Η τουριστική ανάπτυξη, πηγή οικονομικής ανάτασης για πολλά νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας, αποδεικνύεται ταυτόχρονα εφιάλτης για εκατοντάδες εκπαιδευτικούς που υπηρετούν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Εκεί που ο μέσος πολίτης βλέπει παραλίες και ξενοδοχεία, οι δάσκαλοι και καθηγητές βλέπουν έξοδα, έξωση και αβεβαιότητα.
Στέγαση ή τουρισμός; Ένα δίλημμα που πληρώνουν οι Εκπαιδευτικοί
Κάθε Σεπτέμβριο, χιλιάδες αναπληρωτές και νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί μετακινούνται σε διάφορες γωνιές της χώρας — από τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, μέχρι τη Γαύδο και τη Σάμο — για να καλύψουν τα εκπαιδευτικά κενά. Όμως η αποδοχή της θέσης μετατρέπεται σε σταυρό του μαρτυρίου, καθώς η στέγαση στις περιοχές αυτές έχει μετατραπεί σε «άπιαστο όνειρο».
Η τουριστική έκρηξη, σε συνδυασμό με την έλλειψη στεγαστικής πολιτικής για δημόσιους υπαλλήλους, έχει δημιουργήσει ένα κύμα «εργαζόμενων αστέγων». Οι αναπληρωτές πληρώνουν εξ ολοκλήρου τη στέγασή τους, χωρίς καμία κρατική ενίσχυση, ενώ συχνά ενημερώνονται τελευταία στιγμή για τη μετάθεσή τους, έχοντας ελάχιστο χρόνο για ανεύρεση κατοικίας.
Το στεγαστικό αδιέξοδο σε αριθμούς
Ενοίκια στα Ύψη: Στα τουριστικά hotspots, τα ενοίκια αγγίζουν τα 700–1000 ευρώ μηνιαίως, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της υπόλοιπης χώρας.
Εκτόξευση λόγω Airbnb: Πολλά διαμερίσματα διατίθενται αποκλειστικά για βραχυχρόνια μίσθωση, αφήνοντας ελάχιστες επιλογές για μακροχρόνια ενοικίαση.
Συμβάσεις σε βάρος των εκπαιδευτικών: Συχνά, οι εκπαιδευτικοί υπογράφουν εποχικές συμβάσεις που τους υποχρεώνουν να αποχωρήσουν τον Απρίλιο ή τον Μάιο, ώστε το ακίνητο να διατεθεί στους τουρίστες.
Απόγνωση
«Μου ζήτησαν να φύγω από το σπίτι που νοίκιαζα στη Νάξο από τον Μάιο για να το δώσουν σε τουρίστες. Τελικά μετακόμισα 35 χλμ μακριά και πηγαινοέρχομαι καθημερινά με δανεικό αμάξι», δηλώνει η Α.Π., φιλόλογος αναπληρώτρια.
«Κάθε χρόνο η ίδια αγωνία: αν θα βρούμε σπίτι, αν θα μας διώξουν, αν θα φτάνουν τα λεφτά. Το Υπουργείο Παιδείας απλώς κοιτάζει», αναφέρει ο Κ.Γ., δάσκαλος στη Ρόδο.
Το ψυχολογικό και οικονομικό κόστος της αβεβαιότητας
Πέρα από την οικονομική επιβάρυνση — με μισθούς που σπάνια ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ — το βάρος της στέγασης έχει βαρύ αντίκτυπο και στην ψυχολογία των εκπαιδευτικών. Ζώντας σε αβεβαιότητα, με την αγωνία της μετακίνησης και της στέγης, οι δάσκαλοι καλούνται να εμπνεύσουν και να καθοδηγήσουν παιδιά, την ώρα που οι ίδιοι δεν νιώθουν ασφαλείς ούτε στην προσωπική τους ζωή.
Ο Εκπαιδευτικός ως "Επισκέπτης" στη Δική του Τάξη
Η ειρωνεία είναι προφανής: τα πιο πλούσια νησιά της Ελλάδας, που θησαυρίζουν από τον τουρισμό, αδυνατούν να εξασφαλίσουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής για τους ανθρώπους που διαμορφώνουν το μέλλον των παιδιών τους. Ο εκπαιδευτικός μετατρέπεται σε «επισκέπτη» στην ίδια την κοινωνία που υπηρετεί.
Η στέγαση ως κοινωνικό δικαίωμα
Η στέγαση δεν είναι προνόμιο. Είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και κρίσιμη προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Χωρίς μέριμνα για τους εκπαιδευτικούς, υπονομεύεται η ποιότητα της διδασκαλίας και η ίδια η εκπαιδευτική διαδικασία.
Αν και κατά καιρούς έχουν ακουστεί προτάσεις για παροχή στεγαστικών επιδομάτων ή δημιουργία ξενώνων για δημόσιους υπαλλήλους σε τουριστικές περιοχές, στην πράξη λίγα έχουν γίνει. Το Υπουργείο Παιδείας, όπως καταγγέλλουν συνδικαλιστές, δεν έχει υλοποιήσει κανένα συνεκτικό στεγαστικό πρόγραμμα, αφήνοντας το πρόβλημα να διογκώνεται κάθε χρόνο.
Δυστυχώς, οι εκπαιδευτικοί στα νησιά μας, για να ασκήσουν το λειτούργημά τους, συχνά χρειάζεται να γίνουν μικροί ήρωες. Αν θέλουμε να οικοδομήσουμε ένα ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα, η αρχή δεν γίνεται από τους δείκτες του τουρισμού αλλά από τη μέριμνα για τον δάσκαλο.