Εδώ και μήνες τα στελέχη του υπουργείου είχαν αρχίσει να μελετούν μια σειρά μέτρων που κρίνονταν αναγκαία. Ωστόσο, μετά και την απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, να θέσει σε αργία πέντε ιατροδικαστές, οι αλλαγές αυτές επισπεύδονται και αποκτούν άλλο ενδιαφέρον.
Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε μετά την έκδοση της απόφασης για την ενοχή της Ρούλας Πισπιρίγκου για τους θανάτους της Μαλένας και της Ίριδας. Η απόφαση του δικαστηρίου να διαβιβαστούν τα πρακτικά της δίκης, μεταξύ άλλων, για τους ιατροδικαστές Χριστίνα Τσάκωνα, Σωκράτη Τσαντίρη και Αγγελική Τσιόλα προκάλεσε την απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης να τους θέσει σε αναστολή καθηκόντων.
Ακολούθησε, λίγο αργότερα, η απόφαση αργίας από τα καθήκοντά του ενός ακόμη ιατροδικαστή, του Χρήστου Κραββαρίτη από την Ιατροδικαστική Υπηρεσίας Λάρισας, ο οποίος παραπέμφθηκε στο Πειθαρχικό Συμβούλιο για ανάρμοστη συμπεριφορά και παράβαση καθήκοντος. Ενώ η τελευταία απόφαση του υπουργού αφορούσε στην αναστολή καθηκόντων του προϊσταμένου της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Βορείου Αιγαίου, Θεόδωρου Νούσια, ενός εκ των τριών μελών της επιτροπής των ιατροδικαστών που ανέλαβε να γνωμοδοτήσει για τον θάνατο του μικρού Παναγιωτάκη, με ύποπτη την Ειρήνη Μουρτζούκου.
Τα μέτρα που προωθεί το υπουργείο
Στόχος του υπουργείου, όπως αναφέρουν στο iefimerida.gr υψηλόβαθμες πηγές, είναι να μπει «φρένο» στα προβλήματα που ανακύπτουν σε οργανωτικό επίπεδο και όχι μόνο. Καθώς, όπως σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, «είναι αδιανόητο να υπάρχουν ελλιπείς ιατροδικαστικές εκθέσεις. Π.χ. να μην λαμβάνονται τα κατάλληλα δείγματα, φωτογραφίες στο πλαίσιο της ιατροδικαστικής πράξης κ.ά. Αυτό πρέπει επιτέλους να σταματήσει. Οφείλουμε να διαφυλάξουμε το κύρος του ιατροδικαστή».
Ιδρύεται Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών
Κατόπιν όλων αυτών, από μέρα σε μέρα αναμένεται να δημοσιευτεί το Προεδρικό Διάταγμα βάσει του οποίου θα αλλάξει ο Οργανισμός του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο νέος Οργανισμός θα προβλέπει τη σύσταση Γενικής Διεύθυνσης Ιατροδικαστικής που θα αποτελεί την προϊσταμένη Αρχή και κάτω απ’ αυτή θα υπάρχουν τέσσερις Διευθύνσεις. Σε μια προσπάθεια να εποπτεύεται καλύτερα η λειτουργία και το έργο των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, θα ιδρυθεί για πρώτη φορά Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών, εντός του υπουργείου.
«Η αναδιαμόρφωση των διευθύνσεων και τμημάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης αποτελούσε χρόνια τώρα επιτακτική ανάγκη. Θα αποτελέσει την αρχή για την εύρυθμη λειτουργία και εποπτεία των υπηρεσιών. Με αυτόν τον τρόπο θα παταχθούν φαινόμενα κακοδιαχείρισης και καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης», εξηγούν ανώτατοι αξιωματούχοι του υπουργείου.
Θα ακολουθούνται συγκεκριμένα ιατροδικαστικά πρωτόκολλα
Το πλαίσιο των μέτρων που προωθεί το αρμόδιο υπουργείο προβλέπει την εκπόνηση Ιατροδικαστικών Πρωτοκόλλων για κάθε περίπτωση εγκληματικής ενέργειας ή αίτιο θανάτου. Να μπουν κανόνες, δηλαδή, στην ιατροδικαστική πράξη. Τα συγκεκριμένα πρωτόκολλα αναμένεται να εκπονήσουν ειδικές επιτροπές που θα συσταθούν μόλις τεθεί σε λειτουργία η Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής. Με τα πρωτόκολλα αυτά θα ορίζεται ένας επιστημονικά ορθώς τρόπος διενέργειας της κάθε ιατροδικαστικής πράξης, ανάλογα βεβαίως με την περίπτωση.
