Περί καταλήψεων...Χρίστος Γεωργούσης (05-02-11)

Μερικοί γονείς έφεραν τα παιδιά νωρίς στο σχολείο, για να τα βοηθήσουν στην περιπέτεια αυτή. Ας κάνουμε λοιπόν και την κατάληψη μάθημα στο σχολείο! Οι μαθητές έχουν στα χέρια τους πολιτικά όπλα να χρησιμοποιήσουν. Να ζητήσουν συνάντηση με τους καθηγητές, συνάντηση με τους γονείς και να δώσουν γραπτά τα αιτήματά τους. Το να πετούν τους καθηγητές έξω από το σχολείο, το να κλειδώνουν τον διευθυντή έξω από το γραφείο του, δεν είναι μια ενέργεια για την οποία πρέπει να χαιρόμαστε όλοι και ας μη παρασυρόμαστε από το παρελθόν. Τότε οι καταληψίες κινδύνευαν, δρούσαν σε ανελεύθερο καθεστώς, τώρα τι έχουν να χάσουν τα παιδιά; Το να χαϊδεύουμε τ’ αυτιά τους δεν οδηγεί σε καλό δρόμο. Και οι γιατροί κατέλαβαν το Υπουργείο Υγείας. Δήθεν για τα 5 ευρώ που θα πληρώνει κάθε επισκέπτης των Κ. Υγείας. Δεν είδα καμιά κατάληψη για τα φακελάκια στη χώρα των φακελάκηδων, επαίσχυντη πράξη που προσβάλει όλους και τη χώρα της διαφθοράς, όχι μόνο της εξουσίας, αλλά και ημών. Να μάθουμε τα παιδιά να είναι υπεύθυνα και να δρουν με τους κανόνες της πολιτικής και της δημοκρατίας. Η κατάληψη είναι ακραία ενέργεια, που δικαιολογείται ίσως από την ποιότητα των αιτημάτων και μόνο όταν έχουν εξαντληθεί όλοι οι άλλοι δρόμοι.    

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΡΟΥ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1999

Υπεύθυνος: Χρίστος Γεωργούσης

  

Αισθάνομαι υποχρεωμένος να δώσω εν ολίγοις τις σκέψεις μου για τις καταλήψεις και τα συναφή. Η εφημερίδα του πίνακα (ο ρόλος που παίζουν τα δελτία αυτά) επιβάλλεται καθώς δεν έχουμε κουβεντιάσει στην ΕΛΜΕ ή ανάμεσά μας παρόμοια θέματα. Δεν κουβεντιάζουμε, αλλά μένουμε προσκολλημένοι σε στερεότυπα, που δεν ανταποκρίνονται πάντα στην ολοένα μεταβαλλόμενη λογική των πραγμάτων.

α) Η κατάληψη είναι γενικά μη νόμιμη ενέργεια και φορτώνει με κάποιες ευθύνες τους συμμετέχοντες, αλλά και μας. Ευθύνες τις οποίες δεν ξέρω αν τις γνωρίζουν και τις αποδέχονται οι μικροί  της εξέγερσης, καθώς συνήθως κανένα δεν τιμωρούμε. Ούτε καν για ακραία φαινόμενα συμπεριφοράς, που ούτε η ίδια η κατάληψη μπορεί να δικαιολογήσει. Δεν τιμωρήσαμε λ.χ. μαθητές που, αφού κατέλαβαν το κτίριο, θεώρησαν καλό να πετούνε θρανία από τις πάνω αίθουσες προς τα κάτω και να καταστρέφουν. Υπάρχει ένας ολοένα αυξανόμενος παιδικός και εφηβικός ολοκληρωτισμός, που δεν γνωρίζω πώς θα τον αντιμετωπίσουμε.

β) Μόλις δηλώσει κάποιος ότι κάνει κατάληψη περιβάλλεται    από κάποιους συναδέλφους με ένα είδος σεβασμού και ασυλίας. Η ασυλία και ο σεβασμός κερδίζονται όμως με την υπευθυνότητα και τη συνέπεια. Δεν χαρίζονται, δεν είναι σχήματα.

