Το μοντέλο φορολόγησης αυτό, που εφαρμόζεται δεκαετίες στη Γαλλία, εξετάζεται πλέον να εφαρμοστεί και στη χώρα μας. Όχι όμως στη μορφή που έχει στη Γαλλία αλλά… «α λα Ελληνικά», με ίδια λογική αλλά αρκετά διαφορετική δομή, προσαρμοσμένη στα ελληνικά οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα.
Στην ουσία, θα πρόκειται για έναν ειδικό τρόπο φορολόγησης για οικογένειες με παιδιά, που θα σταθμίζει -με επιστημονικό τρόπο- τις ειδικότερες ανάγκες που αυτές έχουν, οδηγώντας έτσι και σε μικρότερο φόρο. Πρακτικά, αλλάζει η λογική της φορολογικής κλίμακας, που δεν θα βλέπει πλέον μόνο το ατομικό εισόδημα, αλλά και τις οικογενειακές ανάγκες κάθε τύπου οικογένειας, δίνοντας ξεχωριστά οφέλη αντί για ειδικό αφορολόγητο για κάθε παιδί όπως μέχρι σήμερα ισχύει. Με τη μεταρρύθμιση αυτή αλλάζει όμως και η επιδοματική λογική που κυριαρχούσε στην χάραξη της κοινωνικής πολιτικής στη χώρα.
Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία: με το δημογραφικό να αποτελεί πλέον μείζον εθνικό πρόβλημα -όπως ανέδειξε ακόμα η πρόσφατη ανάρτηση του Έλον Μασκ- αλλά και με τη μεσαία τάξη να πιέζεται από το αυξημένο κόστος ζωής, από τις αρχές του 2025 το οικονομικό επιτελείο αναζητούσε τρόπους και σχεδίαζε μεθοδικά το νέο σύστημα, που στόχο έχει την πιο ουσιαστική στήριξη των νοικοκυριών.
Αλλαγή φιλοσοφίας
Στη Γαλλία, η λογική του συστήματος είναι απλή αλλά επαναστατική: η οικογένεια, και όχι το άτομο, είναι η βασική φορολογική μονάδα. Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού δηλώνεται ενιαία και κατόπιν διαιρείται με βάση έναν αριθμό “μονάδων” που αντιστοιχούν στα μέλη. Ένας άγαμος ισοδυναμεί με μία μονάδα, ένα ζευγάρι με δύο, το πρώτο και δεύτερο παιδί προσθέτουν από μισή μονάδα και το τρίτο παιδί ολόκληρη μονάδα. Έτσι, όσο μεγαλώνει η οικογένεια, τόσο “σπάει” το εισόδημα και τόσο χαμηλότερα φορολογείται.
Το αποτέλεσμα είναι άμεσο: οι φόροι μειώνονται αισθητά για τις οικογένειες με παιδιά, χωρίς αιτήσεις, χωρίς επιδόματα, χωρίς περιττή γραφειοκρατία. Στην πράξη, κάθε μήνα μένει ένα επιπλέον ποσό στην τσέπη των γονιών, αυτόματα μέσω του εκκαθαριστικού. Για πολλούς Γάλλους, το quotient familial ήταν και παραμένει το βασικότερο εργαλείο οικογενειακής πολιτικής.
Βεβαίως, το γαλλικό μοντέλο δεν είναι χωρίς όρια. Υπάρχει πλαφόν ώστε τα υψηλά εισοδήματα να μην επωφελούνται δυσανάλογα. Το σύστημα έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, όμως η λογική παραμένει: το κράτος φορολογεί με γνώμονα το μέγεθος και τις ανάγκες της οικογένειας, όχι απλώς το ατομικό εισόδημα κάθε φορολογουμένου.
Στην Ελλάδα, όπου η φορολογία παραμένει ατομική και η στήριξη των οικογενειών γίνεται κυρίως με επιδόματα ή μικρές εκπτώσεις φόρου, η εισαγωγή μιας τέτοιας λογικής θα αποτελούσε ριζική αλλαγή. Δεν είναι τυχαίο ότι κυβερνητικά στελέχη μιλούν για τη «μεγαλύτερη φορολογική μεταρρύθμιση υπέρ της οικογένειας που έχει γίνει ποτέ».
Ποιοι κερδίζουν
Το μοντέλο ευνοεί κυρίως οικογένειες με παιδιά –ιδίως τρίτεκνους και πολύτεκνους– καθώς και νοικοκυριά με έναν κύριο μισθό, όπου το εισόδημα “σπάει” σε περισσότερες μονάδες, δίνοντας ανάσα στη μεσαία τάξη μισθωτών και συνταξιούχων που πιέζεται από το κόστος ζωής. Αντίθετα, το όφελος είναι περιορισμένο για άγαμους ή ζευγάρια χωρίς παιδιά, για οικογένειες με δύο εργαζόμενους γονείς με παρόμοια εισοδήματα και για υψηλά εισοδήματα, όπου το πλαφόν περιορίζει το φορολογικό κέρδος.
Στα καθ’ ημάς, ο μηχανισμός δεν θα είναι απλώς «αντιγραφή» και μεταφορά του γαλλικού μοντέλου στα ελληνικά δεδομένα. Σύμφωνα με πληροφορίες του newmoney.gr, το γαλλικό μοντέλο εξετάζεται ως πυξίδα μόνον και δεν θα μεταφερθεί αυτούσιο. Το «ελληνικό υβρίδιο» θα οδηγεί πάντως σε αύξηση του αφορολόγητου ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, σημαντικότερο όφελος για τις πολύτεκνες οικογένειες και πλαφόν για τα υψηλά εισοδήματα, ώστε να μην υπάρξει δημοσιονομική εκτροπή.
Σε κάθε περίπτωση, η παρουσίαση του μέτρου στη ΔΕΘ θα έχει σαφές πολιτικό αποτύπωμα. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δείξει ότι δεν μιλά απλώς για στήριξη της οικογένειας με επιδοματική λογική, αλλά προχωρά σε θεσμική αλλαγή με μόνιμο χαρακτήρα. Αν το σχέδιο υλοποιηθεί, χιλιάδες γονείς θα δουν το εκκαθαριστικό τους να αλλάζει ριζικά και θα καταλάβουν τι σημαίνει «φοροαπαλλαγές με άρωμα Γαλλίας».
Μέλος του μητρώου
