Ο κ. Καβαλέρι σημείωσε ότι «οι μολύνσεις και οι νοσηλείες αυξάνονται σε ανθρώπους από 65 ετών και πάνω». Παράλληλα υπογράμμισε ότι «η πανδημία δεν έχει τελειώσει και είμαστε ακόμη σε παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως είπε την περασμένη εβδομάδα ο ΠΟΥ» καλώντας τους πολίτες να εμβολιαστούν ή να προχωρήσουν με τις ενισχυτικές δόσεις, ειδικά όσοι βρίσκονται σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου και μπορεί να νοσήσουν σοβαρά.
Ο ίδιος προσέθεσε ότι «την περασμένη εβδομάδα μία από τις παραλλαγές της Όμικρον, που ονομάζεται ΒQ1, εντοπίστηκε σε τουλάχιστον πέντε χώρες στην ΕΕ και τον ΕΟΧ. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), η BQ1 και η υποκατηγορία της, που ονομάζεται BQ1.1, θα γίνουν το κυρίαρχο στέλεχος μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου και τις αρχές Δεκεμβρίου».
Ο Επικεφαλής του Γραφείου Βιολογικών Απειλών Υγείας και Στρατηγικής Εμβολίων του ΕΜΑ, ανέφερε ότι «προς το παρόν παραμένει άγνωστο εάν η ΒQ1 θα είναι πιο μεταδοτική ή θα προκαλεί πιο σοβαρή νόσηση σε σύγκριση με τις υποπαραλλαγές BA4 και ΒΑ5. Αυτό που είναι γνωστό ωστόσο είναι ότι έχει αυξημένη ικανότητα να ξεφεύγει από την ανοσία του εμβολιασμού και της φυσικής μόλυνσης, συμπεριλαμβανομένης της Όμικρον, και να αντιστέκεται στα διαθέσιμα μονοκλωνικά αντισώματα».
«Προς το παρόν οι υποπαραλλαγές Όμικρον ΒΑ4/ΒΑ5 εξακολουθούν να κυριαρχούν στην Ευρώπη. Ωστόσο και νέες παραλλαγές που απορρέουν από την ΒΑ2 και ΒΑ5 έχουν εμφανιστεί σε διαφορετικά σημεία του κόσμου», επισήμανε ο Μάρκο Καβαλέρι.
«Παρακολουθούμε επίσης την νέα υποπαραλλαγή που ονομάζεται ΧΒΒ, η οποία εξαπλώνεται γρήγορα στην Ασία και έχει ήδη εντοπιστεί σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες», σημείωσε ο κ. Καβαλέρι. Επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν έξι εμβόλια για αρχικό εμβολιασμό, τέσσερα προσαρμοσμένα και οκτώ θεραπείες για τον κορωνοϊό.
Τι γνωρίζουμε για τις υποπαραλλαγές BQ.1 και ΒQ.1.1 που βρέθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα
Δεκαπέντε συνολικά νέα κρούσματα - 10 της BQ.1 και 5 της ΒQ.1.1 - των νέων υποπαραλλαγών του στελέχους ΒΑ.5. της μετάλλαξης Omicron του κορωνοϊού, καταγράφονται στην νέα επιδημιολογική έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) την εβδομάδα που πέρασε.
Η εμφάνιση των νέων υποπαραλλαγών θεωρείται αναμενόμενη από τους ειδικούς, γεγονός που είχε επισημάνει προσφάτως - μιλώντας σε επιστημονική ημερίδα στις 15 Οκτωβρίου - ο επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, Καθηγητής Λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι τα στοιχεία του Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης δείχνουν την πλήρη επικράτηση του στελέχους ΒΑ.5 (ποσοστό 98%) στην Ελλάδα, καθιστά αναμενόμενο το σενάριο να εμφανιστούν νέες υποπαραλλαγές του και στη χώρα μας.
Ήδη έχουν καταγραφεί περισσότερες από 300 υποπαραλλαγές της μετάλλαξης Omicron παγκοσμίως, πολλές εκ των οποίων είναι ικανές να διαφύγουν της ανοσίας ή μπορούν και προσδένονται πιο αποτελεσματικά στους υποδοχείς ACE2 από την ΒΑ.5. Μεταξύ αυτών είναι οι υποπαραλλαγές BQ.1.1, BQ.1, BQ.1.3, BA.2.3.20, BA.4.6, XBB, BA.2.75.2 και BF.7.
Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι μια μεμονωμένη υποπαραλλαγή ή ένας συνδυασμός αυτών έχει τη δυναμική να προκαλέσει ένα νέο επιδημικό κύμα. Αλλά παραμένει άγνωστο προς το παρόν πόσο δύσκολο ή εύκολο θα είναι να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο κύμα.
Τι γνωρίζουμε για τις νέες υποπαραλλαγές
Όπως προαναφέρθηκε περίπου το 75% των υποπαραλλαγών του κορωνοϊού είναι «απόγονοι» του στελέχους BA.5 της μετάλλαξης Omicron.
Τα πιο αξιοσημείωτα νέα στελέχη (περίπου 6) έχουν δείξει κάποιου βαθμού πλεονέκτημα έναντι του BA.5 και άλλων προκατόχων, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα έχουν εξελιχθεί σε πιο μεταδοτικά και διαφεύγουν της ανοσίας σε διάφορους βαθμούς. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι κάποιο από αυτά είναι πιο λοιμογόνο από τα προηγούμενα στελέχη.
