Ο θεσμός που γεννήθηκε το 2010 με τον Καλλικράτη, καταργήθηκε από τον Κλεισθένη (παρ.2 αρ.174 ν.4555/2018), αλλά επανήλθε στη ζωή από τη νέα Κυβέρνηση με το αρ.7 του ν.4623/2019.
Πρόκειται για έναν νέο θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο οποίος προβλέπεται από το Πρόγραμμα “Καλλικράτης”, με αποστολή:
α) την υποδοχή καταγγελιών άμεσα θιγόμενων πολιτών κι επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου, των νομικών προσώπων του και των επιχειρήσεών του και την διαμεσολάβηση για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων, απαντώντας εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερόμενους,
β) την διατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της με το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης του Συμπαραστάτη, όσο και επ' ευκαιρία σημαντικών προβλημάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος ο Συμπαραστάτης εντοπίζει. Οι ειδικές προτάσεις του συμπαραστάτη υποβάλλονται στον Δήμαρχο και κοινοποιούνται στο Δημοτικό Συμβούλιο και στον Γενικό Γραμματέα του Δήμου, ενώ αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του Δήμου, με φροντίδα των δημοτικών υπηρεσιών.
Ο συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του δήμου, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να παρέχουν κάθε δυνατή συνδρομή. Κατά την εξέταση καταγγελιών, ο συμπαραστάτης μπορεί να αιτηθεί στοιχεία από το αρχείο των υπηρεσιών του δήμου, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του π. δ. 28/2015 (Α’ 34) για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία. Εφόσον, ύστερα από εξέταση καταγγελίας, προκύψουν φαινόμενα κακοδιοίκησης, ο συμπαραστάτης δύναται να υποβάλλει συστάσεις προς τις υπηρεσίες του δήμου για την αποτροπή επανάληψής τους.
