Όλες οι πρωτοβουλίες είναι βασισμένες στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, στους κανονισμούς και στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και στις κατευθυντήριες οδηγίες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Εντάσσονται, δε, στην ολοκληρωμένη κυβερνητική στρατηγική για ενίσχυση της προσβασιμότητας των ΑμεΑ, όπως περιγράφεται στο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ)» και στην συνεχή προσπάθεια του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής να αντιμετωπίσει, αποτελεσματικά, τις ελλείψεις που έχουν παρατηρηθεί. Ειδικότερα, η Γενική Γραμματεία Ναυτιλίας και Λιμένων υλοποιεί 12+1 δράσεις που κινούνται σε 4 άξονες:
1. Εξασφάλιση προσβασιμότητας στα πλοία και στους λιμένες.
2. Αναθεώρηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.
3. Χρηματοδοτικά κίνητρα και εργαλεία.
4. Επιμορφώσεις Ναυτικών και στελεχών του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής. Πιο αναλυτικά:
Δράση 1η: Ενεργοποιήθηκε και ανασυγκροτήθηκε το Συμβουλευτικό Όργανο για θέματα προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία στα πλοία της ακτοπλοΐας και συντάχθηκε το νέο σχετικό Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες μεταφορές.
Δράση 2η: Σε συνέχεια πολύμηνων επιτόπιων τεχνικών ελέγχων κλιμακίου της Επιθεώρησης Πλοίων του Υπουργείου, σε 75 πλοία της ακτοπλοΐας, κάθε είδους και μεγέθους, σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε:
1. Καταγραφή όλων των συμμορφούμενων πλοίων.
2. Αξιολόγηση καταλληλότητας ή μη των διατιθέμενων μέσων πρόσβασης στα πλοία.
3. Αποτίμηση της δυνατότητας μετασκευής των πλοίων που δεν διαθέτουν υποδομές πρόσβασης.
4. Ταξινόμηση των πλοίων που δύναται ή μη να μετασκευαστούν.
Δράση 3η: Δημοσιεύθηκαν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των πλοίων της ακτοπλοΐας, ώστε οι ενδιαφερόμενοι επιβάτες να γνωρίζουν, εκ των προτέρων, το επίπεδο των υποδομών εξυπηρέτησης ΑμεΑ και τα στοιχεία επικοινωνίας κάθε πλοίου. Τα στοιχεία αυτά είναι δημοσιευμένα στην ηλεκτρονική πύλη «Δικαιώματα Επιβατών» https://passengersynanp.yna.gov.gr/ships-accessibility.
Δράση 4η: Δημοσιεύθηκαν οι υποδομές και οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης ΑμεΑ στους ελληνικούς λιμένες στην ηλεκτρονική πύλη «Δικαιώματα Επιβατών» https://passengersynanp.yna.gov.gr/ports. Σημειώνεται ότι η πλατφόρμα ενημέρωσης, τόσο για τα ακτοπλοϊκά πλοία όσο και για τους λιμένες, είναι δυναμική και ανανεώνεται συνεχώς.
Δράση 5η: Προωθήθηκε σήμερα 3 Δεκεμβρίου 2024 στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), μετά από ενδελεχή διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς, Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για τις αυξημένες απαιτήσεις ενδιαίτησης και πρόσβασης ΑμεΑ:
α) των νεότευκτων πλοίων που θα εισέλθουν στην ακτοπλοΐα από 01/01/2025 και
β) των αναγκαίων μετασκευών, εντός 3ετίας, των ήδη δρομολογημένων πλοίων που δεν έχουν τις αναγκαίες υποδομές εξυπηρέτησης ΑμεΑ.
Δράση 6η: Βρίσκεται σε τελικό στάδιο σχέδιο Υπουργικής Απόφασης σχετικά με τις διαδικασίες που απαιτούνται για θέματα προσβασιμότητας στους λιμένες.
