Εκεί εστιάζει, παραδεχόμενη, βέβαια, τη μεγάλη επιστημονική αβεβαιότητα που υπάρχει, και η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), Dr Andrea Ammon, με συνέντευξή της στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής.
Γράφει η ΜΑΡΙΑ – ΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑ
Η Dr Ammon τονίζει ότι το «όπλο» απέναντι στην πανδημία, σε μια νέα μετάλλαξη αλλά και μελλοντικές υγειονομικές προκλήσεις, είναι η πολύ στενή επιδημιολογική επιτήρηση. Μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού και συζήτησης είναι τι είδους νέο εμβόλιο χρειάζεται (και εάν χρειάζεται) για τον κορονοϊό.
Οδηγούμαστε σε μια πλήρη άρση των περιοριστικών μέτρων έως το καλοκαίρι και για τους ανεμβολίαστους; Πότε θα καταργηθούν τα «πράσινα» πιστοποιητικά; Θα απαιτούνται ή όχι τεστ για ανεμβολίαστους;
Είναι μια απόφαση που λαμβάνεται από τις κυβερνήσεις. Πρέπει, λοιπόν, να κάνουν μια αξιολόγηση και νομίζω ότι η απόφαση εάν θα λάβουν ή όχι το ένα ή το άλλο μέτρο θα εξαρτηθεί από διαφορετικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, ποια είναι η κάλυψη των νοσοκομείων, πόσα άτομα βρίσκονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, ποιο είναι το ποσοστό εμβολιασμού κ.ο.κ. Επομένως, είναι πολύ δύσκολο να πούμε εκ των προτέρων ποιο μέτρο πρέπει να αρθεί ή όχι, εξαρτάται πραγματικά από την κάθε αξιολόγηση. Επίσης, σε μια χώρα μπορεί να υπάρχουν περιοχές με διαφορετική επιδημιολογική κατάσταση και εμβολιαστική κάλυψη όπου τα μέτρα πιθανόν να διαφοροποιούνται. Αυτή είναι μια απόφαση των κυβερνήσεων.
Από όσα γίνονται γνωστά, βλέπετε ότι την άνοιξη και το καλοκαίρι θα έχουμε ύφεση της πανδημίας; Είναι, δηλαδή, περισσότερο πιθανό να έχουμε πάλι έξαρση στην Ευρώπη το φθινόπωρο;
Στην Ευρώπη αυτήν τη στιγμή κυκλοφορεί η παραλλαγή «Ομικρον». Γνωρίζουμε ότι είναι πολύ μεταδοτική, γι’ αυτό πολλές χώρες έχουν υψηλότερους αριθμούς κρουσμάτων σε σχέση με το παρελθόν. Πρέπει να λάβουμε, όμως, υπόψη πόσα κρούσματα τώρα έχουν σοβαρή έκβαση, δηλαδή ασθένεια που πρέπει να αντιμετωπιστεί στο νοσοκομείο ή ακόμα και στην Εντατική. Σε σχέση με αυτό βλέπουμε ότι είναι ακόμα χαμηλά τα επίπεδα. Η υπόθεσή μας γενικά είναι ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που οι άνθρωποι είναι λιγότερο συνωστισμένοι σε εσωτερικούς χώρους, οι αριθμοί των κρουσμάτων θα μπορούσαν να μειωθούν. Αντιθέτως, το φθινόπωρο, όταν οι άνθρωποι μπαίνουν περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους και συνωστίζονται ο ένας με τον άλλον, μπορεί να αυξηθούν. Αρα, η εκτίμηση είναι να έχουμε και άλλη αύξηση των κρουσμάτων το φθινόπωρο.
