Κορωνοϊός – Προστασία: Πότε οι μάσκες και οι αποστάσεις δεν αρκούν

Πυλώνα των μέτρων ανάσχεσης της διασποράς του κορωνοϊού αποτελούν η χρήση μάσκας, η τήρηση των αποστάσεων και η αποφυγή συγχρωτισμού, εντούτοις δεν εγγυώνται απόλυτη προστασία έναντι των μολυσμένων σταγονιδίων του SARS-CoV-2 ειδικά σε περιβάλλον υψηλής σχετικής υγρασίας, όπως ενδεικτικά μία αίθουσα συσκέψεων χωρίς επαρκή εξαερισμό, καθώς και σε ασανσέρ που έχει χρησιμοποιηθεί από φορέα του ιού.

Η «προειδοποίηση» να μην μας παρασύρουν τα εν λόγω μέτρα σε μία ψευδή αίσθηση πλήρους ασφάλειας έρχεται από ομάδα επιστημόνων στο χώρο της ρευστοδυναμικής, η οποία συμμετείχε σε κοινό ερευνητικό εγχείρημα για την ανάπτυξη ενός νέου, βελτιωμένου μοντέλου δυναμικής των ρευστών σχετικά με τη διασπορά μολυσμένων σταγονιδίων.

Στο εγχείρημα μετείχαν συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας της Βιέννης, το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, το ΜΙΤ στη Βοστόνη, το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και το Πανεπιστήμιο του Κλάρκσον (ΗΠΑ), με το νέο μοντέλο δυναμικής των ρευστών να δημοσιεύεται στο International Journal of Multiphase Flow.

Οι επιστημονικές βάσεις στις οποίες εδράζονται τα εν λόγω μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας του κορωνοϊού είναι πολύ παλαιότερων δεκαετιών χωρίς να αντικατοπτρίζουν πλέον τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, εξηγούν οι ερευνητές -εξ ου και ένωσαν τις δυνάμεις τους προς ανάπτυξη του νέου μοντέλου αποτύπωσης της ροής των ρευστών, δηλαδή υγρών και αερίων.

«Είναι στιγμή να προσαρμόσουμε τα μοντέλα στα τελευταία ερευνητικά δεδομένα προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τη διασπορά της COVID-19» επισημαίνει ο καθηγητής Alfredo Soldati του Ινστιτούτου Μηχανικής των Ρευστών στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας της Βιέννης, εξηγώντας ότι η παγκοσμίως αποδεκτή κατανόησή μας ως προς τη διασπορά σταγονιδίων είναι βασισμένη σε μετρήσεις από τις δεκαετίες του 1930 και 1940.

Αυτό που επισημαίνουν τώρα οι ειδικοί είναι ότι ακόμη και με τη χρήση μάσκας τα μολυσμένα σωματίδια μεταφέρονται σε απόσταση αρκετών μέτρων και παραμένουν στον αέρα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ ότι θεωρείτο κατά το παρελθόν.

Σε προηγούμενα μοντέλα δυναμικής των ρευστών, υπήρχε αυστηρή διάκριση μεταξύ μεγάλων και μικρών σταγονιδίων: Τα μεγάλα σταγονίδια έλκονται προς τα κάτω από τη βαρύτητα, τα μικρά κινούνται μπροστά σχεδόν σε ευθεία γραμμή, αλλά εξατμίζονται πολύ γρήγορα. «Αυτή η εικόνα είναι υπεραπλουστευμένη» λέει ο Alfredo Soldati.

«Τα μικρά σταγονίδια θεωρούνταν ακίνδυνα, αλλά αυτό είναι σαφώς λάθος» εξηγεί ο καθηγητής Soldati και προσθέτει ότι «ακόμα και όταν το σταγονίδιο νερού εξατμιστεί, παραμένει ένα σωματίδιο αερολύματος, το οποίο μπορεί να περιέχει τον ιό». Το γεγονός αυτό επιτρέπει στους ιούς να εξαπλωθούν σε απόσταση αρκετών μέτρων και να παραμείνουν στον αέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα, αναφέρει.

Σε τυπικές καθημερινές καταστάσεις, ένα σωματίδιο με διάμετρο 10 μικρομέτρων (το μέσο μέγεθος των σταγονιδίων που αποβάλλονται με το σάλιο) χρειάζεται σχεδόν 15 λεπτά για να πέσει στο έδαφος. Επομένως, είναι δυνατόν να έρθουμε σε επαφή με τον κορωνοϊό ακόμα και όταν τηρούνται οι αποστάσεις -για παράδειγμα σε ένα ασανσέρ που χρησιμοποιήθηκε λίγο πριν από φορέα του ιού SARS-CoV-2.

Ιδιαίτερα προβληματικό είναι ένα περιβάλλον με υψηλή σχετική υγρασία, όπως αίθουσες συσκέψεων με ανεπαρκή αερισμό. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή το χειμώνα επειδή η σχετική υγρασία είναι υψηλότερη συγκριτικά με τους θερινούς μήνες.

«Οι μάσκες είναι χρήσιμες επειδή εμποδίζουν τα μεγάλα σταγονίδια. Και η τήρηση αποστάσεων είναι επίσης χρήσιμη. Αλλά τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι κανένα από αυτά τα μέτρα δεν μπορεί να προσφέρει εγγυημένη προστασία» συνοψίζει ο καθηγητής.

Με το μαθηματικό μοντέλο που έχει τώρα παρουσιαστεί, και τις προσομοιώσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι εφικτό να υπολογιστεί η συγκέντρωση των μολυσμένων σταγονιδίων σε διαφορετικές αποστάσεις σε διαφορετικούς χρόνους.

«Μέχρι στιγμής, οι πολιτικές αποφάσεις σχετικά με τα μέτρα προστασίας για την COVID-19 βασίστηκαν κυρίως σε μελέτες από τους τομείς της λοιμωξιολογίας και της επιδημιολογίας. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα συμπεριληφθούν επίσης ευρήματα από τη μηχανική ρευστών», καταλήγει ο Alfredo Soldati.

ygeiamou.gr