» στο Ιόνιο, στο οποίο συμμετέχει από σήμερα η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία του κόσμου ExxonMobil, από κοινού με την Energean και την Helleniq Energy συνιστούν κομβικό βήμα για την επανεκκίνηση των υπεράκτιων ερευνών στην Ελλάδα και ενισχύουν τον ρόλο της χώρας ως παίκτη ενεργειακής σταθερότητας και ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μειώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ενέργειας.
Ο χάρτης των οικοπέδων και των πιθανών ενεργειακών κοιτασμάτων στην ελληνική Αποκλειστική Οικονομική ΖώνηΕλληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων
Παράλληλα, η ύπαρξη επιβεβαιωμένου πετρελαϊκού συστήματος στη Δυτική Ελλάδα (Δυτικό Κατάκολο) και στην Αδριατική Θάλασσα καθιστούν την εν λόγω περιοχή ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η εξέλιξη αυτή θεωρείται ψήφος εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και ενεργειακή πολιτική, καθώς επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου και την ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Τι προβλέπει η συμφωνία
H συμφωνία, που υπεγράφη στη Συνδιάσκεψη για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), προβλέπει την απόκτηση του 60% της παραχώρησης από την ExxonMobil.
Αναλυτικά τα ποσοστά συμμετοχής διαμορφώνονται ως εξής:
- Η ExxonMobil αποκτά 60% της παραχώρησης
- Η Energean Hellas διατηρεί 30%
- Και η HelleniQ Upstream συμμετέχει με 10%.
Κατά την ερευνητική φάση, Διαχειριστής (Operator) παραμένει η Energean Hellas, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος, τη διαχείριση ανάπτυξης θα αναλάβει η ExxonMobil.
Η προγραμματισμένη γεώτρηση «Ασωπός-1» θα πραγματοποιηθεί σε βάθος 4.000 μέτρων και στοχεύει σε ανθρακικό ταμιευτήρα φυσικού αερίου, με εκτιμώμενο δυναμικό περίπου 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm).
Η δομή αυτή αναδείχθηκε ως ο ωριμότερος στόχος μέσα από την τρισδιάστατη (3D) σεισμική έρευνα που εκτελέστηκε το 2022 σε έκταση 2.244 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Το 2022 έγινε πρόσκτηση 2244 τ. χλμ. τρισδιάστατων (3D) σεισμικών δεδομένων η επεξεργασία και εμηνεία των οποίων επιβεβαίωσε ως ωριμότερο στόχο για διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης τη δομή «Ασωπός». Η αρχική εκτίμηση των πιθανών πόρων (Gas Initially In Place) είναι της τάξης των 7,0 τρισεκ. κυβικών ποδιών (tcf) ή περίπου 200 δισεκ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Στόχος είναι η επιβεβαίωση ενός νέου γεωλογικού σεναρίου (geological play, όπως είναι ο όρος στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων) σε μια από τις μεγαλύτερες χαρτογραφημένες δομές στην περιοχή της Μεσογείου η οποία δεν έχει ακόμη ερευνηθεί με γεώτρηση. Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα τεστάρει έναν πιθανό ανθρακικό ταμιευτήρα σε βάθος νερού 850 μ. φθάνοντας σε ένα συνολικό βάθος 4000 μ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Τα βασικά ορόσημα
Η συμφωνία προβλέπει συγκεκριμένα βήματα και χρονικά ορόσημα:
- Έως τον Μάρτιο του 2026 θα πρέπει να ληφθεί η απόφαση για τη διεξαγωγή ερευνητικής γεώτρησης και να υποβληθεί το αίτημα μετάβασης στη δεύτερη ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ.
- Εφόσον οι αδειοδοτικές διαδικασίες προχωρήσουν ομαλά, η γεώτρηση μπορεί να ξεκινήσει εντός της επόμενης διετίας.
- Το ποσοστό επιτυχίας της έρευνας εκτιμάται στο 15-18%, ποσοστό που χαρακτηρίζεται ως υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλής απόδοσης.
