Γράφει ο Κώστας Κατίκος
Ανάμεσα στις 18 παροχές συγκαταλέγονται: Η μοριοδότηση (μπόνους) από τους μήνες ανεργίας για πρόσληψη στο Δημόσιο. • Το φθηνότερο ρεύμα. • Η απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ έως και 100%. • Η δωρεάν μετακίνηση με τα ΜΜΜ του ΟΑΣΑ. • Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, που φτάνει μέχρι τη συνταξιοδότηση. • Το ειδικό επίδομα έως 733 ευρώ τον χρόνο, αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για κανονικό επίδομα. • Το επίδομα θέρμανσης. • Η δωρεάν είσοδος σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.
Νομοθετικές διατάξεις
Οι παροχές αυτές έχουν θεσπιστεί με σειρά από νομοθετικές διατάξεις που ξεκινούν από το 1998 και φτάνουν στο σήμερα ενισχυμένες με πρόσθετες διευκολύνσεις για να στηρίξουν πιο αποτελεσματικά όσους βρίσκονται σε κατάσταση ανεργίας και επιδιώκουν να ξεφύγουν από αυτήν το συντομότερο δυνατό. Δεν αποκλείεται όμως να γίνονται και αντικείμενο κατάχρησης, μιας και οι παροχές αυτές ισχύουν και για όσους εγγράφονται ως άνεργοι αλλά όταν τους ρωτούν αν επιθυμούν να εργαστούν η απάντηση είναι αρνητική. Αν και είναι μια μικρή μειοψηφία, εντούτοις διατηρούν και δικαιούνται τις ίδιες παροχές που ισχύουν για τους 1 εκατ. και πλέον ανέργους που γράφονται στον ΟΑΕΔ για να βρουν δουλειά.
Ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής δημοσιεύει σήμερα όλες τις παροχές που δικαιούνται οι άνεργοι με το που γράφονται στον ΟΑΕΔ, βρουν δεν βρουν δουλειά και πριν πάρουν το επίδομα ανεργίας. Οι παροχές και τα δικαιώματα που εξασφαλίζουν οι άνεργοι με εγγραφή στον ΟΑΕΔ είναι:
1 Μοριοδότηση λόγω ανεργίας σε προκηρύξεις δημόσιων φορέων, ως κριτήριο κατάταξης στις προκηρύξεις μέσω ΑΣΕΠ.
2 Μοριοδότηση ανεργίας ως κριτήριο κατάταξης σε Προγράμματα Κοινωφελούς Χαρακτήρα.
3 Δυνατότητα συμμετοχής σε ενεργητικές πολιτικές (απασχόληση, κατάρτιση, συμβουλευτική).
4 Δυνατότητα συμμετοχής σε Προγράμματα Κοινωνικής Προστασίας (Κοινωνικός Τουρισμός, Κατασκηνωτικό). Το Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού απευθύνεται σε όσους κατά το προηγούμενο έτος πραγματοποίησαν ως εργαζόμενοι 50 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση του ΙΚΑ ή έλαβαν από τον ΟΑΕΔ επιδότηση μητρότητας ή ανεργίας 50 ημερών ή είναι εγγεγραμμένοι άνεργοι στο Ειδικό Μητρώο Ανέργων ΑμεΑ του ΟΑΕΔ. Στο κατασκηνωτικό πρόγραμμα δικαιούχοι είναι άνεργοι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων τουλάχιστον για 4 μήνες χωρίς διακοπή.
5 Παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ανέργους ηλικίας μέχρι 29 ετών. Υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΦΚΑ για παροχές ασθενείας σε είδος, έπειτα από αίτηση στα υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ του τόπου κατοικίας τους με βεβαίωση του ΟΑΕΔ ότι είναι εγγεγραμμένοι ως άνεργοι για ένα τουλάχιστον δίμηνο πριν από την υποβολή της αίτησής τους, εξακολουθούν να είναι άνεργοι και κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη ανά τρίμηνο. Επίσης, θα πρέπει να είναι ανασφάλιστοι και να μη σπουδάζουν.
