Διαπραγματεύσεις για μια ενιαίου χαρακτήρα ρύθμιση τόσο για οφειλές φόρων όσο και οφειλές ασφαλιστικών εισφορών

Τις τελευταίες μέρες υπήρξε μια σύγχυση σε ο,τι αφορά τις προθέσεις σας για αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις απεργίες. Γιατί όλη αυτή η συζήτηση; Την προκαλέσατε για να μετρήσετε αντιδράσεις και τελικά αναδιπλωθήκατε; Θεωρείτε ότι γίνεται σήμερα κατάχρηση του δικαιώματος της απεργίας;

Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι ουδέποτε τέθηκε ζήτημα από το υπουργείο Εργασίας ή από εμένα για την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου 1264/82.

Από την άλλη, τα πράγματα είναι απλά. Προσωπικά, θεωρώ το νόμο 1264/82, ο οποίος ρυθμίζει την οργάνωση του συνδικαλισμού στη χώρα μας, ως ένα πολύ καλό και πρωτοπόρο για την εποχή του νομοθέτημα. Ωστόσο, είναι προφανές ότι τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά παρουσιάζει σημάδια κόπωσης. Όλοι το παραδέχονται αυτό, ακόμη και από τους ίδιους τους συνδικαλιστικούς κύκλους.

Π.χ. είμαστε ευχαριστημένοι με την εξαιρετικά χαμηλή συνδικαλιστική πυκνότητα, δηλαδή το γεγονός ότι μόνο το 14% των εργαζομένων (λιγότερο από το 10% στον ιδιωτικό τομέα) είναι συνδικαλισμένοι; Είμαστε ευχαριστημένοι από το γεγονός ότι οι άνεργοι ουσιαστικά δεν εκπροσωπούνται συνδικαλιστικά, δεν έχουν φωνή στη διαδικασία κοινωνικής διαπραγμάτευσης; Δεν μας προβληματίζει ο οργανωτικός κατακερματισμός και τα άλλα οργανωτικά προβλήματα του συνδικαλισμού, τα χιλιάδες πρωτοβάθμια σωματεία και οι διπλοεκπροσωπήσεις μέσω Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων;

Πιστεύω, λοιπόν, ότι για να βελτιωθούν κάποια πράγματα – καθαρά και μόνο οργανωτικά και, σε καμία περίπτωση, το καθεστώς των απεργιών - θα ήταν καλό να αρχίσει ένας διάλογος ευρύς, με άνεση χρόνου και όπου τον πρώτο λόγο θα τον έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.

Όμως, μια τέτοια σημαντική θεσμική μεταρρύθμιση και ένας τέτοιος οργανωμένος και ποιοτικός διάλογος προϋποθέτει την ομόθυμη πολιτική βούληση των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση συνεργασίας. Αν δεν υπάρχει, είναι προφανές ότι κάθε συζήτηση σταματά εδώ.

Εδραιώνεται η πεποίθηση σε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης ότι επί των ημερών σας το υπουργείο Εργασίας έχει ανοίξει μέτωπο με το συνδικαλιστικό κίνημα. Ακόμη και στελέχη του δικού σας κόμματος, σας ασκούν κριτική. Γιατί επιλέγετε αυτό το δρόμο;

Νομίζω ότι η προηγούμενη απάντησή μου, λύνει τις απορίες όσων προέτρεξαν να βγάλουν γρήγορα συμπεράσματα.

Από εκεί και πέρα, αν εννοείτε ότι έχω επιλέξει το δρόμο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και αλλαγών, προκειμένου να βγει το συντομότερο δυνατό και πιο δυναμωμένη η χώρα από την κρίση, ναι πράγματι αυτή ακριβώς αυτή την επιλογή έχω κάνει. Πρώτα και κύρια, γιατί αυτή είναι η πολιτική εντολή που έδωσε η κοινωνία στην κυβέρνηση συνεργασίας. Αλλά και γιατί πιστεύω ότι αυτός είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για να αποκτήσει ξανά η πραγματική οικονομία και η κοινωνία θετικό πρόσημο. Σε αυτό το δύσκολο, πάντως, δρόμο είναι αλήθεια ότι οι πολίτες πιέζονται, οι άνεργοι υποφέρουν. Για αυτούς πρέπει να μας νοιάζει, για αυτούς και μόνο ενδιαφέρομαι και όχι αν κάποιοι «ξεβολεύονται».

