β) η σωματική και πνευματική εξάντληση και
γ) η απουσία κινητοποίησης.
Κοινά συμπτώματα της υπερκόπωσης
Αν εμφανίζετε αρκετά από τα παρακάτω συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθείτε έναν γιατρό για να σας υποδείξει τον κατάλληλο ιατρικό έλεγχο.
Αδυνατείτε να σκεφθείτε καθαράΕίσαστε εξαιρετικά στρεσαρισμένοιΤα χείλη σας είναι συνεχώς στεγνάΠαρουσιάζετε τριχόπτωσηΈχετε μειωμένη ερωτική επιθυμίαΛόγω της απώλειας ενέργειας δεν μπορείτε να αντέξετε στην ιδέα να ασκηθείτεΝιώθετε θλίψη και έχετε πεσμένη διάθεσηΛαχανιάζετε ακόμα κι αν δεν κάνετε κάτι κοπιαστικόΝιώθετε το αίσθημα της κούρασης σχεδόν όλη την ημέραΑρρωσταίνετε συχνά, έχετε συχνούς πονοκεφάλους και μυϊκούς πόνουςΠαρουσιάζετε αλλαγές στην όρεξη και τις συνήθειες του ύπνου (αϋπνία, διακεκομμένος ύπνος)Έχετε έντονο το αίσθημα της αποτυχίας και της αυτοαμφισβήτησηςΝιώθετε αβοήθητος και ηττημένοςΈχετε το αίσθημα της μοναξιάςΈχετε αυξημένα κυνική και αρνητική οπτική για τα πράγματαΔε λαμβάνετε εύκολα ικανοποίηση και νιώθετε απαθείς ακόμα κι αν επιτυγχάνετε στόχουςΈχετε την ανάγκη απομόνωσης από το περιβάλλον σαςΕίστε αναβλητικοί και σας παίρνει περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσετε κάποιο έργοΠαραιτείστε από την ανάληψη ευθυνώνΧρησιμοποιείτε φάρμακα, τρώτε υπερβολικά ή καταναλώνετε αλκοόλ για να αντιμετωπίσετε την κατάστασηΑργοπορείτε στην εργασία σας ή νιώθετε απογοητευμένοι απ'το περιβάλλον σας
Είναι σημαντικό λοιπόν να ακούσετε τα προειδοποιητικά σημάδια και να κάνετε τον έγκαιρο προληπτικό έλεγχο ώστε να μην απειληθείτε από την εμφάνιση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης.
Τα κύρια αίτια της υπερκόπωσης
Υπάρχουν αρκετά ιατρικά και μη ιατρικά αίτια για την υπερκόπωση συμπεριλαμβανομένων του προσωπικού διαιτολογίου και των συνηθειών ζωής. Οι παρακάτω παράγοντες συνεισφέρουν στην εκδήλωση υπερκόπωσης είτε μεμονωμένοι είτε σε συνδυασμό:
Συναισθηματικό και ψυχοκοινωνικό στρες και κατάθλιψηΑναιμία, διαβήτης, καρκίνοςΕγκυμοσύνη, θηλασμός, έλλειψη ύπνου και υπερβολική άσκηση
Επίσης, ο τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει στην κόπωση και την εξάντληση:
Nα κοιμάται κάποιος αργά το βράδυΝα καταναλώνει μεγάλες ποσότητες καφεϊνηςΝα πίνει μαγάλες ποσότητες αλκοόλΝα μην τρέφεται υγιεινά
Άλλοι οργανικοί παράγοντες που προδιαθέτουν για υπερκόπωση είναι οι εξής:
ΠαχυσαρκίαΥπνική άπνοιαΑγωγή με αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικάΈλλειψη σιδήρουΝεφρική νόσοςΚαρδιολογικά προβλήματαΑσθένειες του θυρεοειδήΝευρική ανορεξία ή άλλες διατροφικές διαταραχέςΑρθρίτιδα συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδαςΑυτοάνοσα νοσήματα, όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκοςΙνομυαλγίαΦλεγμονή του οργανισμούΥποσιτισμός
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η κόπωση είναι ένα δύσκολο θέμα για τους γιατρούς. Μπορεί να αποτελεί ένα πρόβλημα σωματικής υγείας ή ένα ψυχολογικό πρόβλημα. Οι ασθενείς που συμβουλεύονται γιατρό για την κόπωσή τους έχουν την τάση να επικεντρώνονται στα σωματικά τους συμπτώματα και τη σωματική εξάντληση και να παραβλέπουν κάποιους ψυχολογικούς παράγοντες. Έχουν λοιπόν την τάση να βλέπουν το πρόβλημα ως σωματικό και όχι ως ψυχολογικό. Όταν ασθενείς παρουσιάζονται με κόπωση, οι γιατροί θα προσπαθήσουν να αναπτύξουν μια πιο ακριβή εικόνα για τα συμπτώματα, τυπικά θέτοντας τις παρακάτω ερωτήσεις:
Αισθάνεστε μισοκοιμισμένος ή η κόπωσή σας είναι πιο πολύ ένα αίσθημα αδυναμίας; H απάντηση μπορεί να δώσει σημαντικά στοιχεία καθώς το αίσθημα υπνηλίας μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας διαταραχής ύπνου ενώ η αδυναμία παραπέμπει σε αίτιο νευρομυϊκό.Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα είχατε το συναίσθημα της κατάπτωσης, της κατάθλιψης ή του αβοήθητου; H καταφατική απάντηση μπορεί να είναι δείκτης για κατάθλιψη.Η κόπωσή σας αναπτύχθηκε σταδιακά ή ξαφνικά;H κόπωσή σας έχει μια περιοδικότητα, έρχεται και φεύγει; Για παράδειγμα, η κατάθλιψη είναι η πιο πιθανή διάγνωση αν το αίσθημα της κόπωσης είναι χειρότερο το πρωί αλλά επιμένει όλη την ημέρα, ενώ αντίθετα η κόπωση που σχετίζεται με την υπερβολική άσκηση δείχνει νευρομυϊκό πρόβλημα.Ποιες είναι οι ανησυχίες σας για την κόπωση; Ποια θεωρείτε ότι είναι η πιθανή αιτία;Ο γιατρός σ'αυτήν την περίπτωση ψάχνει να κάνει σύνδεση με διάφορα στρεσογόνα γεγονότα ζωής για παράδειγμα.
