Πώς ξεμπλοκάρουν 60.000 νέες συντάξεις

Μικρότερες απώλειες της τάξης του 4%-5% θα έχουν όσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης μετά τις 12 Μαΐου 2016 και για τους οποίους το ύψος των συντάξιμων υποδοχών υπολογίζεται πλέον με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου που φέρνει μειώσεις έως και 35%.
Το ανάχωμα στις μειώσεις προκύπτει από την εφαρμοστική εγκύκλιο που εξέδωσε χθες ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Τάσος Πετρόπουλος.
Με την έκδοση της εγκυκλίου και τον παρεπόμενο καθορισμό του ύψους των συντάξεων (ξεμπλοκάρει παράλληλα η έκδοση περίπου 60.000 αιτήσεων συνταξιοδότησης που εκκρεμούν από τον Μάιο του 2016.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με τον νέο νόμο δεν έχει εκδοθεί ούτε μία οριστική σύνταξη χηρείας, ενώ μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ξεκίνησαν να χορηγούνται στους δικαιούχους προσωρινές συντάξεις χηρείας.
Με βάση το κείμενο της εγκυκλίου, δίνεται μικρό μπόνους της τάξεως του 4%-5% έναντι των απωλειών που ανέρχονται μέχρι και στο 35% σε όσους συνταξιοδοτούνται από τις 13 Μαΐου 2016 έως και τα τέλη του 2020, ενώ για το 2021 και μετά θα λαμβάνεται υπ' όψιν ο δείκτης μεταβολής των μισθών.

Υπολογισμός
Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης θα προσαυξάνονται οι συντάξιμες αποδοχές με τη μεταβολή του ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, που είναι θετική για τα περισσότερα χρόνια από το 2002 και μετά.
Πώς ξεμπλοκάρουν 60.000 νέες συντάξεις
Η ρύθμιση είναι πιο δυσμενής έναντι του καθεστώτος που ίσχυε πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου, καθώς βάση υπολογισμού αποτελούσαν οι μισθοί της καλύτερης πενταετίας και διετίας. Ωστόσο, είναι πιο ευνοϊκή σε σχέση με την αρχική διάταξη του νόμου, που προέβλεπε να λαμβάνεται υπ' όψιν δείκτης μεταβολής των μισθών, που από το 2010 και μετά είχε εμφανίσει μεγάλη μείωση. Ο συγκεκριμένος δείκτης θα έχει διάστημα ισχύος από το 2021 και μετά.

Την ίδια ώρα, η προσαύξηση των συντάξεων με βάση τον ΔΤΚ δεν μπορεί να «ακυρώσει» τις μεγάλες μειώσεις που θα επιβληθούν στις νέες συντάξεις, καθώς σε αυτές εφαρμόζονται χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εγκύκλιο, η κατώτατη σύνταξη 15ετίας με συντάξιμες αποδοχές 810,88 ευρώ μετά την προσαύξηση του ΔΤΚ, δίνει ανταποδοτική σύνταξη 93,65 ευρώ και μαζί με την αναλογούσα εθνική σύνταξη των 345,60 ευρώ συνολικά 439,25 ευρώ έναντι των 486,80 ευρώ που ήταν η παλαιά κατώτατη σύνταξη (-9,76%). Σύμφωνα με τα παραδείγματα του δικηγόρου Διον. Ρίζου, οι μειώσεις (βλ. Πίνακα), ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και το ταμείο προέλευσης, κυμαίνονται από 12,47% (ΙΚΑ με 36 έτη ασφάλισης) έως 35,12% και 37,63% (ΟΑΕΕ - πρώην ΤΕΒΕ και Ταμείο Νομικών μετά την κατάργηση του μπόνους των 220 ευρώ και των κοινωνικών πόρων, αντίστοιχα).

Για όσους ασφαλισμένους υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης το 2017, η προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών του έτους 2002 γίνεται με χρήση του γινομένου των ετήσιων μεταβολών του μέσου ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή από τα έτη 2003 έως και το έτος 2016. Με βάση το νέο σύστημα, οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται έως και το προηγούμενο της συνταξιοδότησης έτος, ενώ όταν το γινόμενο των διαδοχικών μεταβολών του μέσου ετήσιου ΔΤΚ περισσοτέρων του ενός ετών είναι μικρότερο της μονάδας, θα λαμβάνεται υπόψη ως τιμή του γινομένου η μονάδα.

ΟΑΕΕ - ΙΚΑ - ΔΗΜΟΣΙΟ
Αναλυτικά παραδείγματα για τις ανατροπές στα ποσά των συντάξεων
Οι αλλαγές που θα επηρεάσουν τους συνταξιούχους με τον νέο τρόπο υπολογισμού μέσα από παραδείγματα:
Πώς ξεμπλοκάρουν 60.000 νέες συντάξεις
• Στον ΟΑΕΕ, ένας ασφαλισμένος με 35 έτη ασφάλισης και μέσο όρο αποδοχών 1.322,01 ευρώ, που με τον παλιό τρόπο υπολογισμού θα λάμβανε σύνταξη 1.181,4 ευρώ, με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα λάβει 880,01 ευρώ. Με 40 έτη ασφάλισης θα πάρει 1.001,77 ευρώ, έναντι 1.312,6 ευρώ που θα λάμβανε με το παλαιό σύστημα υπολογισμού.
• Στο ΙΚΑ, ένας ασφαλισμένος 15ετίας, με μέσο όρο αποδοχών 840 ευρώ, θα πάρει σύνταξη 442,9 ευρώ με το νέο σύστημα, έναντι 486,84 ευρώ που θα λάμβανε με το παλαιό.

