Η γαλανόλευκη, για την οποία αγωνίστηκαν, πολέμησαν και θυσιάστηκαν αναρίθμητοι Έλληνες σε διάφορες ιστορικές περιόδους, υψώνεται επιβλητική σε λιμάνια και βουνοκορφές, κυματίζει υπερήφανα στα ελληνικά καράβια που ταξιδεύουν στα πέρατα της υφηλίου, κοσμεί μοναστήρια και εκκλησιές σε όλη την Ελλάδα, νησιωτική και ηπειρωτική.
Η πρώτη επίσημη εθνική σημαία
Στο πλαίσιο της Α’ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων στην Επίδαυρο (Δεκέμβριος 1821-Ιανουάριος 1822) αποφασίστηκε η υιοθέτηση και η καθιέρωση ενιαίας σημαίας για τον επαναστατικό αγώνα του Γένους.
Με το άρθρο ρδ’ του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος», του πρώτου Συντάγματος της Ελλάδας, ορίστηκαν τα χρώματα του εθνικού σημείου και των σημαιών της θάλασσας και της ξηράς: κυανό και λευκό.
Στις 15 Μαρτίου 1822 το Εκτελεστικό Σώμα, που είχε αναλάβει την προσωρινή διοίκηση, συνεδρίασε στην Κόρινθο και με διάταγμά του καθόρισε το σχήμα και τις λεπτομέρειες των σημαιών.
Ειδικότερα, για τις δυνάμεις ξηράς η σημαία ήταν τετράγωνη και κυανού χρώματος, έφερε δε στο μέσον της λευκό σταυρό (οι κεραίες του κατέληγαν στις τέσσερις πλευρές της σημαίας), που τη χώριζε σε τέσσερα ίσα μέρη.
Για τα πλοία των Ελλήνων καθορίστηκαν δύο τύποι: ένας για τα πολεμικά πλοία και ένας άλλος για τον εμπορικό στόλο.
Η πολεμική ναυτική σημαία είχε την ίδια μορφή που διαθέτει η σημερινή εθνική σημαία. Διαιρούνταν σε εννέα εναλλασσόμενες ισοπλατείς οριζόντιες ταινίες, πέντε κυανές και τέσσερις λευκές. Στην άνω εσωτερική γωνία της σχηματιζόταν κυανό τετράγωνο με λευκό σταυρό στο μέσον του, το οποίο κατελάμβανε τις πέντε πρώτες γραμμές.
Η σημαία των εμπορικών πλοίων εξομοιώθηκε με εκείνη των πολεμικών το 1828, όταν αναγνωρίστηκε ότι τα εμπορικά πλοία είχαν λάβει μέρος στον αγώνα ως πολεμικά.
Το σχήμα και τα χρώματα της εθνικής σημαίας
Για την επιλογή του σχήματος και των χρωμάτων της εθνικής σημαίας, αλλά και για την αλληγορική σημασία τους, έχουν διατυπωθεί ποικίλες απόψεις, οι οποίες αποτελούν πάντως απλές υποθέσεις. Σημειώνουμε τις επικρατέστερες εκδοχές:
Οι εννέα οριζόντιες ταινίες αντιπροσωπεύουν τις ισάριθμες συλλαβές τού «Ελευθερία ή θάνατος».
Οι παράλληλες κυανόλευκες λωρίδες συμβολίζουν τους κυματισμούς της θάλασσας.
Το κυανό χρώμα συμβολίζει τον ουρανό και το λευκό τον αφρό των κυμάτων της θάλασσας.
Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα του επαναστατικού αγώνα των Ελλήνων, ενώ το κυανό υποδηλώνει τη θεϊκή παρέμβαση στον άνισο αλλά και δίκαιο αυτόν αγώνα.
Το κυανό παραπέμπει στη ναυτική βράκα και το λευκό στη φουστανέλα.
Οι κατοπινές τροποποιήσεις
Η εθνική σημαία τροποποιήθηκε αρκετές φορές, κυρίως ως συνέπεια των πολιτειακών μεταβολών, χωρίς όμως να μεταβληθεί ριζικά.
Το 1833 προστέθηκε στις σημαίες του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού ο βαυαρικός θυρεός, ο οποίος διατηρήθηκε μέχρι την ανατροπή του Όθωνα, τον Οκτώβριο του 1862.
Με την άφιξη του Γεωργίου Α’, το 1863, περιελήφθη στις ανωτέρω σημαίες το στέμμα, το οποίο παρέμεινε έως τη μεταπολίτευση του 1924.
Από το 1864 η σημαία για τα τάγματα Πεζικού αποτελούνταν από μεταξωτό ύφασμα που έφερε τριγύρω χρυσά κρόσσια και στο κέντρο του λευκού σταυρού την εικόνα του προστάτη της, Αγίου Γεωργίου.
Οι πολεμικές σημαίες
Οι πολεμικές σημαίες που ισχύουν σήμερα είναι για μεν το Πολεμικό Ναυτικό η εθνική σημαία, για δε το Στρατό Ξηράς και την Πολεμική Αεροπορία ο τύπος της ορθογώνιας κυανής με το λευκό σταυρό που εκτείνεται μέχρι τις πλευρές της, χωρίζοντάς την σε τέσσερα ίσα τμήματα.
Στο κέντρο του σταυρού, η σημαία του Στρατού Ξηράς φέρει την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η δε σημαία της Πολεμικής Αεροπορίας την εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Μέλος του μητρώου
