Από τις αμέτρητες σπηλιές, που σμίλευσε ο άνεμος, οι μεγαλύτερες χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα από μοναχούς και ως ασκηταριά.
Η Μονή στεγάζει την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που λέγεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Πολλοί άνθρωποι αποκαλούν το μοναστήρι Άγιος Παντελεήμων μιας και εκεί φυλάσσεται επίσης η ιερή κάρα του. Ιδιαίτερη αξία έχουν τα δύο όμορφα μεταβυζαντινά ξυλόγλυπτα, το τέμπλο και το θυρόφυλλο της εισόδου του νάρθηκα.
Το απόκρημνο τοπίο και η αρχιτεκτονική της διάταξη, σε κάνουν να νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε λαβύρινθο. Η θέα από την Μονή Παναχράντου σου κόβει την ανάσα. Έχεις την αίσθηση ότι αιωρείσαι έχοντας στα πόδια σου όλη την κεντρική Άνδρο, την Χώρα και στο βάθος την θάλασσα.
Το μοναστήρι εορτάζει του Αγίου Παντελεήμων στις 27 Ιουλίου και τον Δεκαπενταύγουστο. Η πρόσβαση στη Μονή Παναχράντου γίνεται από το χωριό Βουνί ή από το χωρίο Φάλικα (χωματόδρομος).
Η Μονή Παναχράντου στους αιώνες
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την απαρχή της Μονής Παναχράντου. Σε δύο χειρόγραφα και την τοπική παράδοση βασίζεται η αρχή της ιστορίας το 960 μ.Χ. Δύο μοναχοί βλέποντας ένα “επίμονο” φως από το αντίκρυ βουνό στο σημείο που βρίσκεται το Μοναστήρι σήμερα έσπευσαν προς εξερεύνηση. Μετά από αρκετή έρευνα βρήκαν την εικόνα της Παναγίας κάτω από ένα σπήλαιο και την πήραν μαζί τους στο απέναντι βουνό. Την επόμενη ημέρα η εικόνα είχε εξαφανιστεί και το ίδιο φως επανεμφανίστηκε το ίδιο βράδυ στο ίδιο σημείο.
Μονή ΠαναχράντουΤο φαινόμενο αυτό συνέβει αρκετές φορές και παρόλες τις προσευχές η εικόνα επέστρεφε πίσω. Οι μοναχοί τελικά εγκαταστάθηκαν μόνιμα κοντά στο σπήλαιο, οπού έφτιαξαν και ένα μικρό ασκητήριο. Η φήμη διαδόθηκε και προσέλκυσε αρκετούς μοναχούς που αποτέλεσαν την πρώτη Αδελφότητα. Ο Νικηφόρος Φωκάς επιστρέφοντας από μια νικηφόρα εκστρατεία στην Κρήτη και εκπληρώνοντας ένα τάμα άφησε πολλά χρήματα στην Άνδρο και την Μονή Παναχράντου. Μ’ αυτά τα χρήματα οι μοναχοί έχτισαν τα πρώτα κτίρια της.
