Δυστυχώς, οι μέλισσες κινδυνεύουν εξαιτίας πολλών παραγόντων. Γι’ αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε όλοι τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τις προστατεύσουμε και να τις βοηθήσουμε στο θεάρεστο έργο τους.
Γιατί χρειαζόμαστε τις μέλισσες;
Χωρίς τις μέλισσες, το ανθρώπινο είδος όπως και τα περισσότερα είδη ζωής στον πλανήτη δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν.
Αρχικά, οι μέλισσες επικονιάζουν τις σοδειές, με αποτέλεσμα να βασιζόμαστε σε αυτές για να έχουμε τροφή. Παρότι υπάρχουν κι άλλες μέθοδοι επικονιασμού, όπως για παράδειγμα από άλλα ζώα, ή από τον άνεμο, οι άγριες μέλισσες μεταφέρουν τη γύρη από το ένα φυτό στο άλλο σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, και με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Επιπλέον, ταΐζουν τα ζώα παραγωγής, καθώς ευθύνονται για τον επικονιασμό των περισσότερων φυτών με τα οποία τρέφονται τα ζώα που μας δίνουν αυγά, γαλακτοκομικά, και κρέας.
Χωρίς τις μέλισσες και χιλιάδες άλλα είδη εντόμων, το οικοσύστημά μας θα κατέρρεε. Οι μέλισσες επικονιάζουν τα δέντρα και τα λουλούδια που στηρίζουν άλλα έντομα, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν τροφή ή καταφύγιο για πτηνά, νυχτερίδες, και θηλαστικά απαραίτητα για τη διατήρηση της τροφικής αλυσίδας.
Από τι κινδυνεύουν οι μέλισσες;
Οι μέλισσες κινδυνεύουν κυρίως από την απώλεια των οικοτόπων τους. Οι οικότοποι στους οποίους ζουν οι μέλισσες μειώνονται, καθώς χιλιάδες δάση, δέντρα, ακόμη και κήποι καταστρέφονται για να δώσουν χώρο στην οικονομική ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών.
Ακόμα, η ανάπτυξη των μεθόδων εντατικής καλλιέργειας έχει οδηγήσει στην απώλεια των περισσότερων λιβαδιών με αγριολούλουδα τον τελευταίο αιώνα. Με τα παρασιτοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα που χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα στα εναπομείναντα φυτά, όλο και περισσότερες μέλισσες δηλητηριάζονται ή χάνουν την τροφή τους.
Επίσης, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η αφύσικη ανακατανομή των εποχών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, αποδιοργανώνουν τις μέλισσες, την τροφή και τις φωλιές τους. Φυτεύοντας περισσότερα δέντρα βοηθάμε στην άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η οποία όμως παραμένει ιδιαίτερα επικίνδυνη για τις μέλισσες.
Υπάρχει τρόπος να βοηθήσουμε τις μέλισσες;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βοηθήσουμε τους πληθυσμούς των μελισσών να ευημερήσουν.
Αρχικά, είναι σημαντικό να αποφεύγουμε τη χρήση εντομοκτόνων στους κήπους μας. Κάποια έντομα αποτελούν τροφή για απαραίτητους επικονιαστές, καθώς και για πτηνά και άλλα ζώα. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να επιτρέψουμε στη φύση να ελέγξει τους πληθυσμούς τους.
Μπορούμε, επίσης, να φυτέψουμε στους κήπους και στις αυλές μας λουλούδια πλούσια σε νέκταρ που τις προσελκύουν. Αν έχετε κήπο ή μπαλκόνι, αφιερώστε μια γωνία του σε αυτά τα λουλούδια. Οι μέλισσες χρειάζονται λουλούδια που ανθίζουν μεταξύ άνοιξης και φθινοπώρου, όταν οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ των 10 και των 38 βαθμών κελσίου.
