Πληροφορηθήκαμε ότι ο Δήμαρχος Πάρου, κ. Μπιζάς, απέστειλε την με αρ. πρωτ. 7426/05.05.2025 επιστολή του προς την Ειδική Γραμματεία για την Προστασία των Ζώων με θέμα : "Ερώτημα Δημάρχου Πάρου κ. Κωνσταντίνου Μπιζά προς το Υπουργείο Εσωτερικών για τη Νομιμότητα Σύναψης Οικονομικής Σύμβασης με Φιλοζωικό Σωματείο που δεν διαθέτει ΓΕΜΗ", το περιεχόμενο της οποίας έχει δημοσιευτεί και στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Πάρου (https://www.paros.gr/enimerosi/deltia-typou/ερώτημα-δημάρχου πάρου-προς-το-υπουργ_57652/).
Αναφερόμενος μεταξύ άλλων, στην ανάγκη θέσπισης νομοθετικής διάταξης σχετικά με την εγκυρότητα των δημοσίων συμβάσεων μεταξύ Δήμων και φιλοζωϊκών σωματείων, τα οποία δεν έχουν εγγραφεί στο Γ.Ε.Μη., οφείλουμε πρωτίστως να εξετάσουμε εάν πράγματι υφίσταται
τέτοιο νομοθετικό κενό και εάν η ημετέρα σύμβαση τυγχάνει νόμιμη και έγκυρη δίχως την εγγραφή του σωματείου μας στο Γ.Ε.Μη. Ας ξεκινήσουμε απο την αρχή.... επιτρέπεται καταρχήν η σύναψη συμβάσεων μεταξύ φιλοζωϊκών σωματείων και Οργανισμών Τοπικής
Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.)?
Σύμφωνα με τον Ν. 4830/2021, επιτρέπεται η "συνεργασία" μεταξύ του εκάστοτε δήμου και του φιλοζωϊκού σωματείου, δια της υπογραφής έγγραφης συμφωνίας - σύμβασης (άρθρο 10). Σκοπός την σύμβασης αυτής, είναι η αντιμετώπιση, με κατάλληλο τρόπο, των αναγκών
φιλοξενίας, προσωρινής διαμονής, περίθαλψης και εν γένει φροντίδας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς (άρθρο 10 παρ. 3). Η εν λόγω σύμβαση δε, έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα για τους δήμους που δεν διαθέτουν καταφύγιο ζώων το οποίο να πληροί τις προδιαγραφές
των άρθρων 28 και 29 του Ν. 4830/2021. Με απλά λόγια, ο δήμος έχει τη δυνατότητα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του νόμου, συνεργαζόμενος με φιλοζωική οργάνωση ή σωματείο, το οποίο και αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας όλες τις σχετικές ενέργειες εκ μέρους του.
Αξίζει δε, να τονισθεί ότι δεν απαιτείται προκήρυξη αλλά μπορεί ο δήμος να συμβληθεί με την διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (Ν. 4412/2016).
Έτσι και έγινε στην περίπτωση μας δια της υπογραφής της από 8 Νοεμβρίου 2023 νόμιμης σύμβασης μεταξύ του Δήμου Πάρου και του ημέτερου σωματείου. Αναλάβαμε να φιλοξενήσουμε τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς αντί του δήμου, σε κατάλληλο και αδειοδοτημένο χώρο που βρίσκεται στο Μαράθι.
Ως αμοιβή, για την παροχή των υπηρεσιών του σωματείου μας, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως λειτουργικών εξόδων του καταφυγίου (τροφές, νερό, ρεύμα κλπ) καθώς και της αμοιβής των κτηνιάτρων, ορίστηκε το ποσό των 35.998.80 €. Είναι ωστόσο νόμιμη, η
αμοιβή αυτή? Δυνάμει του άρθρου 118 του Ν. 4412/2016, των άρθρων 43 και 50 του Ν. 4782/2021 αλλά και των άρθρων 78 επ. Α.Κ. επιτρέπεται και είναι νόμιμη η παροχή αμοιβής σε σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας άλλωστε, έχει σχέση με την απαγόρευση της διανομής κερδών μεταξύ των μελών του σωματείου και όχι με την καθαυτή ανάληψη χρηματικού ωφέλους από πλευράς του σωματείου ως οντότητα. Για ποιόν λόγο λοιπόν ο Δήμος Πάρου αρνείται μέχρι σήμερον την καταβολή της νόμιμης αμοιβής του σωματείου μας?