6 Παροχές ασθενείας σε είδος στους ανέργους ηλικίας άνω των 29 έως 55 ετών. Ανεργοι ηλικίας άνω των 29 έως 55 ετών, έπειτα από αίτηση που υποβάλλουν στον ασφαλιστικό φορέα στον οποίο ασφαλίζονται πριν από τη διακοπή της εργασίας τους, καλύπτονται για παροχές ασθενείας σε είδος από αυτόν για διάστημα μέχρι 2 χρόνια. Εάν έχουν ασφαλιστεί σε περισσότερους από έναν ασφαλιστικούς οργανισμούς, καλύπτονται από τον ασφαλιστικό οργανισμό στον οποίο έχουν ασφαλιστεί για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει, κατά την υποβολή της αίτησής τους, να προσκομίσουν βεβαίωση του ΟΑΕΔ ότι είναι εγγεγραμμένοι ως άνεργοι για ένα συνεχές τουλάχιστον δωδεκάμηνο πριν από την υποβολή της αίτησής τους και ότι κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη ανά μήνα.
7 Παροχές ασθενείας σε είδος στους μακροχρόνια ανέργους, 55 ετών και άνω. Μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας άνω των 55 ετών, έπειτα από αίτηση που υποβάλλουν στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ-ΕΦΚΑ του τόπου κατοικίας τους, καλύπτονται για τον κλάδο των παροχών ασθενείας σε είδος εφόσον έχουν πραγματοποιήσει οποτεδήποτε τουλάχιστον 3.000 ημερομίσθια στην ασφάλιση του κλάδου ασθενείας του ΙΚΑ. Η ασφαλιστική κάλυψη αρχίζει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησής τους και λήγει με τη συνταξιοδότησή τους από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό. Επίσης, μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας άνω των 55 ετών, που έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο από τη νομοθεσία αριθμό ημερομισθίων για τη χορήγηση σύνταξης γήρατος (4.500 ημερομίσθια), καλύπτονται από το ΙΚΑ για τον κλάδο των παροχών ασθενείας σε είδος πριν από τη συνταξιοδότησή τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εγγραφή τους στα μητρώα του ΟΑΕΔ επί ένα συνεχές δωδεκάμηνο πριν από την υποβολή της αίτησής τους για υπαγωγή στην ασφάλιση του ΙΚΑ και σχετική βεβαίωση από τον ασφαλιστικό τους φορέα.
8 Προαιρετική ασφάλιση μακροχρόνια ανέργων για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος. Οι άνεργοι δύνανται να ενταχθούν στο πρόγραμμα προαιρετικής ασφάλισης με αίτησή τους στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ-ΕΦΚΑ του τόπου κατοικίας τους, με τις εξής προϋποθέσεις: α) να έχουν συμπληρώσει οι άνδρες το 60ό έτος της ηλικίας τους και οι γυναίκες το 55ο έτος τους (για τους ασφαλισμένους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα το όριο ηλικίας είναι 55 και 50 αντίστοιχα), β) να έχουν εγγραφεί ως άνεργοι στον ΟΑΕΔ και να κατέχουν δελτίο ανεργίας για 12 τουλάχιστον συνεχείς μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης και να εξακολουθούν να είναι άνεργοι, γ) ο υπολειπόμενος για τη συμπλήρωση των κατά περίπτωση ελάχιστων προϋποθέσεων θεμελίωσης πλήρους σύνταξης στο ΙΚΑ και στους αντίστοιχους φορείς επικουρικής ασφάλισης αριθμός ημερομισθίων να μην υπερβαίνει τα 1.500 (5 έτη).
9 Ενταξη στο Κοινωνικό Τιμολόγιο της ΔΕΗ. Χορηγείται σε όσους είναι εγγεγραμμένοι άνεργοι για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των 12.000 ευρώ, εφόσον ισχύουν και άλλες προϋποθέσεις που ελέγχονται από τον αρμόδιο φορέα.
