Η Ευρώπη παίρνει μέτρα προκειμένου να προφυλάξει τους ανήλικους και ειδικά τα παιδιά από την υπερβολική και επικίνδυνη έκθεσή τους στο διαδίκτυο, με την Ελλάδα... να δείχνει το δρόμο. Το πρωτοποριακό non-paper που συντάχθηκε από τη χώρα μας, σε συνδυασμό με τη λειτουργική επιτυχία της ψηφιακής πλατφόρμας Kids Wallet, τα οποία παρουσιάστηκαν και αναδείχθηκαν στο Συμβούλιο των Υπουργών Τηλεπικοινωνιών που πραγματοποιήθηκε τα προηγούμενα 24ωρα στο Λουξεμβούργο, «υποχρεώνουν» πλέον τους Ευρωπαίους να διαμορφώσουν πολιτικές και ρυθμιστικά πλαίσια για την προστασία των ανηλίκων. Πλαίσια τα οποία στηρίζονται πάνω σε ένα πλάνο που φέρει την ψηφιακή υπογραφή της Ελλάδας και δίνει έμφαση στη δημιουργία αποτελεσματικών εργαλείων επαλήθευσης ηλικίας (age verification) και στον καθορισμό της ψηφιακής ενηλικίωσης, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση της χώρας ως βασικού παίκτη στην ανάπτυξη και στη διαμόρφωση πολιτικών που θα διασφαλίζουν την ψηφιακή ασφάλεια της νεολαίας.
Από την επιτακτική αυτή ανάγκη για καθιέρωση ενός αποτελεσματικού, τεχνολογικού εργαλείου που θα λειτουργεί ως «γέφυρα» μέχρι το πλήρες Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πορτοφόλι, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στο τέλος του 2026, προέκυψε η καθιέρωση -εντός του καλοκαιριού- ενός «mini wallet». Ενός ψηφιακού πορτοφολιού με δυνατότητες αυτόματης επαλήθευσης ηλικίας, το οποίο θα υιοθετήσει πρότυπα από το Kids Wallet, διαμορφώνοντας μια λύση έτοιμη να καλύψει το χάσμα μέχρι το πλήρες ψηφιακό πορτοφόλι, προσαρμοσμένο στις ανάγκες προστασίας και ιδιωτικότητας. Η πρόταση της Ελλάδας βρήκε πλειάδα υποστηρικτών, με την πρόεδρο της εκτελεστικής αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τεχνολογική Κυριαρχία, Ασφάλεια και Δημοκρατία, Χένα Βίρκουνεν, να αναδεικνύει τον ρόλο της Ελλάδας τόσο με το Kids Wallet όσο και το non-paper. Συνολικά 13 χώρες στήριξαν την ελληνική πρωτοβουλία για την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, αφού το σχετικό κείμενο συνυπέγραψαν Γαλλία, Ισπανία, Δανία, Κύπρος, Σλοβενία και Ιταλία, το στήριξαν Κροατία, Σλοβακία, Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία και μερικώς από Σουηδία και Ολλανδία.
«Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός «mini wallet» με δυνατότητα επιβεβαίωσης της ηλικίας εντός του καλοκαιριού αποτελεί άμεση απάντηση στο non-paper, που παρουσιάσαμε χθες στο Συμβούλιο των Υπουργών Τηλεπικοινωνιών στο Λουξεμβούργο και αναδεικνύει τη σημασία, που δίνει πλέον η Ευρώπη για κοινές, συνεκτικές λύσεις προστασίας των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Η ανταπόκριση 13 κρατών-μελών στις ελληνικές θέσεις και η έγκαιρη ανάδειξη καλών πρακτικών, όπως το παράδειγμα του Kids Wallet, φαίνεται πως συνέβαλαν ουσιαστικά στη μετάβαση από τη θεωρητική συζήτηση σε άμεσες, εφαρμόσιμες πρωτοβουλίες. Το non-paper δεν αποτελεί απλώς ένα κείμενο θέσεων, αλλά ένα ουσιαστικό κάλεσμα για δράση. Θέτει ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους στόχους, όπως την καθιέρωση μεθόδων επιβεβαίωσης ηλικίας, την υιοθέτηση αρχών ασφαλούς σχεδιασμού για ψηφιακές υπηρεσίες που απευθύνονται σε παιδιά, καθώς και τον ορισμό ενός κοινού ευρωπαϊκού ορίου ψηφιακής ενηλικίωσης. Η εμπειρία της Ελλάδας με το Kids Wallet αποτελεί απόδειξη ότι είναι εφικτή η ανάπτυξη λύσεων που συνδυάζουν την προστασία της ιδιωτικότητας με την ενίσχυση της ασφάλειας και της υπευθυνότητας στο ψηφιακό οικοσύστημα. Προς αυτήν την κατεύθυνση, το ευρωπαϊκό «mini wallet» έρχεται να ενισχύσει αυτήν την πορεία, προτείνοντας μια κοινή προσέγγιση για όλη την Ένωση. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τη δυναμική αυτής της συζήτησης. Να χτίσουμε ένα ψηφιακό περιβάλλον που προστατεύει χωρίς να αποκλείει. Η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο είναι μια συλλογική ευθύνη και, πλέον, ρητά ευρωπαϊκή προτεραιότητα», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δημήτρης Παπαστεργίου.