γ) Η κατάληψη είναι ακραία μορφή αγώνα και ο καταληψίας στην εξαιρετικά τολμηρή πράξη του έχει αιτήματα και τοπικού χαρακτήρα, δεν μένει στα αφηρημένα που δεν τα γνωρίζει, δεν τα βιώνει και δεν τον εμπνέουν. Αυτά τα αιτήματα τον οπλίζουν με την τόλμη και το θάρρος του δίκιου, όχι η κάθε προσωπική υπαρξιακή αγανάκτηση. Θέλω να μείνω σ’ αυτό, γιατί στο σχολείο μας κυρίως κινήθηκαν οι έχοντες προβλήματα χαρακτήρα μαθητές και όχι οι μαθητές που είχαν με το σχολείο παράπονα, κινήθηκαν αντιγράφοντας τους μεγάλους του Λυκείου, φοβούμαι για περιπέτεια και χαβαλέ.

δ) Την ευθύνη για την καλή λειτουργία του σχολείου την έχουν ο δ/ντής, ο επιστάτης, οι καθηγητές, οι εφημερεύοντες. Να μην κρίνουμε με βάση ότι σ’ ένα χαλασμένο, μόνιμα άτακτο κράτος αυτές οι ευθύνες ποτέ δεν ζητούνται. Γιατί έστειλα εφημερεύοντα να πάει σε αίθουσα να δει τι γίνεται και δεν πήγε. Πήγα εγώ και βρήκα κάτι παιχνίδια με κλειδιά και μια μαθήτρια κλεισμένη μέσα. Δεν μπορεί να παγώνει ολόκληρο το σχολείο, όταν μια μαθήτρια δεν κοιμάται καλά και εμείς να κάνουμε το κοροΐδο, γιατί έχουμε το φόβο να μην μας χαρακτηρίσουν α-προοδευτικούς ή γιατί θέλουμε κι εμείς να ξεσκάσουμε με τα καμώματα των παιδιών. Αν κάποιες επαρκείς δυνάμεις επιβάλλουν αυτή την κατάσταση στο σχολείο, τότε καλώς να κλείσουμε. Δεν μπορεί να κλείνει το σχολείο γιατί έτσι συμφώνησαν τέσσερα παιδιά. Και η ευαίσθητη στιγμή είναι αυτή, λίγο πριν κλείσουν οι αίθουσες. Μετά τα παιδιά είναι αδύνατο να τα μαζέψεις. Αν λοιπόν ο εφημερεύων αντιμετώπιζε την ποινή της εξάμηνης αργίας, διότι δεν πήγε στην αίθουσα να δει τι γίνεται ή διότι δεν έπραξε καθώς επιβάλλει η ιδιότητά του, ποιος δεν θα φοβόταν, μην η όποια εξέγερση γίνει την ώρα της δικής του ευθύνης; Γιατί έχουμε να κάνουμε με ένα καθεστώς γενικότερης ατιμωρησίας.

ε) Να μην κρίνουμε τις πράξεις των μαθητών από τα αιτήματά τους. Κάποια από τα αιτήματα υιοθετούνται από μας, αλλά είναι άλλο πράγμα, το πώς θα επιδιώξουν τη λύση τους. Η λύση απαιτεί την εμπλοκή πολλών δυνάμεων και θέλει χρόνο.

στ) Αν οι μαθητές στην Πάρο θέλουν να καταλάβουν το σχολείο, να σταματήσουν τη λειτουργία του και αίτημά τους είναι η εκδίωξη των Αλβανών λ.χ. τι θέση θα πάρει ο Σύλλογος; Αν κάποτε υιοθετήσουν παράλογα αιτήματα, εμείς τι θα έχουμε να πούμε; Η ΟΛΜΕ πιθανόν θα αντιδράσει, θα πει αυτά που λέει σήμερα το Υπουργείο, ότι οι μαθητές παρασύρονται κ.λ.π. Τότε θα είναι ορθό να δώσουμε εμείς τα κλειδιά στο χέρι των μαθητών;

ζ) Στις κινητοποιήσεις, έτσι όπως γίνονται στην Πάρο, το καλό της συμμετοχής, νομίζω, είναι πολύ μικρότερο από το κακό που προξενείται στη λειτουργία του σχολείου και στις τοπικές συνθήκες λειτουργίας. Απειθαρχία, ανυπακοή, περιθωριοποίηση αδιαφορία για την πνευματική εργασία, μόνιμη αμφισβήτηση και απαξίωση.

η) Πολλοί έχουν διάφορες σκέψεις για το σχολείο και τη γενικότερη κατάσταση. Οι σκέψεις αυτές, οι περισσότερες είναι ορθές. Το ζήτημα όμως είναι πρώτον η οπτική γωνία από την οποία βλέπουμε τα πράγματα και το επίπεδο κάθε φορά στο οποίο αναβαίνουμε για άσκηση κριτικής.

