Ένας καινούριος αναπνευστικός ιός που δημιουργήθηκε στη Wuhan της Κίνας, τον περασμένο Δεκέμβριο, εξαπλώθηκε σε έξι ηπείρους. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν μολυνθεί, σχεδόν 540.000 νεκροί/ές παγκόσμια - ξεπέρασαν τους 200.000 οι θάνατοι στην Ευρώπη κι η εξάπλωση του κορωνοϊού ονομάστηκε «πανδημία» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τον Μάρτιο.

Η Ευρώπη έχει καταγράψει 200.255 θανάτους και 2.754.284 κρούσματα, οι Ε.Π.Α. κι ο Καναδάς 139.564 θανάτους (3.069.351 κρούσματα), η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική 130.085 θανάτους (2.969.430 κρούσματα), η Ασία 39.326 θανάτους (1.543.213 κρούσματα), η Μέση Ανατολή 18.557 νεκρούς (851.828 κρούσματα), η Αφρική 11.698 νεκρούς (495.325 κρούσματα), η Ωκεανία 135 νεκρούς (10.347 κρούσματα).

Σε αλματώδη επιτάχυνση της επιδημίας στην Ελλάδα οδηγούν οι εστίες υπερμετάδοσης, που από τον Ιούλιο καταγράφουν περισσότερα από 251 κρούσματα, ξεπετάγονται η μία πίσω από την άλλη και αφορούν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αλλά και σε επαγγελματικούς χώρους με πολλούς εργαζομένους, όπως είναι τα εργοστάσια σε Καβάλα και Χαλκιδική.

Τα κρούσματα αυξάνονται κάθε μέρα στην Ελλάδα η οποία βρίσκεται πλέον μπροστά στο δεύτερο κύμα της πανδημίας. Με τους νεότερους να επιστρέφουν από διακοπές έχουν μεγάλη σημασία τα συμπτώματα του κορωνοϊού, ώστε να γνωρίζει κάποιος πότε να κάνει το τεστ.

Η εστίαση των ειδικών και της Κυβέρνησης στα επαγγελματικά lockdown και στη μείωση του ορίου των παρευρισκομένων σε εκδηλώσεις όπως είναι οι γάμοι, όταν αποφασίζουν νέα μέτρα, δεν είναι «τυχαία». Τις προηγούμενες 24 ώρες καταγράφηκαν σε όλον τον κόσμο 4.466 νέοι θάνατοι και 168.927 νέα κρούσματα. Οι χώρες όπου αναφέρθηκαν οι περισσότεροι θάνατοι σε ένα 24ωρο είναι οι ΗΠΑ (733), η Βραζιλία (620), και το Μεξικό (480).

Οι Ε.Π.Α., που κατέγραψαν τον πρώτο τους θάνατο από κορονοϊό στις αρχές Φεβρουαρίου, είναι η πλέον πληγείσα χώρα τόσο σε αριθμό νεκρών όσο και κρουσμάτων, με 130.813 θανάτους και 2.963.244 κρούσματα. Τουλάχιστον 924.148 άνθρωποι έχουν αποθεραπευτεί. Μεταξύ των χωρών που έχουν πληγεί πολύ σκληρά, το Βέλγιο θρηνεί τους περισσότερους νεκρούς σε σύγκριση με τον πληθυσμό του, με 84 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, ακολουθούν η Βρετανία (65), η Ισπανία (61), η Ιταλία (58) και η Σουηδία (54).

Πολλά παραμένουν άγνωστα σχετικά με τον ιό, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των ανθρώπων που μπορεί να έχουν πολύ ήπιες ή ασυμπτωματικές λοιμώξεις και εάν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Τις ακριβείς διαστάσεις της επιδημίας είναι δύσκολο ακόμα να τις γνωρίζουμε, παρά τη συνεχή ροή νέων δεδομένων και ερευνών.Τι έχουν μάθει οι επιστήμονες μέχρι στιγμής για τον ιό και το ξέσπασμα;

Τι είναι ο κορωνοϊός;

Μια εικόνα που κυκλοφόρησαν από τα Κέντρα Ελέγχου Νόσων που δείχνουν τον κορωνοϊό, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών αιχμών του στο εξωτερικό του ιού, από τον οποίο παίρνει το όνομά του. Πίστωση ... Lizabeth Menzies / Agence France-Presse - Getty Images

Τουλάχιστον τέσσερις τύποι κορονωϊών προκαλούν πολύ ήπιες λοιμώξεις κάθε χρόνο, όπως το κοινό κρυολόγημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται με έναν ή περισσότερους από αυτούς τους ιούς κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Ένας άλλος κορωνοϊός που κυκλοφόρησε στην Κίνα το 2003 προκάλεσε μια πιο επικίνδυνη κατάσταση γνωστή ως σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο ή SARS. Ο ιός περιορίστηκε αφού είχε αρρωστήσει 8.098 άτομα και σκότωσε 774.