Το non paper, το οποίο παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αναδείκνυε τις βασικές κατευθύνσεις και πρωτοβουλίες της Ελλάδας, ως παράδειγμα και κινητήριο δύναμη στην ευρωπαϊκή προσπάθεια για την προστασία των ανηλίκων. Υπογραμμιζόταν ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει πολύπλοκη πρόκληση στη διατήρηση της ψηφιακής ευθύνης για την προστασία των ανηλίκων από τους κινδύνους του διαδικτύου, παρουσίαζε το πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων, ενώ τονίζονταν η ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων προστασίας, ιδιαιτέρως μέσω του Digital Services Act, το οποίο απαιτεί μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία των μεγάλων online πλατφορμών, με έμφαση στην προστασία των παιδιών.
Σύμφωνα με το non paper, oι θεμελιώδεις προκλήσεις που έχουν εντοπιστεί είναι: η ανάγκη καθιέρωσης στην Ευρώπη μιας «ηλικίας ενηλικίωσης» για την πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα, η ανάπτυξη αποτελεσματικών μηχανισμών επαλήθευσης ηλικίας και η εφαρμογή τεχνικών και ρυθμιστικών προδιαγραφών για φιλικές, ασφαλείς και μη εθιστικές πλατφόρμες. Η Ελλάδα, μέσω της εθνικής της στρατηγικής, προωθεί πρωτοβουλίες ενημέρωσης και ψηφιακής παιδείας, ενώ παράλληλα υποστηρίζει την ενεργό συμμετοχή σε ευρωπαϊκές λύσεις, όπως η ανάπτυξη συστημάτων επαλήθευσης και ασφαλούς διαχείρισης πρόσβασης. Τονίζεται ότι η προστασία των ανηλίκων δεν είναι μόνο πολιτική αλλά και ηθική υποχρέωση και ότι χρειάζεται συνεργασία, καινοτομία και συνεχής προσαρμογή για να διασφαλιστεί η υγιής και ασφαλής ψηφιακή ανάπτυξη της νέας γενιάς στην Ευρώπη.
Το non paper αλλά και οι γενικότερες παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες της Ελλάδας, ενίσχυσε τις προσπάθειες για ανάπτυξη κοινών λύσεων, με την κατάθεση προτάσεων για την εφαρμογή ενιαίων συστημάτων επαλήθευσης ηλικίας και γονικής εποπτείας σε όλη τη γηραιά ήπειρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ενεργούς συμμετοχής της Ελλάδας στη διαμόρφωση μιας κοινής πολιτικής, αποτελεί η προώθηση της ευρωπαϊκής εφαρμογής «mini-wallet» και των τεχνικών λύσεων που σχεδιάζονται για την ασφαλή επαλήθευση ταυτότητας και ηλικίας των χρηστών. Επιπλέον η χώρα μας στηρίζει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών προδιαγραφών για «έξυπνα» και κατάλληλα σχεδιασμένα ψηφιακά περιβάλλοντα, που θα προστατεύουν τα παιδιά από εθιστικές και παραπλανητικές πρακτικές. Το «mini wallet», όπως προέκυψε στο Συμβούλιο, θα καθιερωθεί εντός του καλοκαιριού με δυνατότητα επιβεβαίωσης της ηλικίας, στα πρότυπα του Kids Wallet, για να «γεφυρωθεί» το κενό μέχρι να είναι έτοιμο το ευρωπαϊκό ψηφιακό πορτοφόλι στο τέλος του 2026.
Οι παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αναδείχθηκαν στο Λουξεμβούργο, θα αφορούν θα αφορούν μεταξύ άλλων στο age verification χωρίς όμως να γίνεται γνωστή η ταυτότητα του χρήση, η εκκίνηση έρευνας για τις επιπτώσεις στην υγεία, η διασφάλιση δημοκρατικής, προστατευτικής προσέγγισης για τους ανηλίκους αλλά και η προστασία και ενδυνάμωση των παιδιών απέναντι στους κινδύνους του διαδικτύου. Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίστηκε ότι η δημιουργία του εργαλείου, θα βοηθήσει το κάθε κράτος μέλος να ακολουθήσει το δικό του δρόμο πάνω στη λύση του προβλήματος, δεδομένου ότι κάθε μία θα μπορεί να το αξιοποιήσει κατά το δοκούν και βάσει των στοιχείων που έχουν εντοπίσει.