Μπορεί να μας επηρεάσει μια νέα παραλλαγή του ιού όσο η «Ομικρον» ή, λόγω υψηλών εμβολιαστικών ποσοστών και μολύνσεων στον πληθυσμό, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει;
Είναι πολύ δύσκολο να σας δώσω μια ακριβή απάντηση σε αυτό, γιατί υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο. Υποθέτουμε ότι τώρα που πολλοί άνθρωποι έχουν μολυνθεί από την «Ομικρον» και, επίσης, το 70% του συνολικού πληθυσμού της Ευρώπης είναι εμβολιασμένο, θα υπάρχει ένα είδος ανοσίας σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Τώρα, εάν αυτό αρκεί για αποτροπή μιας νέας παραλλαγής, εξαρτάται και από το είδος των χαρακτηριστικών της παραλλαγής.
Η τρέχουσα ανοσία είναι αντικείμενο συζήτησης, όπως, επίσης, και το πόσο η ανοσία μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχει πολλή αβεβαιότητα, καθώς και άγνωστες παράμετροι, οπότε το μόνο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε πραγματικά πολύ προσεκτικά εάν εμφανίζονται νέες παραλλαγές και, εάν αυτό συμβεί, να δούμε ποια χαρακτηριστικά θα έχουν.
Πότε εκτιμάτε ότι θα γίνει η επόμενη δόση εμβολιασμού; Θα κινηθούμε σε λογική ετήσιας δόσης; Υπάρχει η πιθανότητα για νέο, εξελιγμένο, εμβόλιο που θα είναι αποτελεσματικό και κατά των παραλλαγών;
Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα «ανοιχτά» ερωτήματα, παρά απαντήσεις, πάνω σε αυτά τα ζητήματα. Χρειάζεται να παρακολουθήσουμε τη διάρκεια της ανοσίας από τον εμβολιασμό. Πολλοί άνθρωποι έλαβαν αναμνηστική δόση. Πόσο, λοιπόν, διαρκεί αυτή η ανοσία; Επίσης, παρακολουθείται η διάρκεια της ανοσίας που προκύπτει από τη μόλυνση. Βασικά, η ανάγκη για μια άλλη δόση θα εξαρτηθεί από αυτές τις παραμέτρους. Υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες που αποφάσισαν να δώσουν ήδη τέταρτη δόση σε άτομα με υποβαθμισμένο ανοσοποιητικό σύστημα, τους ανοσοκατεσταλμένους.
Τώρα, εάν θα χρειαστούμε ένα νέο εμβόλιο είναι αντικείμενο συζητήσεων στην ομάδα εργασίας που έχει δημιουργήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Επί του παρόντος, τα μέλη της έχουν αποφασίσει ότι θα χρειαστούν περισσότερες πληροφορίες προτού μπορέσουν να κάνουν μια οριστική δήλωση σχετικά με αυτό.
Η συζήτηση που γίνεται είναι σχετικά με το είδος του εμβολίου που πρέπει να αναπτυχθεί, καθώς βλέπουμε ότι το υπάρχον εμβόλιο εξακολουθεί να είναι αποτελεσματικό έναντι σοβαρής νόσου και θανάτου και με την παραλλαγή «Ομικρον».
Τι θα καθορίσει το τέλος της πανδημίας και πότε πιστεύετε ότι θα κηρυχθεί;
Δεν υπάρχουν απόλυτα κριτήρια πότε τελειώνει και πότε ξεκινά μια πανδημία. Ο ΠΟΥ είχε δηλώσει την έναρξή της πριν από δύο χρόνια (σ.σ.: ακριβώς δύο χρόνια πριν από την ημέρα που έγινε η παρούσα συνέντευξη, δηλαδή στις 11/3) και θα ανακοινώσει, επίσης, το τέλος της. Υπάρχουν πάρα πολλές πτυχές που το καθορίζουν και ο ΠΟΥ έχει συστήσει συμβουλευτική επιτροπή που το εξετάζει.