Το Σύνδρομο Αναπνευστικής Μέσης Ανατολής, ή το MERS, που αναφέρθηκε για πρώτη φορά στη Σαουδική Αραβία το 2012, προκαλείται επίσης από κορωνοϊό.

Ο νέος ιός ονομάστηκε SARS-CoV-2. Η ασθένεια που προκαλεί ονομάζεται Covid-19.

Πόσο επικίνδυνος είναι;

Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια η θνησιμότητα ενός νέου ιού. Φαίνεται ότι είναι λιγότερο συχνά θανατηφόρος από τους κορωνοϊούς που προκάλεσαν SARS ή MERS, αλλά σημαντικά περισσότερο από την εποχική γρίπη. Το ποσοστό θνησιμότητας ήταν πάνω από 2 τοις εκατό, σε μία μελέτη. Αλλά οι κυβερνητικοί επιστήμονες έχουν εκτιμήσει ότι το πραγματικό ποσοστό θα μπορούσε να είναι κάτω από το 1 τοις εκατό, περίπου το ποσοστό που συμβαίνει σε μια εποχή σοβαρής γρίπης.

Περίπου το 5% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν στην Κίνα είχαν κρίσιμες ασθένειες.

Τα παιδιά φαίνεται λιγότερο πιθανό να μολυνθούν με το νέο κορωνοϊό, ενώ οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι ενήλικες μολύνονται δυσανάλογα.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει δημιουργήσει τέσσερις αλληλένδετες κρίσεις υγειονομικής περίθαλψης που αποκαλύπτουν και επιδεινώνουν βαθιά υποκείμενα προβλήματα στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης τόσο της Ελλάδας όσο κι άλλων χωρών ανά την υφήλιο ακόμα και μιας προηγμένης χώρας όπως αυτής των Ενωμένων Πολιτειών. Με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο, η πανδημία δείχνει τον δρόμο προς μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ικανότητά μας όχι μόνο να αντιμετωπίζουμε πιθανές μελλοντικές επιδημίες αλλά και να εξυπηρετούμε τις βασικές ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης των ανθρώπων.

Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από λοίμωξη σε σύγκριση με τις γυναίκες, πιθανώς επειδή παράγουν ασθενέστερες ανοσολογικές αντιδράσεις και έχουν υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης καπνού, διαβήτη τύπου 2 και υψηλή αρτηριακή πίεση από τις γυναίκες, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών μετά από λοίμωξη.

«Αυτό είναι ένα μοτίβο που έχουμε δει με πολλές ιογενείς λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού - οι άνδρες μπορούν να έχουν χειρότερα αποτελέσματα», δήλωσε η Sabra Klein, επιστήμονας που μελετά τις διαφορές φύλου σε ιογενείς λοιμώξεις και απαντήσεις εμβολιασμού στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Johns Hopkins Bloomberg .

Τα βασικά συμπτώματα είναι:

• Βήχας
• Πυρετός
• Δύσπνοια
• Αιφνίδια έναρξη ανοσμίας, αγευσίας ή δυσγευσίας
• Ταυτόχρονα, αυξάνονται οι επιστημονικές ενδείξεις ότι η λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19 μπορεί να αφήσει επίμονα συμπτώματα.
• Ο κορονοϊός Covid-19 προκαλεί σε πολλούς ασθενείς συμπτώματα που επιμένουν για μήνες μετά την ανάρρωσή τους, σύμφωνα με μία νέα βρετανική δημοσκόπηση.
• Το ένα τρίτο των γιατρών που συμμετείχαν σε αυτήν ανέφεραν πως έχουν ασθενείς με επίμονα προβλήματα. Τα συμπτώματα αυτά είναι:
• Χρόνια κόπωση
• Μειωμένη ικανότητα σωματικής καταπόνησης
• Μυϊκή αδυναμία
• Απώλεια μνήμης
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση

Τη δημοσκόπηση πραγματοποίησαν επιστήμονες από την Βρετανική Ιατρική Εταιρεία (BMA) σε 4.279 μέλη της. Το 31% των ιατρών που συμμετείχαν είπαν πως βλέπουν συχνά ασθενείς με τα προαναφερθέντα συμπτώματα.