Υπάρχουν σκιές στη συνεργασία σας με τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Έχουμε ακούσει κατ´ επανάληψη στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ να τηρούν αποστάσεις από δηλώσεις και πολιτικές πρακτικές σας. Σας προβληματίζει αυτό το γεγονός;

Θα έλεγα ότι ισχύει το αντίθετο. Έχω μια πολύ καλή συνεργασία με τους βουλευτές και των δύο άλλων κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση και του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Συζητούμε, τους ενημερώνω για τις πρωτοβουλίες του υπουργείου, ανταλλάσουμε συχνά απόψεις. Η αλήθεια όμως είναι ότι, καθώς τα ζητήματα αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας είναι εξ' ορισμού ευαίσθητα και ακανθώδη, αυτό δημιουργεί συχνά επιφυλάξεις και διαφοροποιήσεις, πραγματικές ή όχι. Αυτό θα συνέβαινε με οποιονδήποτε υπουργό Εργασίας.

Συνδικαλιστές και ομοσπονδίες εργαζομένων μιλούν είτε για προσχηματικό διάλογο είτε για "προκλητική" και "επιδεικτική" άρνηση διαλόγου. Μπορεί να προχωρήσει το κυβερνητικό έργο και να υλοποιηθούν πολιτικές αποφάσεις μέσα σε περιβάλλον διαρκούς σύγκρουσης, χωρίς διάλογο και συναίνεση;

Γνωρίζω πολύ καλά ότι μόνο οι πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και κατανόηση, έχουν και τα μεγαλύτερα περιθώρια επιτυχούς εφαρμογής. Και για αυτό το λόγο, ως υπουργείο Εργασίας, επιδιώκουμε σταθερά τον ειλικρινή και ουσιαστικό διάλογο με όλους τους κοινωνικούς συνομιλητές.

Κάτι τέτοιο, όμως, δεν είναι πάντα εύκολο. Και για αυτό δεν φταίει μόνο η εκάστοτε κυβέρνηση. Η έλλειψη κουλτούρας και παράδοσης συναίνεσης στη χώρα μας, η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα αφυδατώνουν συχνά τον κοινωνικό διάλογο.

Η αίσθηση που δημιουργείται εσχάτως είναι ότι η κυβέρνηση επιλέγει τη στρατηγική της σύγκρουσης με κάθε κατηγορία εργαζομένων που αντιδρά στην πολιτική της. Θεωρείτε ότι μπορεί να κυβερνηθεί η χώρα με τη συνδρομή της Αστυνομίας και των ΜΑΤ;

Θα διαφωνήσω μαζί σας παραθέτοντας απλά τα γεγονότα όπως έγιναν. Και στην περίπτωση των εργαζόμενων στο Μετρό, και σε αυτήν των ναυτεργατών αλλά και σε αυτήν των αγροτών, η κυβέρνηση μέσω των αρμόδιων υπουργείων εξάντλησε στο έπακρο όλα τα περιθώρια ειλικρινούς διαλόγου, συναίνεσης, σεβασμού και ίσων αποστάσεων τόσο στα δίκαια των απεργών αλλά και αυτών που ταλαιπωρούνταν από τις απεργιακές κινητοποιήσεις.