Ένας που θεωρεί το σχολείο αρνητικό σε όλα του, βλέπει τις κινητοποιήσεις σαν να φέρνουν μια άνοιξη στη ζωή των παιδιών. Αν το σχολείο είναι αρνητικό σε όλα του, τότε δεν είναι δραματική η θέση του συναδέλφου σ’ αυτό, καθώς δεν έχει ελπίδα; Το δικό μου αξίωμα είναι: Πράττε έτσι, ώστε να διαστέλλεις τους χώρους ελευθερίας καθημερινά, πράττε έτσι ώστε να βοηθάς την ελπίδα καθημερινά. Όπου κι αν είναι ο χώρος σου, σ’ όποια θέση κι αν είσαι. Πράττε καθημερινά. Δώσε ομορφιά και νόημα.

Φοβούμαι γενικά τις μεγάλες εξεγέρσεις και είμαι περισσότερο υπέρ της μικρής καθημερινής εξέγερσης. Αυτό γιατί πάντα σχεδόν η κατάσταση γυρίζει πίσω. Και οι εξεγερμένοι συνήθως πληρώνουν το τίμημα. Ο αγώνας εκτός από τόλμη και γενναιότητα απαιτεί συχνά μαθηματικούς υπολογισμούς και γνώση της ιστορίας. Αλλιώς οι μάχες χάνονται άσκοπα και μετά απαιτείται πολύς χρόνος για να μπαλώσουμε τις σκισμένες σημαίες μας.

Πρέπει πάντως να ρωτήσουμε  πού προσβλέπει κανείς που αρνείται πλήρως τη λογική του σχολείου. Σε ποιον ελεύθερο και δημοκρατικό χώρο μέσα στην κοινωνία μας. Στο χώρο της εργασίας έξω, στην εκκλησία, στο στρατό, στο σπίτι, στην πολυκατοικία, στη γειτονιά, στο χωριό, στην πόλη;

Εκείνος που έρχεται σε συνολική ρήξη με τα πάντα βγαίνει έξω από τους μέσους όρους των πραγμάτων και ζει στο μέλλον, ενώ η ζωή του είναι εδώ στο παρόν. Τι κάνουμε στο παρόν ώστε η ζωή μας να ομορφαίνει; Αυτό δεν είναι το ερώτημα; Οι πρώτοι Χριστιανοί αυτοκτονούσαν για τη χαρά της άλλης ζωής και μερικοί το πράττουν αυτό και σήμερα. Το μέλλον που βάζουμε στα πράγματα είναι σαν το πιπέρι. Δεν χρειάζεται πολύ. Στο παρόν είμαστε. Μέσα στο κατεστημένο είμαστε με τη στάση μας. Με τους τρόπους μας, με τις αξίες μας. Αλλά μπορούμε να έχουμε τη χαρά, όσοι το θέλουμε, να πριονίζουμε τα σανίδια της στήριξής του. Ο καθένας με τον τρόπο του. Κάποια πράγματα δεν θα λειτουργήσουν τώρα. Θα λειτουργήσουν πολύ αργότερα  Δεν έχω εμπιστοσύνη στα βίαια και βιαστικά πράγματα.

Πάνω σ’ αυτά έχει αξία να δούμε την αυτοκριτική του αντάρτικου των πόλεων. Σε ορισμένα σημεία αγγίζει το δράμα, είναι αρχαία ελληνική τραγωδία.

θ) Γενικά πιστεύω στη συνειδητοποίηση και στους αργούς ρυθμούς των επαναστάσεων. Για να μη γυρίζουν τα πράγματα πίσω και να εκδικούνται. Αμφιβάλλω αν αυτή η αμφισβήτηση του ρόλου του σχολείου από τους περιθωριακούς μαθητές αποτελεί στοιχείο προόδου. Η προσωπική μου εμπειρία είναι ότι μαθητές με αρνητικά συναισθήματα για το σχολείο στην ζωή τους αργότερα γίνονται καλοβιδωμένα και καλοβολεμένα γρανάζια του συστήματος. Πιθανόν να συμβαίνει το ίδιο και με τους άλλους μαθητές με τα θετικά συναισθήματα. Αλλά δεν βρίσκω το λόγο να παραμερίσω για να επιβάλλει τους όρους του ο μαθητής τάδε ή δεν βρίσκω το λόγο να παραδώσω τα κλειδιά του σχολείου για να παίξουν κατάληψη όσοι αισθάνονται πλήξη.