Οι περισσότεροι βλέποντάς τον με ένα κινητό στο χέρι υπέθεσαν ότι ασχολούνταν με τη διαδικασία της αξιολόγησης, η οποία μέχρι τη Δευτέρα το μεσημέρι άλλωστε βρισκόταν στον αέρα. Ηδη το βράδυ της προηγουμένης η Ντέλια Βελκουλέσκου είχε απειλήσει φορώντας την αγαπημένη της έκφραση να αποχωρήσει από τη διαπραγμάτευση, κάνοντας τους Τσακαλώτο και Αχτσιόγλου να φύγουν από το Χίλτον με θυμό που δύσκολα κρυβόταν.
Ομως το θέμα που έκαιγε τον Τσακαλώτο δεν ήταν αποκλειστικά αυτό. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 4ο τρίμηνο του 2016 σχεδόν ακύρωναν τον λόγο συνεδρίασης του υπουργικού. Την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας μιλούσε για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την επιστροφή της ανάπτυξης, η ανεξάρτητη αρχή ανακοίνωνε στοιχεία μικρής ύφεσης. Το χειρότερο όμως ήταν άλλο. Οτι ο πρωθυπουργός και ολόκληρη η κυβέρνηση έδειξαν να αγνοούν δεδομένα για την οικονομία που δεν θεωρούνται και αμελητέα. Η πληροφόρηση ήρθε στη διάρκεια της συνεδρίασης, καθώς σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών απαγορεύεται από τον νόμο η γνωστοποίησή τους. «Απλούστατα ο επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ θα πήγαινε μέσα» αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Αφορμή
Αυτή ήταν η αρχή του νέου επεισοδίου στο σίριαλ περί σύγκρουσης Τσίπρα - Τσακαλώτου. Η αφορμή δόθηκε από μια αβίαστη απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου λίγες ημέρες αργότερα στο ερώτημα «εάν γνώριζε ο υπουργός Οικονομικών». Το «ρωτήστε τον κ. Τσακαλώτο» του Δ. Τζανακόπουλου σε λίγα λεπτά έκανε τον γύρο του Διαδικτύου. Λογικό, αφού όλη η ιστορία γύρω από την αντιπαράθεση των δύο πιο ισχυρών κρίκων στην υπόθεση της διαπραγμάτευσης ξεκίνησε από μια πανομοιότυπη απάντηση του προέδρου της Βουλής Νίκου Βούτση, όταν είχε ερωτηθεί για το περίφημο 1/3 των συμφωνηθέντων με τους δανειστές που έχουν υλοποιηθεί από την κυβέρνηση. Ολα αυτά λίγες ημέρες μετά το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. Στο Μαξίμου όταν αναφέρονται στη φημολογία περί έντασης στις σχέσεις Τσίπρα - Τσακαλώτου παραπέμπουν στη Νέα Δημοκρατία. Εξ ου και η δήλωση Τσίπρα για «επικοινωνιακές στρακαστρούκες». Ομως γνωρίζουν ότι αυτό το θέμα τροφοδοτήθηκε και από κινήσεις των δύο πλευρών. Στη συζήτηση στη Βουλή για παράδειγμα, στο πλαίσιο της Ωρας του Πρωθυπουργού, όταν ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε σε ερώτημα του Βασίλη Λεβέντη για το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν ήταν εκεί. Γεγονός που δεν διογκώθηκε από τη Νέα Δημοκρατία, σχολιάστηκε όμως από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Οσοι από τον ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχαν στην ενημερωτικού χαρακτήρα συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος μία ημέρα μετά το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου έχουν καταλάβει ότι δεν υπάρχει καμία πολιτική απόσταση ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών. Υπήρξαν όμως κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις στην επικοινωνιακή προσέγγιση του ζητήματος της διαπραγμάτευσης που ορισμένες φορές δημιούργησαν τριβές. Στη συνεδρίαση λοιπόν εκείνου του κομματικού οργάνου, παρόντος του Ευκλείδη Τσακαλώτου που μόλις είχε επιστρέψει από τις Βρυξέλλες, έγινε συζήτηση για το non paper που εξέδωσε το Μαξίμου για να ανακοινώσει την επίτευξη της καταρχήν συμφωνίας την προηγούμενη ημέρα. Οσα είδαν το φως της δημοσιότητας περί διαφωνίας του υπουργείου Οικονομικών με το «πανηγυρικό» περιεχόμενο του non paper δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, διαβεβαιώνουν με κατηγορηματικό τρόπο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν γνώση της κατάστασης.