Η Γαλλία, για παράδειγμα, τόνισε ότι 2 στα 10 παιδιά ξυπνούν τη νύχτα εξαιτίας των διαδικτυακών τους δραστηριοτήτων, επισημαίνοντας την ανάγκη για ισχυρότερα συστήματα επαλήθευσης ηλικίας και αυστηρότερους κανόνες γονικού ελέγχου. Οι Γάλλοι θεωρούν ότι το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να βελτιωθεί, καθώς οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές δεν είναι ικανοποιητικές και υποστηρίζουν την επιβολή αυστηρού κανόνα κατά τον οποίο κανένα παιδί κάτω των 13 ετών δεν θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε επιβλαβές περιεχόμενο. Η Ισπανία, από την πλευρά της, υπογράμμισε τη σημασία πιλοτικών έργων όπως το «mini wallet», που στοχεύουν στην κοινή υιοθέτηση ασφαλών τεχνολογιών across countries, και την ανάγκη για κοινή λύση στην πρόληψη της πρόσβασης σε πορνογραφικό περιεχόμενο, μία προσπάθεια που θα εξελιχθεί και σε διεθνές επίπεδο.
Η Κύπρος, που συνυπογράφει την πρωτοβουλία, υποστηρίζει την ανάγκη για μια πιο ισχυρή επαλήθευση ηλικίας και την εισαγωγή μιας ψηφιακής ηλικίας ενηλικίωσης που θα δημιουργεί πιο ασφαλές και εποικοδομητικό περιβάλλον για τους νέους. Το Βέλγιο, ευχαριστώντας για τη συμβολή της Ελλάδας, τόνισε πως η κοινωνική και η ηθική προτεραιότητα είναι τα μέτρα προστασίας, με ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη και την εφαρμογή εργαλείων γονικού ελέγχου και επαλήθευσης ηλικίας, και αναμένει τις σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για το άρθρο 28 της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η Γερμανία ανέφερε πως οι απαιτήσεις του άρθρου 28 πρέπει να εξειδικευτούν επιπλέον και ευχαρίστησε την Ελλάδα που πρωτοστάτησε με την πρωτοβουλία σχετικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπογραμμίζοντας πως η ψηφιακή ηλικία ενηλικίωσης πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και να λαμβάνει υπόψη τα εθνικά χαρακτηριστικά.
Η Αυστρία χαρακτήρισε την πρωτοβουλία πολύ σημαντική, εκφράζοντας την κοινή ανησυχία και υπογραμμίζοντας πως η ηλικία ενηλικίωσης θα πρέπει να αποτελεί τη βάση για την πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες, ενώ τόνισε την ανάγκη για περαιτέρω διάλογο και ανταλλαγή απόψεων, ενώ η Ολλανδία σημείωσε πως τα κοινωνικά δίκτυα πρέπει να γίνουν πιο ασφαλή και ότι οι καταναλωτές, ειδικά τα παιδιά, είναι ευάλωτοι. Υποστήριξε το τρίτο σημείο του non paper, που αφορά την ανάγκη προστασίας και ενίσχυσης της διαφάνειας. Από την πλευρά της η Κροατία διευκρίνισε πως είναι έτοιμη να υποστηρίξει συγκεκριμένα μέτρα, τονίζοντας ότι η επίτευξη αποτελεσμάτων απαιτεί κοινές, συλλογικές προσπάθειες και λύσεις, ενώ η Σουηδία χαιρέτισε την πρωτοβουλία, αναγνωρίζοντας ότι ήδη πραγματοποιούνται σημαντικές εργασίες στην επαλήθευση ηλικίας και ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει ενεργό ρόλο.
Με την ενεργό συμμετοχή της σε πρωτοβουλίες όπως αυτή που αναδείχθηκε στο Λουξεμβούργο, η Ελλάδα αποδεικνύει ότι αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και ευθύνες όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη δημιουργία ενός ασφαλούς και προστατευμένου ψηφιακού περιβάλλοντος για τις επόμενες γενιές. Μέσα σε ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο, που προωθεί την τεχνολογική και νομοθετική εναρμόνιση, η χώρα μας καταφέρνει να προωθήσει πολιτικές που μπορούν να παρέχουν αποτελεσματικά εργαλεία προστασίας, ενώ παράλληλα δίνει έμφαση στην εκπαίδευση, την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή των γονέων και των εκπαιδευτικών. Μόνο μέσω μιας συνεκτικής και συλλογικής προσπάθειας από όλα τα κράτη-μέλη θα καταστεί δυνατή η διατήρηση του ψηφιακού περιβάλλοντος ασφαλούς και φιλικού προς τα παιδιά, διασφαλίζοντας ότι το διαδίκτυο θα παραμένει μια δύναμη δημιουργίας, γνώσης και εξέλιξης, και όχι πηγή κινδύνων και επικίνδυνων καταστάσεων. Άλλωστε και η Εθνική Στρατηγική που παρουσίασε η Κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η προστασία των ανηλίκων από τον ψηφιακό εθισμό βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα, με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ενεργειών που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και των ενίσχυση των γονέων, εκπαιδευτικών και παιδιών. Και πλέον, τον δρόμο αυτό ετοιμάζεται να ακολουθήσει και η Ευρώπη.
Μέλος του μητρώου