10 Μειώσεις ή απαλλαγές από τη φορολογική Αρχή (ΕΝΦΙΑ κ.λπ.). Χορηγείται έκπτωση 50% ή 100% σε φορολογούμενους ανέργους που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία πληρωμής της οφειλής ή είναι πολύτεκνοι ή ανάπηροι (εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις που ορίζονται από τον νόμο).
11 Ενταξη σε ευνοϊκές ρυθμίσεις, όπως κούρεμα, διαγραφή οφειλής ή ρύθμιση, που αφορούν σε δάνεια κ.λπ. (π.χ. ένταξη στον παλιό νόμο Κατσέλη και στους μετέπειτα νόμους προστασίας πρώτης κατοικίας κ.λπ.). Αφορά δανειολήπτες και εγγεγραμμένους ανέργους στον ΟΑΕΔ που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην αποπληρωμή των δόσεων των δανείων και των χρεών τους. Τα απαραίτητα έγγραφα που πρέπει να προσκομίζονται για τη δικαστική διευθέτηση της οφειλής είναι: α) πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του αιτούντος την παροχή διευκόλυνσης, β) έξοδα διαβίωσης (ενοίκιο, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΟΤΕ, κοινόχρηστα, κινητό τηλέφωνο κ.λπ.), γ) τα εισοδήματα του αιτούντος (μισθός, σύνταξη, ενοίκιο ή από άλλη πηγή), δ) πρόσφατες καταστάσεις άλλων οφειλών από τις τράπεζες, ε) κάρτα ανεργίας και βεβαίωση ΟΑΕΔ περί επιδότησης ή μη.
12 Δωρεάν μετακίνηση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς του ΟΑΣΑ, δηλαδή εντός Νομού Αττικής.
13 Δυνατότητα συμμετοχής σε προσφορές επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Τέτοιες παροχές δεν διέπονται από νομικό πλαίσιο, αλλά αφορούν μόνο σε κοινωνικές δράσεις για ανέργους στο πλαίσιο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
14 Χορήγηση επιδόματος θέρμανσης. Το δικαιούνται όπως όλοι και οι άνεργοι με εισοδηματικά κριτήρια (οικογενειακό εισόδημα έως 14.000 ευρώ για άγαμο και 20.000 ευρώ για έγγαμο, με προσαύξηση λόγω τέκνων).
15 Δυνατότητα χορήγησης Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος μέσω διασύνδεσης ΟΑΕΔ με υπηρεσίες που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξη των δικαιούχων στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική επανένταξη.
16 Οφέλη από παροχές δήμων (π.χ. δημοτικά κολυμβητήρια, δημοτικά θέατρα) ειδικά για ανέργους.
17 Ελεύθερη είσοδος σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία. Η δωρεάν είσοδος ισχύει για όλους τους κατόχους ενεργού δελτίου ανεργίας.
18 Χορήγηση ειδικού βοηθήματος έπειτα από 3μηνη παραμονή στα μητρώα ανέργων. Το βοήθημα είναι ίσο με 15 ημερήσια επιδόματα των 16,29 ευρώ, δηλαδή με 244,35 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος του ανέργου. Μπορεί να χορηγηθεί έως 3 φορές στο ίδιο έτος, με συνολικό ποσό τα 733 ευρώ. Καταβάλλεται σε ανέργους που δεν συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για τακτική επιδότηση ανεργίας, εφόσον παραμένουν εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων επί 3 μήνες και έχουν ασφαλιστεί ως εργαζόμενοι στον κλάδο ανεργίας για 60, τουλάχιστον, ημέρες στο έτος που προηγείται του τριμήνου. Η ημερομηνία έναρξης του τριμήνου παραμονής στο μητρώο του ΟΑΕΔ ξεκινά από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για την καταβολή του ειδικού βοηθήματος και όχι από την ημερομηνία έκδοσης του δελτίου ανεργίας. Δεν καταβάλλεται σε όσους δικαιούνται το εποχικό επίδομα. Κριτήριο αποτελεί το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του ανέργου το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει για το 2022 τις 12.619,22 ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται κατά 293,47 ευρώ κάθε έτος.