Με την αντίσταση στα αντιβιοτικά να αποτελεί μείζον υγειονομικό πρόβλημα σε όλον τον κόσμο, μάλλον δε θα περιμέναμε ορισμένα προϊόντα καθαρισμού να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών. Κι όμως, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία έρευνας που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, συγκεκριμένα απολυμαντικά ναι μεν είναι οι καλύτεροί μας σύμμαχοι ενάντια στους παθογόνους μικροοργανισμούς, δημιουργούν όμως παράλληλα ένα πρόβλημα: εμποδίζουν τη δράση των αντιβιοτικών, προάγοντας την αντίσταση στα αντιβιοτικά.
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Δρ. Francesca Short και τον καθηγητή Ian Paulsen, από το Τμήμα Μοριακής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Macquarie, εξέτασε για πρώτη φορά τις επιδράσεις του απολυμαντικού χλωριούχου βενζαλκόνιου (BAC) στους αμινογλυκοσίδες, oυσίες που βρίσκονται σε ορισμένα αντιβιοτικά, και αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας κατά των παθογόνων μικρο-οργανισμών όπως ο εντεροκόκκος (Enterococcus faecium), ο σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus), η κλεμπσιέλλα της πνευμονίας (Klebsiella pneumoniae), το Acinetobacter Baumannii, η Αεριογόνος Ψευδομονάδα (Pseudomonas aeruginosa) και το εντεροβακτηρίδιο.
Η συγκεκριμένη ουσία είναι μη τοξική και χρησιμοποιείται ευρέως στην υγειονομική περίθαλψη, στην ασφάλεια των τροφίμων και στη γεωργία, καθώς και σε κοινά προϊόντα οικιακής χρήσης, όπως σε αντιβακτηριδιακά μαντηλάκια, σε αντισηπτικά για τον καθαρισμό των τραυμάτων και σε σταγόνες για τα μάτια και τα αυτιά.
Αυτό που διαπίστωσαν οι ερευνητές είναι ότι το χλωριούχο βενζαλκόνιο όχι μόνο θα μπορούσε να ανακόψει τη δράση των αμινογλυκοσιδικών αντιβιοτικών, αλλά και να ευνοήσει την εξέλιξη ανθεκτικών βακτηρίων, κάτι που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό δεδομένου της ευρείας χρήσης της ουσίας.
Πιο συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα συμπέρανε ότι ακόμα και οι χαμηλές δόσεις του χλωριούχου βενζαλκόνιου (BAC) μπορούν να διαταράξουν την ομαλή λειτουργία των αμινογλυκοσιδών καθώς παρεμποδίζουν τις ουσίες των αντιβιοτικών να εισέλθουν στο κύτταρο του βακτηρίου. Το πιο ανησυχητικό δε είναι η εμφάνιση νέων και εν δυνάμει πιο ανθεκτικών μεταλλαγμένων βακτηρίων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη της έκθεσης των βακτηρίων σε χαμηλότερα επίπεδα της ουσίας του χλωριούχου βενζαλκόνιου – επίπεδα που δεν είναι αρκετά υψηλά για να σκοτώσουν τα βακτήρια αλλά μπορεί να είναι αρκετά υψηλά για να επιτρέψουν την εμφάνιση μεταλλάξεων ή να βοηθήσουν τα βακτήρια να γίνουν ανθεκτικά στις ουσίες των αντιβιοτικών.
Τι μπορούμε να αλλάξουμε στην ρουτίνα καθαριότητας
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι δε χρειάζεται να προμηθευτούμε οποιοδήποτε ισχυρό καθαριστικό προϊόν έχει την ένδειξη «αντιβακτηριδιακό», καθώς το σαπούνι ή κάποιο απλό καθαριστικό είναι αρκετά για να εξουδετερώσουν τα βακτήρια. Βέβαια, για τον καθαρισμό της τουαλέτας, ενδείκνυται η χλωρίνη ή κάποιο προϊόν με βάση τη χλωρίνη, αποφύγετε όμως τα υγρά μαντηλάκια για τον πάγκο της κουζίνας, τα οποία αφήνουν και υπολείμματα.
Όσον αφορά τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής όπως τις σταγόνες για τα μάτια, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε προϊόντα μίας χρήσης παρά προϊόντα με χημικά συντηρητικά καθώς το χλωριούχο βενζαλκόνιο όχι μόνο μειώνει την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει ερεθισμό ή ακόμη και βλάβη στα μάτια με τη μακροχρόνια χρήση.