Δράση 7η: Αναμένεται να προωθηθεί άμεσα στο ΣτΕ για δημοσίευση σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) σχετικά με το Ηλεκτρονικό Σύστημα Κράτησης και Έκδοσης Εισιτηρίων Επιβατών και Οχημάτων, με προβλέψεις όπως:
- Στις καταστάσεις αναμονής οι ΑμεΑ, συνοδοί και ΙΧ δικαιούνται άμεση προτεραιότητα.
- Όπου παρέχεται δυνατότητα κράτησης θέσης, προστίθεται η ιδιότητα ΑμεΑ ή συνοδού αυτού στα κριτήρια επιλογής.
- Στις κατηγορίες θέσεων που διατηρούνται δεσμευμένες για συγκεκριμένο χρόνο, προστίθεται ειδική κατηγορία για επιβάτες ΑμεΑ, συνοδούς και ΙΧ αυτών.
Δράση 8η: Έχει γίνει χαρτογράφηση των αναγκών σε πλοία και λιμένες προκειμένου να χρηματοδοτηθούν υποδομές προσβασιμότητας από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους.
Δράση 9η: Στα Κέντρα Επιμόρφωσης Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ) λειτουργεί, πλέον, ειδικό Τμήμα Εκπαίδευσης Επιβατηγών Πλοίων, συνολικής διάρκειας 5 ημερών, το οποίο παρακολουθούν υποχρεωτικά όλοι οι ναυτικοί που εργάζονται στα πλοία της ακτοπλοΐας και είναι ορισμένοι ως υπεύθυνοι εξυπηρέτησης επιβατών μειωμένης κινητικότητας.
Δράση 10η: Στις Σχολές Πλοιάρχων Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) παραδίδονται, πλέον, μαθήματα αναφορικά με τις διαδικασίες για την επιβίβαση και αποβίβαση επιβατών με κινητικές και άλλες δυσκολίες, καθώς και με τη διαχείριση κρίσεων σε περιπτώσεις πρόσκλησης ναυτικών ατυχημάτων.
Δράση 11η: Αναθεωρήθηκε ο Κανονισμός Σπουδών της Δημόσιας Σχολής Μετεκπαίδευσης Θαλαμηπόλων Εμπορικού Ναυτικού. Στον νέο Κανονισμό συμπεριλήφθηκε ενότητα με υποχρεωτική εκπαίδευση των θαλαμηπόλων σε θέματα εξυπηρέτησης επιβατών με αναπηρίες.
Δράση 12η: Έχει δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα διαρκούς επιμόρφωσης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, όλων των στελεχών του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής (8.000 στελέχη), προκειμένου να αντιμετωπίζονται, σύννομα και με επάρκεια, τυχόν προβλήματα που προκύπτουν με επιβάτες ΑμεΑ, είτε στα πλοία είτε στους λιμένες. Το πρόγραμμα επιμόρφωσης θα ξεκινήσει στις αρχές του 2025.
Τέλος, η Γενική Γραμματεία Ναυτιλίας και Λιμένων έχει διοργανώσει και συμμετέχει σε πλήθος αθλητικών, περιβαλλοντικών, και πολιτιστικών δράσεων σε όλη την Ελλάδα, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει και να υποστηρίξει παιδιά με αναπηρίες. Τέτοιες πρωτοβουλίες συμπεριλαμβάνουν καθαρισμούς παραλιών, επισκέψεις σε σκάφη του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής αλλά και αθλητικές δράσεις που διοργανώνονται από το Γραφείο Αθλητισμού, όπου οι Ολυμπιονίκες και οι διακεκριμένοι αθλητές του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, μέσω του αθλητισμού, όχι μόνο δίνουν χαρά στους μικρούς μας φίλους με αναπηρίες αλλά, κυρίως, ενισχύουν την συμπερίληψη και τον αλληλοσεβασμό.
Μέλος του μητρώου