Επίσης, μπορεί να υπάρξουν ερωτήσεις για τις σχέσεις, για ενδεχόμενο πρόσφατο πένθος ή αναταραχές στη ζωή που έχουν να κάνουν με το σπίτι ή την εργασία. Ο γιατρός επίσης μπορεί να θέσει στον ασθενή ερωτήσεις για θέματα διατροφής και άσκησης. Επιπλέον, ο γιατρός μπορεί να κάνει ερωτήσεις για τις συνήθειες ύπνου ώστε να διαπιστώσει αν κάποια διαταραχή ύπνου οδηγεί στην κόπωση:
Πόσες ώρες κοιμάστε κάθε νύχτα;
Υπάρχει πρόβλημα στην έλευση του ύπνου ή ξυπνάτε συχνά στη διάρκεια της νύχτας;
Σας έχει πει κάποιος αν ροχαλίζετε;Έχει παρατηρήσει κάποιος, να σταματάτε να αναπνέετε για μικρές περιόδους κατά τη διάρκεια του ύπνου;
Oι παραπάνω ερωτήσεις είναι σχεδιασμένες για να προσδιορίσουν την ποιότητα, την ποσότητα του ύπνου, συνήθειες του ύπνου και ρουτίνα ύπνου. Ο γιατρός επίσης μπορεί να εξετάσει έναν ασθενή σωματικά ή να εξετάσει την πνευματική του κατάσταση ώστε να βρει φυσικά αίτια ή ψυχολογικά, διανοητικά. Αν δεν προσδιοριστούν συγκεκριμένα αίτια υπάρχουν κάποιες εξετάσεις που βοηθούν να τεθεί η διάγνωση.
Αιματολογικές εξετάσεις, έλεγχος κορτιζόληςΡυθμός καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων και αντιδρώσα πρωτεϊνη C.Τεστ εξέτασης της νεφρικής λειτουργίαςΟυρολογικές εξετάσεις και ηλεκτρολύτεςΈλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδήΈλεγχος γλυκόζης κλπ.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει μια μοναδική θεραπεία για την κόπωση, διότι η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τα αίτια της κόπωσης. Αν η διαγνωστική διαδικασία αποκλείσει οργανικά αίτια, οι ακόλουθες τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής και τη διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση:
Βελτίωση των συνηθειών του ύπνου και επάρκεια ύπνουΚανονική άσκηση και εξισορρόπηση άσκησης και δραστηριότηταςΠεριορισμός καφεϊνης και επαρκής ενυδάτωση του οργανισμούΙσορροπημένη, υγιεινή διατροφή για τη διατήρηση σταθερού σωματικού βάρουςΛήψη συμπληρωμάτων διατροφής αν κρίνεται αναγκαίοΘέσπιση ρεαλιστικών στόχων για το φόρτο εργασίας και καλός προγραμματισμός της εργασίαςΕξεύρεση χρόνου για χαλάρωση, διαλογισμό και γιόγκαΑνίχνευση και διαχείριση στρεσογόνων παραγόντων, όπως για π.χ επίλυση προβληματικών σχέσεων Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, νικοτίνης και παράνομων ουσιών
Για κάποιους ανθρώπους με υπερκόπωση, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν την αναζήτηση συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπείας, όπως γνωστικοσυμπεριφορικής θεραπείας. Τέλος, μπορεί να προτείνουν μια δομημένη, διεπιστημονική προσέγγιση στη θεραπεία που να περιλαμβάνει επίσκεψη σε διαιτολόγο και γυμναστή.
Μέλος του μητρώου