Η ΝΔ ασκεί σήμερα τη διακυβέρνηση μαζί με πολιτικούς και ιδεολογικούς της αντιπάλους, όπως το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΉΜΑΡ. Αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης είναι κατά τη γνώμη σας αναγκαίο κακό ή αποδεικνύεται καλύτερο από αυτό των μονοκομματικών αυτοδύναμων κυβερνήσεων;

Είναι σίγουρα μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τα πολιτικά δεδομένα της Ελλάδας. Δεν πρόκειται για μια μεταβατικού χαρακτήρα, αναγκαστική συγκατοίκηση, αλλά είναι μια συνειδητή και ώριμη πολιτική συνεργασία για τη σωτηρία της χώρας και την έξοδό της από την κρίση. Δεν νομίζω να διαφωνεί κανείς ότι, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, αυτό το εγχείρημα έχει πετύχει πολλά. Αποκατέστησε την αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό, εξασφάλισε την απρόσκοπτη εκταμίευση των δόσεων, αποκαθιστά σταδιακά κλίμα σταθεροποίησης και βελτίωσης προσδοκιών στην αγορά, καθιστά ξανά την Ελλάδα ελκυστικό τόπο για επενδύσεις και εισροή κεφαλαίων.

Η ανεργία και ιδιαίτερα αυτή των νέων αποτελούν σήμερα τον εφιάλτη της κοινωνίας. Τι θα κάνετε για να ελαφρύνετε αυτό τον εφιάλτη;

Η ανεργία και ιδιαίτερα αυτή των νέων αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο για τη χώρα μας. Όχι μόνο ακυρώνει προσωπικούς ή οικογενειακούς προγραμματισμούς και διαβρώνει την κοινωνική συνοχή. Αλλά υπονομεύει και καθυστερεί την ίδια την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας.

Ειδικά σε ό,τι αφορά στους νέους, το κόστος παραμονής τους εκτός απασχόλησης και εκπαίδευσης είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το οποιοδήποτε κόστος υλοποίησης παρεμβάσεων για ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Η «αδράνεια» των νέων συνεπάγεται ένα υψηλότατο κόστος για την οικονομία, το οποίο ανέρχεται στο 1,21% του ΑΕΠ για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 3,28% του ΑΕΠ (περίπου 7 δις ευρώ) για την Ελλάδα. Συνεπώς, έχουμε κάθε λόγο να επικεντρώσουμε τις προσπάθειες μας – αλλά και τους διαθέσιμους κοινοτικούς πόρους – στην ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, γιατί κάτι τέτοιο θα έχει πολλαπλασιαστικό όφελος για το σύνολο της οικονομίας και της απασχόλησης.

Με αυτή ακριβώς τη λογική εφαρμόζουμε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την απασχόληση των νέων, το οποίο σε πρώτη φάση αφορά τη στήριξη 63.000 άνεργων νέων. Ιδιαίτερα αισιόδοξο, όμως, είναι και το γεγονός ότι στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας για την κατανομή των διαρθρωτικών πόρων, εγκρίθηκε πρόσθετο κονδύλι 6 δις για την περίοδο 2014-2020, ως πακέτο παροχής εγγυήσεων για τους νέους. Με δεδομένη την πολύ υψηλή ανεργία της χώρας μας στο νεανικό πληθυσμό, αναμένεται να λάβουμε μεγάλο μερίδιο από αυτό το πακέτο το οποίο θα διατεθεί ευθέως σε δράσεις απασχόλησης των νέων.

Τι θα γίνει με τις κλαδικές συμβάσεις μετά τη λήξη της μετενέργειας; Πώς θα καταφέρει το υπουργείο Εργασίας να εγγυηθεί έναν εποικοδομητικό διάλογο των κοινωνικών εταίρων, όταν βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τους συνδικαλιστές;

Όπως προβλέπεται από το δεύτερο μνημόνιο (Φεβρουάριος 2012), στις 14 Φεβρουαρίου έληξε η ισχύς πολλών κλαδικών συμβάσεων. Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν όμως ένα «παράθυρο ευκαιρίας» τριών μηνών να συνάψουν νέες κλαδικές συμφωνίες. Ως κυβέρνηση θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική και ενθαρρύνουμε τη σύναψη νέων κλαδικών συμβάσεων. Το παράδειγμα των κλαδικών του εμπορίου, των ξενοδοχοϋπαλλήλων, κ.λπ. που συμφώνησαν μισθούς σημαντικά υψηλότερους από τον κατώτατο, υποδηλώνουν τα σημαντικά περιθώρια που έχουν οι κοινωνικοί εταίροι να συνεννοηθούν χωρίς καμία παρέμβαση του κράτους.