Ο Δήμος Πάρου, αντισυμβατικώς δε και κατά παράβαση του πνεύματος της ίδιας της σύμβασης, αρνείται την καταβολή του ανωτέρω ποσού με τον ισχυρισμό ότι το σωματείο μας δεν έχει εγγραφεί στο Γ.Ε.Μη (Γενικό Εμπορικό Μητρώο). Παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν είχε τεθεί ως όρος ή προϋπόθεση στην ημετέρα σύμβαση, θα αναλύσουμε για ποιό λόγο ο ισχυρισμός αυτός τυγχάνει νομικά αβάσιμος.
Στο άρθρο 16 του Ν. 4919/2022 απαριθμούνται περιοριστικώς τα νομικά πρόσωπα, τα οποία εγγράφονται υποχρεωτικά στο Γ.Ε.Μη. Τα σωματεία του 78 Α.Κ. δεν εμπεριέχονται στην "λίστα" των υπόχρεων προς εγγραφή νομικών προσώπων. Συνεπώς, το επιχείρημα του Δήμου είναι καταρχάς άτοπο καθώς υφίσταται νομοθετική πρόβλεψη.
Εξάλλου, υπόχρεα προς εγγραφή είναι μόνον τα νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική δραστηριότητα. Το σωματείο εκ της νομικής του φύσεως, δεν δύναται να ασκεί εμπορική δραστηριότητα. Μπορεί ωστόσο η ανωτέρω σύμβαση να χαρακτηριστεί εμπορική? Η απάντηση είναι αποφατική, καθώς τούτη συνήφθη ειδικώς στα πλαίσια παροχής υπηρεσιών του Ν. 4830/2021, το οποίο βεβαίως προβλέπεται από το Καταστικό του σωματείου μας (άρθρο 2 και 9 του Καταστατικού).
Αποδεικνύεται, εν όψει των ανωτέρω, ότι η επίμαχη από 8 Νοεμβρίου 2023 σύμβαση με τον Δήμο Πάρου, τυγχάνει καθόλα έγκυρη και νομικά ισχυρή. Περαιτέρω, το ίδιο το Υπουργείο Εσωτερικών, δια της με αρ. πρωτ. 77258/14.11.2024 επιστολής του, επιβεβαίωσε τα επιχειρήματά μας, αναφέροντας ότι επιτρέπεται "Α) η σύναψη έγγραφης συμφωνίας με φιλοζωικά σωματεία και B) παροχή χρηματικής Επιχορήγησης.".
Είναι όμως η επιχορήγηση η μοναδική πηγή εσόδων ενός σωματείου?
Η επιχορήγηση, αποτελεί έναν από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους ένα σωματείο δύναται να λάβει οικονομική ενίσχυση (άλλοι τρόποι είναι π.χ. η δωρεά, εισφορές μελών κλπ). Στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω, ένα σωματείο μπορεί να επωφεληθεί οικονομικά προς επίτευξη των σκοπών απορρεουσών εκ του καταστατικού του, και δεν υφίστανται νομικοί περιορισμοί, εκτός εάν το σωματείο επιδιώκει εν τοις πράγμασι το κέρδος, είτε υπό την μορφή διανομής κερδών προς τα μέλη του είτε υπό την μορφή εκπλήρωσης εμπορικού σκοπού (Το κατά πόσο ο σκοπός είναι κερδοσκοπικός ή όχι πρέπει να εξετάζεται σε συσχέτιση με το αν η επίτευξη του κέρδους είναι ο τελικός σκοπός, ενώ παράλληλα ερευνάται αν οι δραστηριότητες επικεντρώνονται αμέσως, αυτοτελώς και κατά κύριο λόγο στην επιδίωξη του κέρδους Δ. Παπαστερίου, Γενικές αρχές αστικού δικαίου, 2η έκδ., 2009, § 38, σ. 525, αρ. 10 = sakkoulas-online).
Συνεπώς, το οποιοδήποτε επιχείρημα ότι η επιχορήγηση αποτελεί τον μοναδικό τρόπο, με τον οποίο γίνεται ανάληψη "οικονομικού ωφέλους" από ένα σωματείο είναι λανθασμένος. Τέλος, επιθυμούμε να εκφράσουμε την έντονη διαφωνία μας, ως προς την θεμελίωση νομικών κρίσεων εκ μέρους της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου Πάρου, η οποία δεν έχει την σχετική αρμοδιότητα και καλούμε τον Δήμαρχο κ. Μπιζά, να συμμορφωθεί με τις νόμιμες επιταγές της επίμαχης συμβάσεως.
Ο νομικός σύμβουλος του σωματείου
ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ Ν. ΣΠΥΡΙΔΩΝ