Η περιοχή του Block 2, έκτασης 2.422 τετρ. χιλιομέτρων, βρίσκεται 30 χιλιόμετρα δυτικά της Κέρκυρας, εκτεινόμενη έως τα όρια της ελληνοϊταλικής ΑΟΖ. Ανήκει στη γεωλογική ενότητα της Προ-Απούλιας Ζώνης και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ανεξερεύνητες δομές της Μεσογείου.
Ο χάρτης των οικοπέδων στην ελληνική Αποκλειστική Οικονομική ΖώνηΕλληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων
Το ιστορικό
Το Μπλοκ 2 παραχωρήθηκε αρχικά στην κοινοπραξία των εταιρειών Total 50%, Edison 25% και ΕΛΠΕ 25%, τον Μάρτιο του 2018. Τον Φεβρουάριο του 2021 η Energean Hellas απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Τotal στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και κατέστη, παράλληλα, Διαχειριστής (Οperator) στη συγκεκριμένη παραχώρηση.
Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς του τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, ανέλαβε το επιπλέον 25%, οπότε το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση ανήλθε στο 75%. Μερίδιο 25% στην παραχώρηση ανήκε στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων).
Το Block 2 βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας και έχει έκταση 2,422.1 τ. χλμ.. Προς τα δυτικά εκτείνεται έως το θαλάσσιο όριο της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας. Τα βάθη του νερού κυμαίνονται από 500 μ. έως 1.500 μ. και η περιοχή ανήκει στη γεωλογική ενότητα της Προ-Απούλιας Ζώνης.
Ο χάρτης των οικοπέδων στην ελληνική Αποκλειστική Οικονομική ΖώνηΕλληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων
Αν και στο αρχικό ερευνητικό πρόγραμμα, δεν προβλεπόταν η εκτέλεση τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών, κατόπιν επιστημονικά τεκμηριωμένης πρότασης και προτροπής της ΕΔΕΥΕΠ, η Energean αποδέχθηκε να αναβαθμίσει το προβλεπόμενο πρόγραμμα δισδιάστατων (2D) σεισμικών ερευνών με τρισδιάστατο (3D) πρόγραμμα σεισμικών ερευνών. Η ανάληψη της διαχείρισης του Μπλοκ 2 από την Energean Hellas έγινε τον Φεβρουάριο του 2021 κατόπιν εισήγησης της ΕΔΕΥΕΠ και σύμφωνης γνώμης του ΥΠΕΝ, οπότε και απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Τotal στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και κατέστη, παράλληλα, Διαχειριστής (Οperator) στη συγκεκριμένη παραχώρηση. Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς του τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, ανέλαβε επιπλέον το 25%, οπότε το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση ανήλθε στο 75%. Μερίδιο 25% στην παραχώρηση ανήκε στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων). Η διαδικασία αυτή, ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ, το Δεκέμβριο του 2021, κατόπιν άμεσων ενεργειών της ΕΔΕΥΕΠ και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το 2022, εκτελέστηκε με απόλυτη επιτυχία η τρισδιάστατη (3D) σεισμογραφική έρευνα από το ερευνητικό σκάφος Ramform Hyperion (ναυαρχίδα της PGS, σήμερα TGS) η οποία ουσιαστικά χαρτογράφησε όλο το μπλοκ. Οι έρευνες εκτελέστηκαν, εφαρμόζοντας παράλληλα τα πλέον αυστηρά μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας τα οποία η ΕΔΕΥΕΠ παρακολούθησε και επιβεβαίωσε στο πεδίο με δικούς της εξιδεικευμένους παρατηρητές. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι με την έρευνα αυτή η κοινοπραξία υπερέβη σημαντικά την αρχικά συμφωνημένη ελάχιστη οικονομική υποχρέωση για έρευνες στο μπλοκ, μια απόφαση που σήμερα αποδίδει σημαντικά αποτελέσματα.