Υπενθυμίζω, πάντως, ότι και εάν ακόμη εκπνεύσει άπρακτη η παράταση ισχύος των 3 μηνών, παραμένουν οι (υψηλότεροι του κατώτατου) βασικοί κλαδικοί μισθοί, καθώς και τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τέκνων, σπουδών και ανθυγιεινής εργασίας.

Θα ζητήσετε προσαρμογή του προγράμματος στον τομέα ευθύνης σας μετά την παραδοχή του ΔΝΤ ότι έγιναν λάθη;

Πολύ πριν ανοίξει η συζήτηση στο δημόσιο διάλογο της χώρας μας για τον πολλαπλασιαστή της ύφεσης, ο υπουργός Οικονομικών κ. Στουρνάρας είχε θέσει το ζήτημα στη συνεδρίαση του Eurogroup. Η σχετική συζήτηση είναι ανοιχτή και είναι μπροστά μας.

Ετοιμάζετε ρύθμιση χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία;

Είμαστε σε μια σκληρή και ουσιαστική διαπραγμάτευση με την τρόικα. Πιστεύω να καταλήξουμε σε συμφωνία. Η όποια ρύθμιση αποφασιστεί θα είναι και η τελευταία. Και το τονίζω: Θα είναι πραγματικά η «ύστατη ευκαιρία» για όσους θελήσουν να κλείσουν λογαριασμούς του παρελθόντος και να κάνουν μια νέα αρχή πληρώνοντας τις υποχρεώσεις τους.

Πρόκειται για μια ενιαίου χαρακτήρα ρύθμιση τόσο για οφειλές φόρων όσο και οφειλές ασφαλιστικών εισφορών. Στόχος μας είναι οι πολλές δόσεις έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της καταβολής των τρεχουσών εισφορών. Δηλαδή, η επιβίωση των επιχειρήσεων.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες πρωτοβουλίες που προωθείτε με το νομοσχέδιο που θα καταθέσετε την επόμενη εβδομάδα;

Πυλώνας του νομοσχεδίου είναι το ολοκληρωμένο σχέδιο «Αριάδνη» με το οποίο ακυρώνεται οριστικά κάθε δυνατότητα παραβατικότητας στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και η θέσπιση ενός αυστηρού πλαισίου κυρώσεων για κάθε δημόσιο λειτουργό που εμπλέκεται σε περιπτώσεις παράνομης καταβολής συντάξεων και κοινωνικών παροχών.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλές και σημαντικές νομοθετικές παρεμβάσεις που ανταποκρίνονται στην απαίτηση της κοινωνίας για εγρήγορση της πολιτείας στο μεγάλο στόχο της καταπολέμησης της ανεργίας, τη διασφάλιση της νομιμότητας στην αγορά εργασίας και τη στήριξη των ανέργων. Αναφέρω ενδεικτικά τη συνδρομή της Οικονομικής Αστυνομίας για την ενίσχυση του ελεγκτικού έργου της Επιθεώρησης Εργασίας και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, τη διατήρηση σημαντικών κοινωνικών δραστηριοτήτων των καταργηθέντων Οργανισμών Εστίας & Κατοικίας (κοινωνικός τουρισμός, επιδότηση ενοικίου) μέσω του ΟΑΕΔ, τη δυνατότητα των νέων επιστημόνων (γιατρών, δικηγόρων, μηχανικών, κ.λπ.) να εγγράφονται ως άνεργοι στον ΟΑΕΔ και να αξιοποιούν τις δράσεις κατάρτισης και απασχόλησης του Οργανισμού, τη μη ακύρωση του δελτίου ανεργίας όσων παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης, τη διεύρυνση της εισφοροσυλλεκτικής βάσης με την επέκταση του εργοσήμου σε απασχολούμενους (κηπουρούς, καθαρίστριες) σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών κ.λπ.