Εγκλωβισμένοι σε ένα τσιμεντένιο μικροσύμπαν, οι κάτοικοι των αστικών περιοχών θα βιώσουν έναν δεύτερο καύσωνα μέσα στον καύσωνα.
Αιτία, το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, που εγκλωβίζει τις θερμές αέριες μάζες στη διάρκεια της ημέρας και τις «επιστρέφει» τη νύχτα. Μπορεί λοιπόν οι μετρήσεις να δείχνουν μέχρι και 44άρια, όμως η ανάσα του «Κλέωνα» θα είναι ακόμα πιο καυτή για τις μεγαλουπόλεις. Η θερμοκρασία στην άσφαλτο μπορεί να φτάσει ακόμα και τους 80 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο εσωτερικό των αυτοκινήτων αναπτύσσονται θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 50 βαθμούς ανάλογα με το χρόνο που παραμένουν σταθμευμένα στον ήλιο.
«Το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας κορυφώνεται τις νυχτερινές ώρες. Με απλά λόγια θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως εξής: το κέντρο μιας πόλης στη διάρκεια της ημέρας απορροφά την ηλιακή ακτινοβολία, καθώς και το θερμικό φορτίο που απελευθερώνεται από τα κλιματιστικά των κτιρίων και των αυτοκινήτων. Αν υπήρχε “απρόσκοπτη” πρόσβαση προς τον ουράνιο θόλο, το θερμικό κύμα θα έβρισκε διέξοδο προς τα πάνω, όμως εξαιτίας της πυκνής δόμησης “παγιδεύεται” και επιστρέφει πίσω, δημιουργώντας ένα τοπικό φαινόμενο του θερμοκηπίου», εξηγεί στον «Ε.Τ.» ο συνεργάτης ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θεόδωρος Γιάνναρος, και προσθέτει πως «η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ μιας αστικής και μιας περιαστικής ή υπαίθριας περιοχής με το ίδιο υψόμετρο κυμαίνεται από 4 έως 6 βαθμούς, με την κορύφωση να καταγράφεται λίγο πριν το ξημέρωμα».Φυσικά υπάρχουν αρκετές διαφοροποιήσεις ακόμα και μεταξύ των πόλεων. «Είναι διαφορετική η θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα και στις επιφάνειες των σωμάτων σε ένα δρόμο με σπίτια και δέντρα και άλλη σε ένα δρόμο μόνο με σπίτια», σημειώνει ο κ. Γιάνναρος αναφερόμενος στη θερμική ανάσχεση που μπορεί να επιτευχθεί από το συνδυασμό πρασίνου και βιοκλιματικών κτιρίων με τη χρήση σύγχρονων δομικών υλικών.
Oπως μάλιστα εξηγούσε πριν λίγες ημέρες (στην ΕΡΤ) ο διακεκριμένος φυσικός, καθηγητής Αρχιτεκτονικής Υψηλής Απόδοσης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας Ματθαίος Σανταμούρης, η αστική υπερθέρμανση μπορεί να μειωθεί ακόμα και έως 15 βαθμούς με συστήματα κλιματικής ανάσχεσης που βασίζονται στα λεγόμενα υπέρψυχρα υλικά αλλά και στη φύτευση. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε το Λος Aντζελες, όπου έχουν εφαρμοστεί σε έκταση ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών μέτρων ψυχρά υλικά σε δρόμους και πεζοδρόμια. Οταν επικρατεί θερμοκρασία 35 βαθμών, αυτά τα υλικά είναι στους 20 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή λειτουργούν ως φυσικό κλιματιστικό. Αποκάλυψε μάλιστα πως παραπλήσια τεχνολογία είχε εφαρμοστεί πριν από μία δεκαετία στην Ιερά Οδό, στον Φλοίσβο, στο Μαρούσι, στην Αθήνα, και μάλιστα με απτά αποτελέσματα. Ωστόσο σταμάτησε καθώς τα υλικά αυτά κοστίζουν 5-10 ακριβότερα από τα συμβατικά…
Καύσωνας: Υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς
Αμεση προτεραιότητα τώρα είναι η αντιμετώπιση της ευφλεκτότητας από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και την καύσιμη ύλη που συσσωρεύεται. Οπως μάλιστα υπενθυμίζει ο κ. Γιάνναρος, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε από την απουσία ανέμων, καθώς η άπνοια δεν μειώνει τον κίνδυνο. Αντίθετα, μια πυρκαγιά που καθοδηγείται από επαγωγική στήλη μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις, καθώς δημιουργεί τον «δικό της καιρό».
Με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME του ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, η περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων, η οποία αποτελεί δείκτη της ευφλεκτότητάς τους, αναμένεται να υποχωρήσει σε τιμές κάτω του 10-12%, διευκολύνοντας την έναρξη και εξάπλωση της φωτιάς. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν εμμονή της υψηλής ευφλεκτότητας και κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών, γεγονός που αυξάνει σημαντικά το βαθμό δυσκολίας ελέγχου της φωτιάς.