Ήδη, πριν από λίγες ημέρες, δημοσιεύτηκε το ΦΕΚ της υπουργικής απόφασης που προβλέπει τις προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή και το περιεχόμενο που πρέπει να έχουν οι ιατροδικαστικές εκθέσεις. Σε αυτήν καθίσταται, μεταξύ άλλων, σαφές πως «η ιατροδικαστική έκθεση αποστέλλεται από τον ιατροδικαστή χωρίς υπαίτια βραδύτητα στην παραγγέλλουσα Αρχή. Ειδικά στις περιπτώσεις αυτόφωρης σύλληψης και επικείμενης εισαγωγής σε δίκη, η έκθεση συντάσσεται και παραδίδεται στην αρμόδια Αρχή αμελλητί».
Στην απόφαση καθορίζεται το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο ιατροδικαστικής έκθεσης επί ζώντος προσώπου, επί θανόντος προσώπου, καθώς και στην περίπτωση εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Τονίζεται, δε, πως «η παράβαση των υποχρεώσεων που σχετίζονται με το ελάχιστο περιεχόμενο της ιατροδικαστικής έκθεσης συνιστά ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα του ιατροδικαστή, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 3772/2009».
Έκδοση ιατροδικαστικής έκθεσης με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης
Στον περιορισμό των λαθών αλλά και στην επιτάχυνση των διαδικασιών στην έκδοση των ιατροδικαστικών εκθέσεων και κατ’ επέκταση του έργου των Αρχών, Αστυνομίας και δικαστηρίων, αναμένεται να συμβάλει η «επιστράτευση» των νέων τεχνολογιών. Όπως γίνεται γνωστό, το υπουργείο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά δρομολογεί τη λειτουργία ενός Πληροφοριακού Συστήματος με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης που θα είναι έτοιμο στο τέλος του 2025, με το γενικό πλαίσιο λειτουργίας του νέου Συστήματος να έχει ήδη τεθεί στον Νόμο 5172/ 2025.
Πηγές του υπουργείου εξηγούν ότι «η ιατροδικαστική έκθεση θα βγαίνει μέσω AI, αλλά βεβαίως θα υπάρχει η δυνατότητα του ιατροδικαστή να κάνει παρεμβάσεις όπου το κρίνει απαραίτητο. Το νέο σύστημα θα είναι διασυνδεδεμένο με τα αστυνομικά τμήματα, τις εισαγγελίες, τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες, καθώς και με βάσεις του Δημοσίου όπως η ΗΔΙΚΑ κ.ά.».
Αλλάζουν τα Πειθαρχικά Συμβούλια των ιατροδικαστών- Η πλειονότητα των μελών θα είναι δικαστές
Παράλληλα, με τη νέα δέσμη μέτρων που φέρνει το υπουργείο Δικαιοσύνης θα αλλάξει η σύσταση των Πειθαρχικών Συμβουλίων των ιατροδικαστών. Μέχρι σήμερα, τα Πειθαρχικά Συμβούλια στελεχώνονταν από ιατροδικαστές, Πλέον, η πλειοψηφία των μελών θα αποτελείται από δικαστές, όπως συμβαίνει στο υπόλοιπο Δημόσιο. «Αυτή η παραδοξότητα πρέπει να σταματήσει. Δεν μπορεί οι ίδιοι οι ιατροδικαστές να επιβάλλουν ποινές στους συναδέλφους του. Δεν έχει προηγούμενο…», τονίζουν οι σχετικές πηγές.
Θεσπίζεται αυστηρός Κώδικας Δεοντολογίας για τους ιατροδικαστές
Τέλος, σε μια προσπάθεια να διαφυλαχτεί το κύρος των ιατροδικαστών και το έργο τους, που με αφορμή πολύκροτες υποθέσεις των τελευταίων χρόνων έχει τεθεί εν αμφιβόλω, το υπουργείο αναμένεται να θεσπίσει έναν αυστηρό Κώδικα Δεοντολογίας Ιατροδικαστικών, ο οποίος ουσιαστικά «θα θέτει τους όρους για την ηθική του επαγγέλματος», σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου. Ο Κώδικας, που θα εκπονήσει ειδική επιτροπή, θα περιλαμβάνει συγκεκριμένους κανόνες για το πώς πρέπει να λειτουργούν οι ιατροδικαστές ως επαγγελματίες στο πλαίσιο της διαφάνειας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ίσης μεταχείρισης κ.λπ.
Μέλος του μητρώου