Η όλη συζήτηση που έγινε αφορούσε το εάν το επίμαχο άτυπο ενημερωτικό σημείωμα έπρεπε να είχε προηγηθεί των δηλώσεων Ντάισελμπλουμ ?όπως είχε γίνει? ή εάν θα έπρεπε να ακολουθούσε τις ανακοινώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων. Η άποψη Τσακαλώτου ήταν πως το σημείωμα θα έπρεπε να... περιμένει, διότι αυτή ήταν η συνεννόηση που είχε κάνει με τον επικεφαλής του Eurogroup. Ομως τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος απάντησαν τουλάχιστον δύο φορές πως το non paper γράφτηκε και διανεμήθηκε αφού είχε προηγηθεί συνεννόηση με παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών που βρίσκονταν στις Βρυξέλλες και οι οποίοι είχαν εγκρίνει άλλωστε και το περιεχόμενό του. Αρα, κάπου έμπλεξαν οι γραμμές... Το θέμα πήρε διάσταση ακριβώς διότι σχετιζόταν για ακόμη μία φορά με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, όταν ενημερώθηκε για την αντίδραση της Αθήνας κατέβασε τους δημόσιους τόνους για τη συμφωνία ελληνικής κυβέρνησης και θεσμών. Είχε προηγηθεί λίγες ημέρες νωρίτερα η πρωτοβουλία Ντάισελμπλουμ για συνάντηση των εμπλεκόμενων μερών στις Βρυξέλλες, γεγονός ωστόσο που κινδύνευσε να μείνει μόνον ως ιδέα όταν σε ελληνικά μέσα ενημέρωσης είχε διαρρεύσει η σχετική πληροφορία περί σύσκεψης που επρόκειτο να συγκαλέσει ο επικεφαλής του Eurogroup.
«Bαθύ λαρύγγι»
Η πληροφορία «έφυγε» από στέλεχος που συμμετείχε σε κλειστή κομματική συνεδρίαση και προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών, καθώς κρίθηκε ότι θα μπορούσε να υπονομεύσει την όποια προσπάθεια σύγκλισης. Την αμέσως επόμενη μέρα ο Αλέξης Τσίπρας, πηγαίνοντας και πάλι σε συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε αυστηρά στα στελέχη ότι η ενημέρωση που επρόκειτο να τους κάνει για τη διαπραγμάτευση θα περιοριζόταν σε γενικότητες, για να μη βγουν προς τα έξω από κάποιο «βαθύ λαρύγγι» κρίσιμες λεπτομέρειες.
Αυτή η μυστικότητα συνεχίζεται ακόμη και τώρα. Επιπλέον, το Μέγαρο Μαξίμου έχει επιλέξει να αφήσει χώρο στον τομέα της επικοινωνίας και ενημέρωσης για τη διαπραγμάτευση στο οικονομικό επιτελείο και στον Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Κυβερνητικές πηγές
«Δεν έχει πρόθεση να τον αλλάξει ή να τον αδειάσει»
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει κατ' επανάληψη πει στους συνεργάτες του το τελευταίο διάστημα ότι στηρίζει απολύτως τις επιλογές του υπουργού Οικονομικών. Ομοίως σε κάθε δημόσια αναφορά του φροντίζει να στηρίζει τον Ευκλείδη Τσακαλώτο αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες που καταβάλλει στη διαχείριση συνολικά του τρίτου προγράμματος. Ο πρωθυπουργός έχει αποδεχτεί άλλωστε και την ευκλειδικής έμπνευσης κυβερνητική γραμμή τού «δεν έχει συμφωνηθεί τίποτα εάν δεν έχουν συμφωνηθεί όλα» που επιμένει σε μία συνολική συμφωνία-πακέτο που θα διευθετεί τα ζητήματα και για την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος.
