Το Ισραήλ και η Χιλή, δύο χώρες με διαφορετικά χαρακτηριστικά που όμως εφάρμοσαν αποτελεσματικά προγράμματα εμβολιασμού, βρίσκονται αντιμέτωπες με εντελώς αντίθετες πραγματικότητες. Το Ισραήλ έχει επιστρέψει στην κανονικότητα και επανεκκινεί την οικονομία του, ενώ η Χιλή βρίσκεται σε νέο λοκντάουν καθώς κορυφώνεται το τρίτο πανδημικό κύμα. «Αυτοψία» της εφημερίδας «Guardian» δείχνει τα λάθη και τις παραλείψεις που έκαναν τη Χιλή να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή.
Το Ισραήλ καταγράφει εντυπωσιακή πτώση στα ποσοστά λοιμώξεων, στις εισαγωγές στα νοσοκομεία, όπως επίσης και στους θανάτους, μετά την ταχύτερη εκστρατεία εμβολιασμού κατά της Covid-19 στον κόσμο. Η χώρα των 9 εκατομμυρίων ανθρώπων έχει χορηγήσει δύο δόσεις του εμβολίου των Pfizer/ BioNTech σε περισσότερους από τους μισούς κατοίκους της.
Η καθημερινή ζωή έχει επιστρέψει σχεδόν πλήρως στην κατάσταση προ πανδημίας -με ελάχιστους περιορισμούς- με τα καταστήματα, τα ξενοδοχεία, τις συναυλίες και τους κινηματογράφους να ανοίγουν ξανά. Μια ανάλυση από ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann δείχνει ότι η χώρα καταγράφει καθημερινή πτώση στα κρούσματα της τάξης του 96%, 90% στους σοβαρά ασθενείς και 85% στους θανάτους.
Το σκηνικό είναι διαφορετικό στη Χιλή, τη χώρα που πραγματοποίησε το ταχύτερο πρόγραμμα εμβολιασμού πολιτών σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο. Περισσότερο από το ένα τρίτο των 18 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας έχει λάβει μία δόση είτε του εμβολίου των Pfizer/BioNTech είτε του κινεζικού εμβολίου Sinovac.
Το πρόγραμμα εμβολιασμού φαίνεται να δημιούργησε μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας, οδηγώντας τη χώρα να χαλαρώσει τους περιορισμούς πολύ σύντομα χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν οι κίνδυνοι. Η χώρα άνοιξε ξανά τα σύνορά της τον Νοέμβριο και τον Ιανουάριο έδωσε το «πράσινο φως» στους Χιλιανούς να κάνουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Χωρίς αυστηρούς ελέγχους στα άτομα που έμπαιναν στη χώρα και με την έλλειψη ενός αποτελεσματικού συστήματος ιχνηλάτησης επαφών, οι ταξιδιώτες «έφεραν» πιθανότατα νέες μεταλλάξεις.
Σχολεία, εστιατόρια, εμπορικά κέντρα, γυμναστήρια και εκκλησίες άνοιξαν σχεδόν ταυτόχρονα, και ο ιός είχε ουκ ολίγες ευκαιρίες να εξαπλωθεί. Τα ποσοστά μετάδοσης είναι πλέον τόσο υψηλά αναγκάζοντας τη χώρα να εμβολιάσει πολύ περισσότερους πολίτες για την αναχαίτιση της πανδημίας.
Οι εμπειρίες των δύο χωρών πιθανόν εξηγούνται στα διαφορετικά χαρακτηριστικά τους – κοινωνική σύσταση, δημογραφικά στοιχεία, και πιθανώς διαφορετικές μεταλλάξεις. Επιπλέον, το Ισραήλ χρησιμοποίησε αποκλειστικά το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech -που βάσει κλινικών δοκιμών έχει υψηλότερη αποτελεσματικότητα- ενώ η Χιλή το σκεύασμα της Pfizer και της Sinovac.
Οι ειδικοί, πάντως, σημειώνουν πως ίσως η χρονική συγκυρία δημιουργεί την ανισορροπία ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις. Το Ισραήλ έχει πλέον χαμηλά ποσοστά μόλυνσης, ωστόσο η επίδραση του εμβολίου φαίνεται ότι χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να εδραιωθεί από ό,τι αρχικά πιστευόταν. Στην πραγματικότητα, η χώρα υπέστη τη μεγαλύτερη άνοδο των λοιμώξεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ακόμη και μετά την κυκλοφορία του εμβολίου της, με ένα αυστηρό λοκντάουν δύο εβδομάδων. Δεν αποκλείεται να συμβαίνει το ίδιο και στη Χιλή, όπου τώρα αντιμετωπίζει την έξαρση κρουσμάτων και την επιβολή των μέτρων.