Ποια είναι η πιθανότητα μιας νέας πανδημίας και από τι εξαρτάται;
Μια πανδημία εμφανίζεται όταν συνήθως ένας ιός, αλλά και βακτήρια, είναι εντελώς νέος. Δεν υπάρχει, δηλαδή, καμία ανοσία στους ανθρώπους. Είδαμε ότι υπάρχουν πιθανότητες να εμφανιστεί ένας τέτοιος ιός, γιατί και οι σημερινοί ιοί μεταλλάσσονται. Αρα, οι πιθανότητες είναι πάντα εκεί. Πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά τι συμβαίνει και εάν εμφανίζεται μια νέα παραλλαγή, ένας νέος ιός ή ένα νέο παθογόνο.
Ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στον τομέα των μολυσματικών ασθενειών;
Υπάρχουν, φυσικά, και άλλες προκλήσεις που έχουμε βάλει στην άκρη τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά δεν έχουν σταματήσει. Μία εξ αυτών είναι η μικροβιακή αντοχή. Ξέρετε, δεν είναι κάτι θεαματικό, όπως ο Covid και η πανδημία. Είναι κάτι πιο «ήσυχο», αλλά είναι και αυτή μια «πανδημία». Είναι πολύ σοβαρή. Η ανάπτυξη ολοένα και περισσότερων αντιβιοτικών τα οδηγεί να μην έχουν αποτέλεσμα και αυτό μας φέρνει πίσω σε εποχές που δεν είχαμε αντιβιοτικά, επομένως είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε προσοχή. Και όχι μόνο οι γιατροί που συνταγογραφούν αντιβιοτικά, αλλά και οι ασθενείς που ζητούν αντιβιοτικά.
Αλλη πρόκληση είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στα εμβόλια, που είναι εμφανής με το εμβόλιο κατά της Covid-19. Η κάλυψη του πληθυσμού δεν είναι τόσο υψηλή όσο θα έπρεπε και σε σχέση με άλλους ιούς και ασθένειες και αυτό είναι κάτι που, επίσης, πρέπει να αντιμετωπιστεί. Πριν από τον κορονοϊό είχαμε χώρες με πολλά κρούσματα ιλαράς. Η ιλαρά είναι μια παιδική ασθένεια με ένα εξαιρετικά ασφαλές εμβόλιο, αλλά υπάρχουν ακόμα χώρες που δεν έχουν φτάσει στην απαραίτητη εμβολιαστική κάλυψη.
Υπάρχουν ασθένειες για τις οποίες τα Ηνωμένα Εθνη έχουν βάλει στόχο έως το 2030 να μειωθούν ή να εξαλειφθούν: Η λοίμωξη από τον ιό HIV, η φυματίωση, καθώς και η ηπατίτιδα. O δρόμος είναι μακρύς σε σχέση με αυτό.
Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία να έχει δραματικές συνέπειες αναφορικά με την πανδημία ή/και την αναβίωση νοσημάτων στην Ευρώπη;
Δημοσιεύσαμε πρόσφατα ένα έγγραφο με προβληματισμούς για τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών σε αυτό το πλαίσιο. Βλέπουμε ότι τώρα πολλοί άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Αρκετοί από αυτούς πηγαίνουν στους φίλους και την οικογένειά τους σε άλλες ευρωπαϊκές, γειτονικές χώρες. Αλλά, καθώς η επίθεση στην Ουκρανία συνεχίζεται, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και όλο και περισσότεροι θα μετακινηθούν προς τις γειτονικές χώρες. Ισως χρειαστεί να μείνουν σε κέντρα υποδοχής. Οταν βρίσκεται κάποιος κάτω από ακραίες συνθήκες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, όταν είναι εξουθενωμένος και σε συνωστισμό, μπορεί να εμφανιστούν λοιμώξεις. Αν και αυτοί οι άνθρωποι έχουν πολλά προβλήματα υγείας και οι μολυσματικές ασθένειες είναι μόνο ένα μικρό μέρος αυτών.
Εχουμε καταγράψει τις μολυσματικές ασθένειες που μπορούν να εμφανιστούν και, επίσης, παραθέσαμε τα εμβόλια που πρέπει να κάνουν τα μέρη υποδοχής στους εκτοπισμένους για να αποτρέψουν τα κρούσματα ασθενειών.
Μέλος του μητρώου
