Μπορεί μέχρι τώρα να το καταναλώναμε περιστασιακά ως ζεστή σαλάτα ή συνοδευτικό, ωστόσο τα πλεονεκτήματα που ανακάλυψαν οι ερευνητές ότι «κρύβει» το παντζάρι για την αθλητική μας απόδοση θα μας κάνουν να σκεφτούμε πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να το καταναλώνουμε συχνότερα, με πολλές μορφές και διαφορετικούς τρόπους.
Στο πλαίσιο της έρευνας που διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο Νότιας Αυστραλίας (UniSA) και δημοσιεύθηκε στο Journal of the International Society of Sports Nutrition, οι μελετητές αξιολόγησαν διάφορα τρόφιμα, που θεωρούνται ευεργετικά για την αθλητική μας απόδοση και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην αντοχή. Συγκρίνοντας τις διάφορες τροφές, διαπίστωσαν ότι το παντζάρι αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμο, παρουσιάζοντας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη σωματική άσκηση.
Ειδικότερα, από τη μελέτη προέκυψε ότι τρόφιμα όπως τα παντζάρια, τα σταφύλια, τα βύσσινα, αλλά και το εκχύλισμα του φλοιού πεύκου εμπλουτίζουν σημαντικά τον οργανισμό με το απαραίτητο για την αθλητική απόδοση νιτρικό οξύ, με αποτέλεσμα να αναδεικνύονται ιδιαίτερα ευεργετικά, ειδικότερα στις ασκήσεις αντοχής.
Οι μελετητές κατέληξαν σε αυτά τα συμπεράσματα αξιολογώντας δεδομένα από 118 μελέτες, στις οποίες πήραν μέρος 1.872 συμμετέχοντες από 25 χώρες. Η εν λόγω μετα-ανάλυση αξιολόγησε την επίδραση που είχε στην αντοχή κατά την άσκηση η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε νιτρικά άλατα (όπως φυλλώδη λαχανικά), πολυφαινόλες (όπως μούρα, κεράσια και κακάο), αλλά και L- κιτρουλίνη (όπως καρπούζι).
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι τα επίπεδα νιτρικών αλάτων που εμπεριέχονται στο παντζάρι βοηθούν τους αθλητές να έχουν καλύτερη απόδοση πιο άμεσα. Προγενέστερες μελέτες, επιπλέον, είχαν αναδείξει ότι το παντζάρι ενισχύει τη ροή του αίματος, ενώ συμβάλλει στην παροχή θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου στους μύες κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Αντίστοιχα, οι πολυφαινόλες που εμπεριέχονται στα σταφύλια, τα κεράσια και τον φλοιό του πεύκου «εμπόδιζαν» τον οργανισμό να απωλέσει χρήσιμες ποσότητες νιτρικών αλάτων, που ενισχύουν την αντοχή. Τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η L-κιτρουλίνη ενισχύει την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου στο σώμα. Παραδόξως, ωστόσο, το καρπούζι, μια τροφή πλούσια σε L-κιτρουλίνη, δεν φάνηκε να συμβάλλει στην αθλητική απόδοση.
Ο δρ. Noah D’Unienville, υποψήφιος Ph.D. στο UniSA και επικεφαλής ερευνητής ισχυρίζεται ότι τα νέα ευρήματα παρέχουν πρόσθετη πληροφορία για τα τρόφιμα ως φυσικά ενισχυτικά της αντοχής. «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τροφές πλούσιες σε νιτρικά άλατα και πολυφαινόλες, λόγω της δυνατότητάς τους να ενισχύσουν την αθλητική απόδοση. Ωστόσο, το ότι περιέχουν αυτά τα στοιχεία δεν σημαίνει ότι αυτό θα μεταφραστεί αυτόματα σε βελτιωμένη απόδοση άσκησης», διευκρινίζει.
Ο ίδιος τόνισε επίσης ότι «ενώ η μελέτη μας ανέδειξε ότι το παντζάρι, μεταξύ άλλων, μπορεί να ενισχύσει την αθλητική απόδοση, άλλες τροφές πλούσιες σε νιτρικά άλατα, όπως το κόκκινο σπανάκι, τα σέσκουλα και το ραβέντι δεν προσφέρουν παρόμοια οφέλη. Επιπλέον, ενώ τα σταφύλια, το βύσσινο και το εκχύλισμα του φλοιού πεύκου βοηθούν τους αθλητές να αποδίδουν καλύτερα και σε πιο άμεσο χρονικό διάστημα, δεν διαπιστώσαμε παρόμοια οφέλη σε άλλες τροφές πλούσιες σε πολυφαινόλες, όπως το φραγκοστάφυλο, το κακάο, το πράσινο τσάι και οι σταφίδες».
Ο συνεργάτης ερευνητής και καθηγητής στο UniSA, Jon Buckley, υποστηρίζει ότι, ενώ αυτές οι τροφές ήταν αποτελεσματικές στην ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης και στην οικοδόμηση της αντοχής, η επίδρασή τους ήταν εμφανώς διαφοροποιημένη. Επιπλέον, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι θετικές επιδράσεις των τροφίμων αυτών στην άσκηση ήταν πιο έντονες στους ανθρώπους που ήταν σε χειρότερη φόρμα, ενώ διαπιστώθηκε και μία διαφοροποίηση ως προς το φύλο, καθώς παρατηρήθηκε ότι οι άντρες επωφελούνταν περισσότερο συγκριτικά με τις γυναίκες.
«Σίγουρα, υπήρχαν ορισμένοι περιορισμοί στο μέγεθος του δείγματος των γυναικών που εξετάστηκε, αλλά αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα. Συνολικά, γνωρίζουμε ότι η προσπάθεια να αποκτήσετε φόρμα απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Προσθέστε, όμως, ένα ποτήρι χυμό παντζάρι στο πρόγραμμα πριν από την προπόνησή σας και ίσως δείτε διαφορά», καταλήγει ο δρ. Buckley.
Μέλος του μητρώου
