Για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στον θάλαμο είχε ήδη αφαιρεθεί μία λίθος από τον τοίχο σφράγισης, αφού εξασφαλίστηκε ότι η απομάκρυνσή της δεν θα έθετε σε κίνδυνο τη στατική επάρκεια του μνημείου. Πρωταρχικός στόχος των ερευνητών δεν είναι, φυσικά, η άμεση εξιχνίαση του «μυστηρίου», που τόσο απασχολεί την κοινή γνώμη τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά η τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης του χώρου, έτσι ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μνημείου και εργαζομένων πριν από την έναρξη της συστηματικής έρευνας στον τρίτο θάλαμο.
Το άνοιγμα, διαστάσεων 50 επί 50 εκ. όπως και η τρύπα στον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, δεν αποκλείεται να είχε διανοιχθεί από αρχαίους τυμβωρύχους, οι οποίοι -ευτυχώς για τους μελετητές του σήμερα-, φαίνεται ότι ενδιαφέρονταν κυρίως για κινητά, μεταλλικά ευρήματα. Πάντως, στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας η ερευνητική ομάδα είχε υποστηρίξει πως οι μέχρι τώρα ενδείξεις συνηγορούν στο ότι ο τάφος δεν είχε συληθεί, χάρη στις συνειδητές προσπάθειες των δημιουργών του. Ενδέχεται, μάλιστα, οι αμμώδεις επιχώσεις, που βρέθηκαν στο εσωτερικό του μνημείου να είχαν τοποθετηθεί εκεί από τους ίδιους τους κατασκευαστές, προκειμένου να αποτραπεί η σύληση του τάφου.
Σε βάθος τριών μέτρων έφτασαν την εβδομάδα που πέρασε οι ερευνητές του τύμβου Καστά στον χώρο πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις δύο Καρυάτιδες. Επειτα από την αφαίρεση μεγάλης ποσότητας αμμωδών χωμάτων, ήρθαν στο φως οι χειριδωτοί χιτώνες των δύο γλυπτών, οι οποίοι εντυπωσιάζουν χάρη στις μοναδικής τέχνης πτυχώσεις τους. Αποκαλύφθηκε, επίσης, το ιωνικού ρυθμού περιθύρωμα στο πάνω μέρος του τοίχου, καθώς και το γείσο, που καλύπτει το άνοιγμα της εισόδου, ενώ θραύσματα από το πρόσωπο και την πόλο της ανατολικής Καρυάτιδας εντοπίστηκαν στον χώρο και αποδόθηκαν ξανά στο γλυπτό. Φαίνεται ότι οι δύο μαρμάρινες γυναικείες μορφές ανασήκωναν ελαφρά τα ενδύματά τους με το χέρι της εξωτερικής πλευράς, όμως μέχρι στιγμής οι απόψεις διίστανται ως προς τη θέση των εσωτερικών χεριών: Στήριζαν το επιστύλιο, όπως υποθέτουν ορισμένοι αρχαιολόγοι; Ή μήπως έτειναν τα χέρια τους η μία προς την άλλη, ως μία συμβολική «απαγόρευση» της εισόδου στον τάφο; Η ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων έχει υιοθετήσει επισήμως τη δεύτερη ερμηνεία, την οποία ενισχύουν το γεγονός πως δεν έχουν εντοπιστεί μολύβδινοι σύνδεσμοι, ούτε ίχνη επεξεργασίας στην κάτω επιφάνεια του επιστυλίου.
Ολοι εντούτοις συμφωνούν στο ότι το μνημείο αποτελεί μοναδικό εύρημα για τα δεδομένα των αρχαιολογικών ερευνών εντός του ελλαδικού χώρου, εξαιτίας τόσο του μεγέθους -το ύψος του αγγίζει τα 30 μέτρα και η περίμετρος του ταφικού περιβόλου τα 500 μέτρα- όσο και της υψηλής καλλιτεχνικής του αξίας. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός πως στον τάφο «συνυπάρχουν» στοιχεία από διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις- όπως οι αιγυπτιακής έμπνευσης Σφίγγες με τις Καρυάτιδες, που μιμούνται τα αττικά αγάλματα.
Εκτός από τους ανασκαφείς, σημαντική προσπάθεια καταβάλλουν οι μηχανικοί της διεπιστημονικής ομάδας για την προστασία του μνημείου.
Τις αντιρρήσεις του ως προς τον τρόπο «επικοινωνιακής διαχείρισης της εξέλιξης της ανασκαφής» στην Αμφίπολη εξέφρασε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων σε επιστολή προς τον υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κωνσταντίνο Τασούλα, και τη Γ.Γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Υποστηρίζοντας ότι η επικοινωνιακή τακτική, που ακολουθεί το υπουργείο «διαμορφώνει μια στρεβλή εικόνα για την αρχαιολογία και εκτρέφει μια νοσηρή αντίληψη για τη σχέση μας με το παρελθόν», καλεί την πολιτική ηγεσία «να παρέμβει για να σταματήσει η πίεση που ασκείται στην αρχαιολογική έρευνα». Επιπλέον, ζητεί από την πολιτεία να διαφυλάξει τα δικαιώματα, που έχει «το ελληνικό Δημόσιο ως κύριος του ανασκαπτόμενου μνημείου» και να διαφυλάξει την ιδιωτικότητα όσων εργάζονται στην έρευνα «στην όποια φαίνεται ότι κάποιοι προσπαθούν να επιβάλλουν όρους τηλεθεάματος».
Στην απάντησή της, η προϊσταμένη της ΚΗ΄ ΕΠΚΑ, Κατερίνα Περιστέρη, ευχαριστεί τον Σύλλογο για το ενδιαφέρουν του αλλά αντιτίθεται στις απόψεις του.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