Αυτό που είναι επίσης αξιοσημείωτο για αυτά τα στελέχη είναι ότι δείχνουν να έχουν αυτό που ονομάζεται «συγκλίνουσα εξέλιξη», δηλαδή μοιράζονται παρόμοιες μεταλλάξεις - παρά το γεγονός ότι είναι διαφορετικά στελέχη - ως αποτέλεσμα της αντιμετώπισης του ίδιου τείχους ανοσίας στους ανθρώπους. Για παράδειγμα, τέσσερα από τα πιο σημαντικά νέα στελέχη (BA.4.6, BF.7, BQ.1.1 και BA.2.75.2) μοιράζονται την ίδια μετάλλαξη R346T στην πρωτεΐνη ακίδα S, η οποία έχει συνδεθεί με μεγαλύτερη ανοσολογική διαφυγή.
Αλλά η μεγαλύτερη ανησυχία για αυτή τη νέα ομάδα υποπαραλλαγών είναι ότι πολλές από αυτές φαίνονται ανθεκτικές στα υπάρχοντα μονοκλωνικά αντισώματα. Πέντε - BA.2.75.2, BA.4.6, BF.7, BQ.1.1. και XBB - έχουν αποδειχθεί σε μελέτες ότι είναι ανθεκτικά στο Evusheld (συνδυασμός tixagevimab και cilgavimab), το οποίο υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές γραμμές άμυνας κατά της COVID-19 για άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα. Δύο - το XBB και το BQ.1.1 - έχουν αποδειχθεί επίσης ανθεκτικά στο μονοκλωνικό αντίσωμα Bebtelovimab.
Ποια νέα υποπαραλλαγή είναι η πιο ανησυχητική
Δεν είναι ακόμη δυνατόν να προσδιοριστεί ποια από νέες υποπαραλλαγές είναι συγκριτικά η πιο μεταδοτική ή αυτή που διαφεύγει περισσότερο της ανοσίας, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για την επίπτωσή τους στη νοσηρότητα. Αλλά με βάσει όσα είναι γνωστά μέχρι τώρα, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτές που χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή αυτή τη στιγμή είναι οι BQ.1 και XBB.
Αύξηση των κρουσμάτων παγκοσμίως τους επόμενους μήνες «βλέπουν» Αμερικανοί επιστήμονες
Τα κρούσματα του SARS-CoV-2 σε παγκόσμια κλίμακα προβλέπεται να αυξηθούν με βραδύτερο ρυθμό στα περίπου 18,7 εκατομμύρια ημερησίως περί τις αρχές Φεβρουαρίου, από 16,7 εκατ. το τρέχον διάστημα, κυρίως εξαιτίας του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο, υποδεικνύει ανάλυση του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Οι μολύνσεις από τον νέο κορωνοϊό αναμένεται ότι θα είναι πολύ λιγότερες από ό,τι τον περασμένο χειμώνα, όταν είχαν φθάσει στην κορύφωσή τους σχεδόν στα 80 εκατομμύρια ημερησίως τον Ιανουάριο του 2022 εξαιτίας της παραλλαγής Όμικρον, σημειώνεται στην ανάλυση. Η αύξηση των κρουσμάτων δεν αναμένεται να ακολουθηθεί από ανάλογη αύξηση των θανάτων εξαιτίας της COVID-19, εκτιμά το Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) του αμερικανικού πανεπιστημίου.
Προβλέπει ότι οι θάνατοι παγκοσμίως σε ημερήσια βάση εξαιτίας της ασθένειας που προκαλεί ο ιός θα είναι κατά μέσον όρο 2.748 την 1η Φεβρουαρίου, από 1.660 το τρέχον διάστημα. Τον Ιανουάριο, οι θάνατοι ήταν πάνω από 11 χιλιάδες ημερησίως σε παγκόσμια κλίμακα.
Η εκτίμηση του IHME είναι πως τα κρούσματα σε ημερήσια βάση στις ΗΠΑ θα αυξηθούν κατά το ένα τρίτο σε πάνω από ένα εκατομμύριο, εξαιτίας της επιστροφής των μαθητών και των φοιτητών στις τάξεις και του ότι ο κόσμος θα συγκεντρώνεται σε κλειστούς χώρους λόγω του πιο ψυχρού καιρού.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο, η έξαρση των μολύνσεων στη Γερμανία έφθασε ήδη στην κορύφωσή της. Αναμένει ότι θα έχουν μειωθεί κατά το ένα τρίτο και πλέον περί τον Φεβρουάριο, στις 190.000 ημερησίως.
Κατά την ανάλυσή του, η πρόσφατη έξαρση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης ενδέχεται να οφείλεται στις υποπαραλλαγές της Όμικρον BQ.1 και BQ.1.1· είναι πιθανό να εξαπλωθεί σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη τις επόμενες εβδομάδες.
Η ταχεία αύξηση των εισαγωγών ασθενών στα νοσοκομεία στη Γερμανία —η μεγαλύτερη από το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020— προκαλεί ανησυχία, κατά την ίδια πηγή. Το IHME κρίνει πως η νέα υποπαραλλαγή XBB της Όμικρον, στην οποία αποδίδεται η απότομη αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία στη Σιγκαπούρη, είναι πιο μεταδοτική, αλλά προκαλεί λιγότερο βαριά μορφή της COVID-19.
Ο παγκόσμιος αντίκτυπος της XBB δεν αναμένεται να είναι πολύ σοβαρός, καθώς όσοι έχουν ήδη μολυνθεί από την υποπαραλλαγή BA.5 της Όμικρον πιθανόν έχουν ανοσία, πάντα κατά την ανάλυση του ινστιτούτου του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Μέλος του μητρώου