Ο Dr Richard Vautrey, πρόεδρος της Επιτροπής Γενικών Ιατρών της Αγγλίας της BMA, δήλωσε στον βρετανικό Τύπο πως «καθίσταται ολοένα πιο ξεκάθαρο» ότι ο κορονοϊός θα έχει «βαθιές επιπτώσεις» στους ασθενείς.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν πως οι ασθενείς υποφέρουν από τις παρενέργειες του κορονοϊού για αρκετό καιρό μετά την ανάρρωσή τους», είπε.

«Τα στοιχεία ότι οι ασθενείς με νόσο Covid-19 μπορεί να αντιμετωπίσουν μακροχρόνια προβλήματα, αυξάνονται διαρκώς. Μάλιστα ο κίνδυνος αυτός ελλοχεύει ανεξαρτήτως της βαρύτητας της αρχικής λοίμωξης», είπε ο Dr David Strain, από την Επιτροπή Ιατρικού Ακαδημαϊκού Προσωπικού της BMA.

Συμπεράσματα

Η πανδημία Covid-19 υπενθυμίζει για άλλη μια φορά την παλιά αλήθεια που αποδίδεται στον Winston Churchill: Δεν πρέπει ποτέ να αφήσουμε μια κρίση να χαθεί. Ίσως τώρα έχουμε την ευκαιρία να μεταρρυθμίσουμε ένα ελαττωματικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που έκανε την πανδημία του κορωνοϊού πολύ πιο επιζήμια από ό, τι έπρεπε.

Όλοι θέλουν να κλείσουν τη σελίδα στον COVID-19 το συντομότερο δυνατό. Αλλά τα μαθήματα είναι αναπόφευκτα. Και εξαρτάται από τον καθένα μας να αποφασίσει εάν αυτά τα μαθήματα είναι σωστά.

Καθ 'όλη τη μακρά ιστορία της, η Ελλάδα αντιμετώπισε επανειλημμένα τις πιο επικίνδυνες προκλήσεις που απειλούν την επιβίωσή της. Και κάθε φορά, όχι μόνο ανέβηκε από τις στάχτες κι αναδύθηκε ισχυρότερα, αλλά έθεσε επίσης ένα παράδειγμα σε άλλα έθνη όσον αφορά την ανθρωπότητα και την ανιδιοτέλεια.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η χώρα μας, ως σημαντικό διεθνές κέντρο, εξαγωγέας και εγγυητής ασφάλειας τουλάχιστον στην περιοχή της Μεσογείου, θα πρέπει να συνεχίσει να προωθεί μιαν εποικοδομητική και ενοποιημένη ατζέντα και να διαδραματίζει ισορροπημένο και συντονιστικό ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις και στα θέματα υγείας, μέσα από σωστή οργάνωση, ευθυξία, ευσυνειδισία κι ενδιαφέρον. Θα π ρέπει να είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όλους εκείνους που είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν για τις αρχές της ειλικρίνειας και του σεβασμού των συμφερόντων και των ανησυχιών του άλλου. Ξεκινάμε με το αδιαίρετο όλων των πτυχών της ασφάλειας και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε άλλες κυβερνήσεις, όποια κι αν είναι η πολιτική τους.

Θα πρέπει όλοι μας να έχουμε ενεργοποιημένο το ατομικό μας αίσθημα ευθύνης, συμβάλλοντας έτσι όσο το δυνατόν στον περιορισμό της εξάπλωσης αυτού του θανατηφόρου ιού. Ας μην φερόμαστε επιπόλαια, δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ύπουλο εχθρό του ανοσοποιητικού συστήματος, που ξέρει να κρύβεται καλά και για τον οποίο η επιστήμη εξακολουθεί να αγωνίζεται για την καταπολέμησή του.

Είναι καιρός να σταματήσουμε τη συμβατική σκέψη που βασίζεται σε στερεότυπα και τελικά να αρχίσουμε να ενεργούμε από ηθική προοπτική. Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχήσει περισσότερο, είναι ο αυξημένος αριθμός διασωληνωμένων ασθενών (πέρα από τα κρούσματα και τους θανάτους). Σε τελική ανάλυση, το καλύτερο στοίχημά μας είναι ένα ευλογημένο και μακροπρόθεσμο μέλλον για όλους όσους ζουμε στην όμορφη Γη κι όσους είναι να έλθουν ακόμα μετά από εμάς, το κοινό μας σπίτι, έστω κι αν είμαστε περαστικοί...