Οποιαδήποτε έρευνα σε ένα μη μελετημένο περιβάλλον έχει καλές πιθανότητες να βρει ένα νέο κομμάτι αυτού του τεράστιου βιολογικού παζλ. Αυτό συνέβη με μια έρευνα του Ινστιτούτου Ολοκληρωμένης Βιολογίας (I²SysBio), από το CSIC και το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια, το οποίο έχει βρει μια «συγκεκριμένη μικροσκοπική για μικροβιακή ζωή» στα καπάκια των δεξαμενών καυσίμων αυτοκινήτων που διαφέρει από αυτή που εντοπίζεται σε εδάφη μολυσμένα με πετρέλαιο και με την ικανότητα να επιβιώνουν σε ακραίο περιβάλλον.
Σε εκείνο το διάστημα βρήκαν επίσης ένα άγνωστο είδος βακτηρίων, του γένους Isoptericola και ακόμη αβάπτιστο, «με μεγάλες δυνατότητες βιοαποικοδόμησης καυσίμων από περιβάλλοντα μολυσμένα με diesel ή βενζίνη».
Η ικανότητα βιοαποκατάστασης (διόρθωση μόλυνσης με φυσικά στοιχεία) βακτηρίων αυτού του γένους είχε περιγραφεί, μεταξύ άλλων, από τον Erko Stackebrandt, από μικροβιολόγο στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Αλλά μέχρι τώρα τα στελέχη είχαν μελετηθεί σε μέρη όπου είχαν συμβεί διαρροές καυσίμων ή πετρελαίου.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στη Nature Npj Biofilms and Microbiomes, έχει αναζητήσει καταναλωτές καυσίμων που κινούνται καθημερινά με τα αυτοκίνητά τους όπου η παρουσία βενζίνης και diesel είναι μόνιμη.
Στόχος ήταν να βρεθούν μικροοργανισμοί που δεν εμφανίζουν τη δραστηριότητά τους σε τυχαία σενάρια, αλλά που έχουν προσαρμοστεί σε αυτό το περιβάλλον και το οικοσύστημά του, ώστε να έχουν καλύτερη συμπεριφορά στα έργα απορρύπανσης.
Ο βιολόγος Manuel Porcar Miralles, συν-συγγραφέας του έργου και συνδεδεμένος με την ερευνητική ομάδα και την εταιρεία Darwin Bioprospecting Excellence, εξηγεί πως όλα έδειξαν ένα σαφές μοτίβο υποβάθμισης του καυσίμου. «Καλλιεργούμε διάφορα μικροβιακά στελέχη που αποδομούν μεταξύ 50% και 60% του καυσίμου σε λίγες εβδομάδες». Ανάμεσα σε όλα τα βακτήρια, ένα άγνωστο είδος του γένους Isoptericola με μεγάλη ικανότητα να απομακρύνει τη ρύπανση.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι «οι διαρροές καυσίμου είναι μία από τις κύριες αιτίες της ρύπανσης του εδάφους και των υδάτων». Αντιμέτωπη με αυτό το πρόβλημα, η ομάδα, με διάφορες δημοσιεύσεις για τα μικρόβια, θεώρησε ότι «τα βακτήρια έχουν εξελιχθεί σε δισεκατομμύρια χρόνια και, ως αποτέλεσμα, έχουν αναπτύξει ένα πολύ διαφορετικό φάσμα μεταβολικών οδών που τα καθιστούν ικανά να λαμβάνουν ενέργεια από σχεδόν όλα τα οργανικά ενώσεις. «Η πανταχού παρουσία τους στη φύση, η μεταβολική ποικιλομορφία, οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και η ικανότητά τους για οριζόντια μεταφορά γονιδίων τα καθιστούν τέλειους υποψήφιους για τη βιοαποκατάσταση των ρύπων».
Τα «αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης», σύμφωνα με τη μελέτη, «εξακολουθούν να είναι τα πιο χρησιμοποιούμενα, αλλά δεν είχαν προηγουμένως θεωρηθεί ως πηγή βιοτεχνολογικά σχετικών βακτηρίων». Με αυτόν τον στόχο, κοίταξαν την τρύπα που στεγάζει το καπάκι του ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου επειδή έρχεται σε επαφή με το καύσιμο, υπόκειται σε τεράστιες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία, στεγνό και σε επαφή με το εξωτερικό: «Είναι μια ιδανική ρύθμιση για να βρούμε και να απομονώσουμε βακτήρια προσαρμοσμένα σε συνθήκες όπου η μόνη άμεση πηγή άνθρακα που λαμβάνουν είναι οι υδρογονάνθρακες».
Η ανακάλυψη μιας αποτελεσματικής μικροβιακής κοινότητας στην υποβάθμιση των καυσίμων σε ένα τόσο εχθρικό περιβάλλον και ο εντοπισμός ενός άγνωστου βακτηρίου με υψηλές χωρητικότητες στον τομέα αυτό έχουν εφαρμογές στη βιοαποκατάσταση. Όπως συνοψίζει η Porcar, «υπάρχουν δύο θεμελιώδεις βιολογικές στρατηγικές: είτε περιμένεις να δράσουν οι μικροοργανισμοί από μόνοι τους είτε μπορείς να επέμβεις, εμβολιάζοντας αυτούς που έχουν επιλεγεί επειδή διασπούν τους υδρογονάνθρακες ιδιαίτερα καλά».
Μέλος του μητρώου
