Οι Δήμοι, σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων, οφείλουν να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, την εξοικονόμηση πόρων και την επίλυση χρόνιων προβλημάτων και την αποτελεσματικότητά τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αποτελεί πλέον μια θεωρητική προσέγγιση αλλά μια πρακτική ανάγκη για πιο αποτελεσματική και διαφανή διακυβέρνηση.
Ανοιχτά Δεδομένα: Η Βάση της Ψηφιακής Επανάστασης
Τα ανοιχτά δεδομένα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ψηφιακού μετασχηματισμού. Η συστηματική συλλογή, επεξεργασία και διάθεση δεδομένων στους πολίτες και στις επιχειρήσεις ενισχύει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, ενώ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.
Πώς συμβάλλουν τα ανοιχτά δεδομένα:
Εξοικονόμηση Πόρων: Οι δήμοι μπορούν να αναλύσουν δεδομένα για να βελτιστοποιήσουν τις υπηρεσίες τους, όπως η αποκομιδή απορριμμάτων ή η κατανάλωση ενέργειας.
Διαφάνεια: Η δημοσιοποίηση στοιχείων όπως προϋπολογισμοί, δαπάνες και έργα ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Καινοτομία: Επιχειρήσεις και ερευνητές αξιοποιούν τα δεδομένα για να δημιουργήσουν εφαρμογές και υπηρεσίες.
Για να γίνουν όμως όλα αυτά πρέπει τα δεδομένα των δήμων να είναι προσβάσιμα, ανακτίσιμα και επεξεργάσιμα.
Παραδείγματα επιτυχημένων πρωτοβουλιών:
• Ο Δήμος Σαρωνικού έχει υιοθετήσει την πλατφόρμα e-ds, η οποία καταγράφει τις διαδικασίες του δήμου και δημιουργεί αναλύσιμα δεδομένα που μπορούν να τροφοδοτήσουν την Τεχνητή Νοημοσύνη.
• Οι έξυπνοι κάδοι απορριμμάτων σε δήμους όπως η Κηφισιά και η Νέα Σμύρνη μειώνουν το κόστος αποκομιδής, προγραμματίζοντας συλλογή μόνο όταν γεμίσουν.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI): Μια Επαναστατική Εργαλειοθήκη
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους συμμάχους των δήμων στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Από τα chatbot για εξυπηρέτηση πολιτών έως την ανάλυση μεγάλων όγκων δεδομένων, η AI προσφέρει λύσεις που προηγουμένως απαιτούσαν τεράστια ανθρώπινη προσπάθεια.
Δυνατότητες AI στους Δήμους:
Αυτόματη Εξυπηρέτηση Πολιτών: Οι δήμοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν chatbot που απαντούν σε ερωτήσεις πολιτών, όπως την κατάσταση αιτήσεων ή πληροφορίες για δημοτικά τέλη. Προσοχή όμως για να είναι αξιόπιστα τα chatbot χρειάζονται ανοιχτά δεδομένα. Όχι στην μορφή που τα συναντάμε σήμερα.
Ανάλυση Δεδομένων: Προβλέψεις για την κατανάλωση πόρων, όπως ενέργεια και νερό, συμβάλλουν στη μείωση δαπανών.
Διαχείριση Πόρων: Οι δήμοι μπορούν να καθορίσουν τις ανάγκες προσωπικού ή εξοπλισμού βάσει πραγματικών δεδομένων.
Καταπολέμηση της Γραφειοκρατίας
Η γραφειοκρατία αποτελεί χρόνιο πρόβλημα για τους ελληνικούς δήμους, αυξάνοντας τη δυσαρέσκεια των πολιτών και επιβαρύνοντας τη λειτουργία τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός προσφέρει λύσεις όπως:
• Ψηφιοποίηση Διαδικασιών: Μέσω του Εθνικού Μητρώου Διοικητικών Διαδικασιών «Μίτος», οι διαδικασίες των δήμων γίνονται προσβάσιμες ηλεκτρονικά, μειώνοντας την ανάγκη για φυσική παρουσία των πολιτών.
• Ενιαία Ψηφιακή Πλατφόρμα: Οι δήμοι μπορούν να ενοποιήσουν όλες τις υπηρεσίες τους σε μια ψηφιακή πλατφόρμα, διευκολύνοντας την αλληλεπίδραση με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ενώ αποφεύγουν τις επαναλαμβανόμενες ενέργειες.
• Αυτόματες Εγκρίσεις: Με τη χρήση αλγορίθμων AI, ορισμένες εγκρίσεις μπορούν να γίνουν αυτόματα, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής.
Εξοικονόμηση Πόρων
Η αποτελεσματική χρήση τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων, τόσο οικονομικών όσο και ανθρώπινων:
• Μείωση Ενεργειακού Κόστους: Η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξοικονομούν χρήματα και μειώνουν τις εκπομπές.
• Βέλτιστη Διαχείριση Απορριμμάτων: Η χρήση αισθητήρων σε κάδους απορριμμάτων μειώνει τον αριθμό των δρομολογίων αποκομιδής.
• Αντιμετώπιση Κρίσεων: Η χρήση AI και δεδομένων επιτρέπει στους δήμους να αντιδρούν πιο αποτελεσματικά σε φυσικές καταστροφές και έκτακτες ανάγκες.
Επίλυση Χρόνιων Προβλημάτων
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιτρέπει στους δήμους να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά ζητήματα που τους ταλαιπωρούν για δεκαετίες:
• Πολεοδομικός Σχεδιασμός: Η ανάλυση δεδομένων βοηθά στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων για νέες υποδομές.
• Κοινωνική Πολιτική: Η καταγραφή δεδομένων για ευπαθείς ομάδες επιτρέπει την καλύτερη στόχευση δράσεων και προγραμμάτων.
Ο Δρόμος προς το Μέλλον
Το 2025 αναμένεται να αποτελέσει έτος ορόσημο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών δήμων. Ωστόσο, για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες, απαιτείται:
Εκπαίδευση Προσωπικού: Οι δήμοι πρέπει να επενδύσουν στην κατάρτιση των υπαλλήλων τους.
Συνεργασία με Ιδιωτικό Τομέα: Οι εταιρείες τεχνολογίας μπορούν να προσφέρουν λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των δήμων.
Συμμετοχή Πολιτών: Η χρήση εργαλείων συμμετοχικής διακυβέρνησης διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη. Οι δήμοι που θα επενδύσουν στη χρήση τεχνολογίας και ανοιχτών δεδομένων θα μπορέσουν να γίνουν πιο αποτελεσματικοί, διαφανείς και προσαρμοστικοί στις ανάγκες του 21ου αιώνα.