Παρά τις διαφωνίες που εξέφρασαν κάποιες, κυρίως Ευρωπαϊκές, χώρες με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, την προτίμησή του σε χαμηλό στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα και τις εκτιμήσεις του για τη βιωσιμότητα του χρέους, οι περισσότεροι εκτελεστικοί διευθυντές συντάχθηκαν με την ανάλυση αλλά και τις συστάσεις των οικονομολόγων του.
Σε μία συζήτηση τριών ωρών που επικεντρώθηκε στις εκθέσεις που είχαν μπροστά τους για το χρέος και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, οι εκτελεστικοί διευθυντές προέτρεψαν τις ελληνικές αρχές να επιταχύνουν την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τόνισαν την ανάγκη να εστιάσουν στη βελτίωση των δημοσίων οικονομικών, την επιδιόρθωση των ισολογισμών των τραπεζών και την άρση των εμποδίων για την ανάπτυξη. Ακολουθώντας μάλιστα τις συστάσεις της έκθεσης του άρθρου IV, ζήτησαν από την Ελλάδα την προσαρμογή της δημοσιονομικής της πολιτικής ώστε να διευρύνει την φορολογική βάση του εισοδήματος, δηλαδή να μειώσει το αφορολόγητο, και να εξορθολογίσει τις δαπάνες για τις συντάξεις. Αυτά τα μέτρα θεωρούν ότι θα δημιουργήσουν περιθώριο για στοχευμένη κοινωνική βοήθεια στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και για χαμηλότερη φορολογία.
Σε μία συνεδρίαση που διηύθυνε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, οι περισσότεροι διευθυντές έκριναν ότι παρά τις θυσίες της Ελλάδας και την γενναιόδωρη υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων της, χρειάζεται περαιτέρω ελάφρυνση για να ανακτηθεί η βιωσιμότητα του χρέους. Τόνισαν μάλιστα ότι αυτή πρέπει να βασίζεται σε ρεαλιστικές υποθέσεις για την ικανότητα της χώρας να επιτύχει διαρκή πλεονάσματα και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη – αλλά και ότι θα πρέπει να συνοδεύεται από αποφασιστική εφαρμογή πολιτικών για την ανάκτηση της ανάπτυξης και της βιωσιμότητας.
Διαφωνίες εξέφρασαν κάποιοι διευθυντές με τις υποθέσεις του προσωπικού του ΔΝΤ για την ανάπτυξη, που θεωρήθηκαν πολύ απαισιόδοξες, κάτι που το τελευταίο αποδίδει στην αβεβαιότητα αλλά και το γεγονός ότι τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία αναθεωρούνται συχνά. Σύμφωνα με πηγή της «Κ» στο εκτελεστικό συμβούλιο, τουλάχιστον μία μεγάλη χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου θεωρεί ότι το προσωπικό του ΔΝΤ επιμένει «πεισματικά» στις απαισιόδοξες εκτιμήσεις του για την ελληνική οικονομία. Αυτή είναι και η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, που αμφισβητεί ως λανθασμένες τις προβλέψεις και επικρίνει για έλλειψη αυτοκριτικής την έκθεση αξιολόγησης του δεύτερου προγράμματος.
Στο ακανθώδες ζήτημα του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, οι περισσότεροι διευθυντές συμφώνησαν ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή σε αυτή τη φάση, αν και κάποιοι διευθυντές τάχθηκαν υπέρ ενός υψηλότερου πλεονάσματος, της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ από το 2018. Όπως σημειώνει το ΔΝΤ στα συμπεράσματά του, αν και οι περισσότεροι διευθυντές υποστήριξαν μία αναπροσαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής χωρίς επιπτώσεις για τον προϋπολογισμό, δηλαδή χωρίς επιπλέον λιτότητα, κάποιοι διευθυντές θεώρησαν ότι οι μεταρρυθμίσεις «θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν προσωρινά υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα» – δηλαδή μεταρρυθμίσεις που θα έχουν δημοσιονομικό κόστος – αρκεί αυτά να εφαρμοσθούν αργότερα, ώστε οι ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις τους για την ανάκαμψη. Το ΔΝΤ έχει δηλώσει ότι αν και δεν το προτιμά, θα δεχθεί έναν υψηλότερο στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα αν αυτό συμφωνήσει η ελληνική κυβέρνηση με τους Ευρωπαίους εταίρους, σημειώνοντας πάντως τους κινδύνους για την ανάκαμψη λόγω της λιτότητας. Ωστόσο, πλέον είναι σαφές ότι αυτή η θέση αποτελεί μειοψηφία μεταξύ των μελών του ΔΝΤ.
Καθώς δεν έχει κλείσει ακόμη η δεύτερη αξιολόγηση, στην ατζέντα της συνεδρίασης δεν ήταν η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, και δεν ελήφθη απόφαση για το θέμα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες δεν συζητήθηκε ούτε η τρέχουσα αξιολόγηση. Οι θέσεις των εκτελεστικών διευθυντών, όμως, δίνουν μία σαφή εικόνα των προϋποθέσεων υπό τις οποίες θα εγκρίνουν ένα νέο πρόγραμμα του ΔΝΤ με την Ελλάδα – και των δυσκολιών που θα συναντήσει αυτό.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