Φυτέψτε κυρίως κίτρινα, μπλε, και κόκκινα λουλούδια, ιδανικά με μία μονή σειρά πετάλων, καθώς αυτά διαθέτουν περισσότερη γύρη και νέκταρ. Βεβαιωθείτε, πριν το κάνετε, ότι έχετε ερευνήσει ποια φυτά είναι ασφαλή για τη γάτα ή τον σκύλο σας. Εμείς συγκεντρώσαμε κάποια είδη που δεν είναι τοξικά για τα κατοικίδιά σας, και προσελκύουν τις μέλισσες. Αυτά είναι η καλέντουλα, το τριαντάφυλλο, η μέντα, το φασκόμηλο, το θυμάρι, και το δενδρολίβανο. Αποφύγετε φυτά που προσελκύουν τις μέλισσες, όπως είναι ο κατιφές, ο κρόκος, το ροδόδενδρο, η λεβάντα και η δάφνη, αν έχετε σκύλο ή γάτα, καθώς είναι τοξικά για το κατοικίδιό σας.
Μερικές ενδιαφέρουσες αλήθειες για τις μέλισσες
Μπορούν να ξεχωρίσουν ανθρώπινα πρόσωπα
Οι μέλισσες το καταφέρνουν αυτό χρησιμοποιώντας τα μάτια τους για να αναγνωρίσουν διάφορα μοτίβα, όπως είναι το σχήμα των χαρακτηριστικών του προσώπου. Η δεξιότητα αυτή έχει μελετηθεί εκτενώς στα πλαίσια επιστημονικών ερευνών, στα οποία μέλισσες εκπαιδεύτηκαν ώστε να συνδέουν συγκεκριμένα πρόσωπα με μια ανταμοιβή (σακχαρούχο διάλυμα).
Επικοινωνούν μέσω του χορού
Όταν βρίσκουν μια καλή πηγή τροφής, οι μέλισσες κάνουν ένα χορευτικό για να επικοινωνήσουν στις άλλες μέλισσες την τοποθεσία της και την απόσταση στην οποία βρίσκεται.
Μπορούν να πετάξουν με ταχύτητα έως και 24 χλμ./ώρα
Οι μέλισσες είναι εξαιρετικά γρήγορες για το μέγεθός τους, καθώς μπορούν να πετάξουν με ταχύτητα που φτάνει ακόμα και τα 24 χιλιόμετρα την ώρα – πολύ μεγαλύτερη από αυτή με την οποία πετούν τα περισσότερα άλλα είδη εντόμων. Αυτό τους επιτρέπει να βρίσκουν γρήγορα πηγές τροφής και στη συνέχεια να επιστρέφουν στο μελίσσι τους.
Σε μια αποικία μπορούν να ζουν μέχρι και 60.000 μέλισσες
Οι αποικίες μελισσών είναι τεράστιες, με κάποιες να φτάνουν μέχρι και τις 60.000 μέλισσες, οι οποίες συνεργάζονται για να συντηρούν το μελίσσι, να συγκεντρώνουν τροφή, και να φροντίζουν τα μικρά.
Έχουν πέντε μάτια
Οι μέλισσες έχουν δύο μεγάλα μάτια και τρία μικρότερα. Τα μεγάλα αποτελούνται από χιλιάδες ξεχωριστούς φακούς, οι οποίοι τους επιτρέπουν να βλέπουν ταυτόχρονα σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Τα μικρότερα μάτια τους χρησιμεύουν για να εντοπίζουν αλλαγές στο φως και στο σκοτάδι, κάτι που τις βοηθά να προσανατολίζονται.
Εκτός από τον χορό, οι μέλισσες μπορούν να χρησιμοποιήσουν και τις φερομόνες για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους – όπως οι γάτες. Αυτά τα χημικά σήματα προειδοποιούν άλλες μέλισσες όταν υπάρχουν κίνδυνοι, μαρκάρουν πηγές τροφείς, και ρυθμίζουν τη συμπεριφορά της αποικίας.
Μπορούν να δουν το υπεριώδες φως
Οι μέλισσες μπορούν να δουν το υπεριώδες φως, το οποίο δεν μπορούν να διακρίνουν οι άνθρωποι. Αυτό τους επιτρέπει να βλέπουν τα μοτίβα στα λουλούδια, τα οποία χρησιμοποιούν για να βρουν το νέκταρ και τη γύρη.
Είναι το μόνο έντομο που παράγει τροφή για τους ανθρώπους
Οι μέλισσες είναι τα μοναδικά έντομα που παράγουν τροφή για τους ανθρώπους. Εκτός από το μέλι, παράγουν επίσης το μελισσοκέρι, τον βασιλικό πολτό, και την πρόπολη, που έχουν ποικιλία χρήσεων στη φαρμακευτική και στην παραγωγή καλλυντικών.
Μέλος του μητρώου