30 έτη ασφάλισης
Ανεπαίσθητη θα είναι η μείωση για έναν ασφαλισμένο με 30 χρόνια ασφάλισης και μ.ό. αποδοχών 1.680 ευρώ. Ενώ με το παλαιό σύστημα θα λάμβανε σύνταξη 879,72 ευρώ, τώρα θα δικαιούται 878,8 ευρώ. Για ασφαλισμένο με 35 χρόνια ασφάλισης και μ.ό. αποδοχών 2.300 ευρώ, προβλέπεται σύνταξη 1.246,9 ευρώ έναντι 1.383,14 που δικαιούταν πριν.
• Στο Δημόσιο, ένας υπάλληλος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης με 40 έτη ασφάλισης, θα λάβει σύνταξη 1.105,1 ευρώ με το νέο σύστημα, έναντι 1.318,3 ευρώ που θα λάμβανε με το παλαιό.

Για 35 χρόνια, η σύνταξη υπολογίζεται στα 941,86 ευρώ, έναντι 1.182,28 ευρώ που υπολογιζόταν παλιά.
Υπάλληλος Τεχνικής Εκπαίδευσης, με 40 χρόνια ασφάλισης, που θα λάμβανε 1.276,33 ευρώ, θα δικαιούται με το νέο σύστημα 1.071,06 ευρώ, ενώ για 35 χρόνια ασφάλισης θα λαμβάνει 916,31 ευρώ έναντι 1.143,58 ευρώ. Οι υπάλληλοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με 40 έτη ασφάλισης, που με το παλαιό σύστημα δικαιούταν 1.179,5 ευρώ, θα λαμβάνουν 994,2 ευρώ, ενώ για τα 35 έτη το ποσό πέφτει στα 855,85 ευρώ, έναντι 1.040,29 ευρώ.

Οι μεγάλοι χαμένοι
Στη μέγκενη αναμένεται να βρεθούν 250.000 συνταξιούχοι
Μεγάλες απώλειες στις συντάξεις, που μπορεί να φθάσουν και το 50% έναντι των σημερινών, αναμένεται ότι θα έχουν τα επόμενα χρόνια περίπου 250.000 συνταξιούχοι. Σύμφωνα με παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης, οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι κυρίως ΑμεΑ, δικαιούχοι σύνταξης χηρείας, εργαζόμενοι με μεγάλες αποδοχές ή και εργαζόμενοι με μεγάλα ποσοστά ανεργίας.
Με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού, μαζί με την εθνική σύνταξη των 345 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης και των 384 ευρώ για 20 χρόνια ασφάλισης και πάνω, τα ποσοστά αναπλήρωσης θα δίνουν πιο χαμηλά ποσά έναντι των σημερινών για υψηλόμισθους που έχουν πάνω από 25 έτη ασφάλισης.

Κερδισμένοι
Ευνοημένοι από το νέο καθεστώς είναι όσοι θα φύγουν με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές, της τάξεως των 700-1.000 ευρώ και πολλά έτη ασφάλισης. Στην κατηγορία των ευνοημένων εντάσσονται και όσοι αποχωρήσουν μετά το 67ο έτος της ηλικίας με 20-25 έτη ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές.

Ο επανακαθορισμός του τρόπου υπολογισμού της σύνταξης με βάση τον πληθωρισμό από το 2002 και μετά, έναντι του μισθολογικού κλιμακίου του Οκτωβρίου του 2011, θα προκαλέσει μεγαλύτερες απώλειες σε υψηλόβαθμους και υψηλόμισθους που θα αποχωρήσουν έχοντας πολλά έτη ασφάλισης. Στους χαμένους των ρυθμίσεων συμπεριλαμβάνονται οι ένστολοι, καθώς η σύνταξή τους υπολογίζεται με γνώμονα τον τελευταίο μισθό.

Ειδικά μισθολόγια
Οι απώλειες επεκτείνονται στα ειδικά μισθολόγια. Για παράδειγμα, ο υπολογισμός της σύνταξης των γιατρών του ΕΣΥ και των πανεπιστημιακών δεν θα γίνεται με βάση τον τελευταίο μισθό και τα έξτρα επιδόματα. Απώλειες θα έχει αυτή η κατηγορία, όπως και γιατροί, νομικοί και μηχανικοί του Δημοσίου, που ελάμβαναν επιπλέον συντάξεις. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, θα χορηγείται μια εθνική σύνταξη σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων.

Ειδικότερα, σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου μίας πλήρους σε ποσό και μίας μειωμένης κύριας σύνταξης, το ποσό της εθνικής σύνταξης που θα του χορηγείται θα είναι πλήρες. Εάν όμως πρόκειται για συνταξιούχο ή δικαιούχο δύο μειωμένων κύριων συντάξεων, θα του καταβάλλεται το ποσοστό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε καθεμία από αυτές, υπό την προϋπόθεση ότι το άθροισμά τους είναι μικρότερο ή ίσο με το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.

www.ethnos.gr