Ανώτεροι κυβερνητικοί παράγοντες που έχουν γνώση της σχέσης των δύο ανδρών αναφέρουν ότι ο Τσίπρας δείχνει απόλυτη εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του Τσακαλώτου και ότι «δεν έχει καμία πρόθεση να τον αλλάξει ή να τον αδειάσει». Ομοίως αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών ένα στέλεχος με απόλυτη ευθύνη της κρισιμότητας της διαπραγμάτευσης, που σε καμία περίπτωση δεν θα κρεμάσει την κυβέρνηση ή τη χώρα αφήνοντας τη διαδικασία προς την επίτευξη μίας συνολικής συμφωνίας στη μέση. Το τι θα γίνει μετά τη συμφωνία θα εξαρτηθεί πρωτίστως από τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, αναφέρουν πηγές με πρωτογενή πληροφόρηση υποβαθμίζοντας τις πληροφορίες που βλέπουν τον Γιώργο Χουλιαράκη να αντικαθιστά τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Πριν από λίγες ημέρες, σχολιάζοντας τα σενάρια για τις σχέσεις του με τον πρωθυπουργό, ο Τσακαλώτος έλεγε σε συνομιλητές του: «Δεν έχουν καταλάβει ότι δεν έχουμε διαφωνίες για τη διαπραγμάτευση. Διαφωνίες έχουμε για άλλα θέματα, όπως τα επικοινωνιακά και τα θέματα διακυβέρνησης εκτός διαπραγμάτευσης. Ομως διαφορές έχω και με τους καλύτερούς μου φίλους. Ακόμη και με τον Σκουρλέτη και τον Φίλη...».
Πίεση
Στην κυβέρνηση και στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι εκ του ρόλου του ο υπουργός Οικονομικών υφίσταται σημαντική ψυχολογική πίεση καθώς καλείται να διεκπεραιώσει τη διαδικασία μίας δύσκολης αξιολόγησης που απαιτεί υποχωρήσεις και συμβιβασμούς. Οπως, για παράδειγμα το θέμα της μείωσης του αφορολόγητου που, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει κλείσει στα 5.900€. Θέμα για το οποίο από την πρώτη κιόλας αξιολόγηση είχε κάνει δηλώσεις που στη συνέχεια τον άφησαν πολιτικά εκτεθειμένο. Η δεύτερη μεγάλη εστία πίεσης για τον Τσακαλώτο είναι ο άτυπος ρόλος του ως ηγέτη της κίνησης των «53». Στα μάτια αρκετών που κινούνται στον χώρο των «53», κινδυνεύει να γίνει ο υπουργός της λιτότητας, σχολιάζουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που ενδεχομένως θα ήθελαν να δουν τον εαυτό τους να ηγείται της πιο αριστερών διαθέσεων συγκροτημένης ομάδας στο εσωτερικό του κόμματος. Ο Αλ. Τσίπρας, πάλι, είναι βέβαιο ότι δεν θα διακινδύνευε την καταψήφιση των μέτρων που πρόκειται να έρθουν στη Βουλή μετά τη συμφωνία από βουλευτές που βρίσκονται κοντά στους «53», δυσαρεστώντας τον φυσικό τους ηγέτη. Αλλωστε θεωρεί, και αυτό είναι κάτι που έχει επαναλάβει αρκετές φορές στους συνεργάτες του, ότι ο Τσακαλώτος έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των εκπροσώπων των δανειστών, στοιχείο καθοριστικό για την πορεία της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς. Ο πρωθυπουργός άλλωστε στο παρελθόν αρκετές φορές είχε πει στους συνεργάτες του πως ενδεχομένως να ήταν λάθος ότι ο Ευ. Τσακαλώτος δεν αξιοποιήθηκε από την αρχή στο υπ. Οικονομικών κάνοντας εμμέσως την αυτοκριτική του για την επιλογή Βαρουφάκη.
Η κατανομή των ρόλων
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο το διάστημα παραμονής της τρόικας στην Αθήνα η ενημέρωση γινόταν αποκλειστικά από τη διαπραγματευτική ομάδα, με το Μαξίμου να παρακολουθεί από απόσταση και απλώς να επεξηγεί (χωρίς τεχνικές λεπτομέρειες) μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου τα σημεία στα οποία υπήρχε συμφωνία ή διαφωνία.
Με σύναινεση και των δύο
Το βέβαιο είναι, λένε κυβερνητικές πηγές, το ότι ο τρόπος με τον οποίο θα εξελιχθεί η παρουσία του Τσακαλώτου στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα καθοριστεί με συναίνεση του ίδιου και του Αλέξη Τσίπρα και με γνώμονα πάντα το τι θα επιθυμούσε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών.
www.ethnos.gr
Μέλος του μητρώου
