Στο Συνέδριο συμμετείχαν περισσότεροι από 100 εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, καθώς και Έλληνες Ευρωβουλευτές της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η συνάντηση, που συνδιοργανώθηκε από το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών (ΕΔΜΝ) και τον Δήμο Οινουσσών, με στόχο τον δημόσιο διάλογο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα μικρά νησιά, αποτέλεσε σημαντικό βήμα διαλόγου και προβληματισμού, όπου παρουσιάστηκαν οι στρατηγικές για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των μικρονησιωτικών κοινωνιών και αναλύθηκαν οι θεσμικές παρεμβάσεις και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που απαιτούνται για να ανταποκριθούν τα νησιά μας στις σύγχρονες προκλήσεις.
Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μέσω της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (ΓΓΑΙΝΠ) υποστηρίζει με συνέπεια τη διοργάνωση τα τελευταία χρόνια, καθώς αποτελεί εκ των κύριων συνδιοργανωτών, δίνοντας την ευκαιρία στους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, των Κοινωνικών και Οικονομικών Φορέων, της Ακαδημαϊκής κοινότητας να εκφράσουν τις θέσεις τους και να συμμετάσχουν ενεργά στο Συνέδριο.
Ο κ. Γκίκας ως κεντρικός ομιλητής, κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου τονίζοντας την αξία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Στρατηγικής στον νησιωτικό χώρο, ενός πλαισίου που από τη στιγμή που θεσμοθετήθηκε συνέβαλε τα μέγιστα στη διαπραγμάτευση του ΕΣΠΑ 2021-2027, καθώς αποτέλεσε την προγραμματική βάση για τη διεκδίκηση πόρων για νησιωτικές λιμενικές υποδομές, για την ανάδειξη της νησιωτικής εδαφικής συνοχής και τη βελτίωση της δημόσιας θαλάσσιας συγκοινωνίας.
Όσον αφορά στη θαλάσσια συγκοινωνία, ο κ. Γκίκας επεσήμανε ότι: «Το κονδύλι για τη χρηματοδότηση των άγονων γραμμών αυξήθηκε από τα 90 εκ. ευρώ που ήταν το 2019, στα 167 εκ. ευρώ σήμερα, καλύπτοντας 77 άγονες γραμμές και επενδύοντας αποφασιστικά στην ανάπτυξη νέων γραμμών και στην καλύτερη διασύνδεση ιδίως των μικρών νησιών».
Ο κ. Γκίκας αναφέρθηκε και στα πρωτοποριακά προγράμματα τα οποία έχουν δρομολογηθεί για τη νησιωτική χώρα, με εμβληματικά έργα όπως, για παράδειγμα, τα GrecoIslands, το Naxos Smart Island Project, το Τήλος – Just Go Zero, το Αστυπάλαια – Smart and Sustainable Island, κ.ά. Τόνισε επίσης ιδιαίτερα τις δράσεις που υλοποιούνται από τη ΓΓΑΙΝΠ, όπως το Μεταφορικό Ισοδύναμο, ο Ψηφιακός Βοηθός Γονέων, η Απομακρυσμένη Υποστήριξη εγκύων και νέων γονέων στα μικρά νησιά, το Βαρόμετρο Νησιωτικής Επιχειρηματικότητας και το Παρατηρητήριο Τιμών που υλοποιούνται σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, «δράσεις με σαφές και ορατό κοινωνικό και οικονομικό αποτέλεσμα» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ειδικά για το Μεταφορικό Ισοδύναμο ο κ. Γκίκας τόνισε ότι: «Το μέτρο θα εκσυγχρονιστεί, θα γίνει πιο στοχευμένο και μετά από διαβούλευση με τα νησιωτικά επιμελητήρια, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους κοινωνικούς εταίρους, θα προωθηθεί για τη νομοθέτησή του».
Αναφερόμενος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κ. Γκίκας υπογράμμισε πως: «Σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών αναταράξεων και διαρκών κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, είναι πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη να δοθεί από την ΕΕ ειδική μέριμνα στα νησιά». Ενώ, συνεχίζοντας, υποστήριξε πως η νέα στρατηγική για τα νησιά, καθώς και η επικαιροποιημένη στρατηγική για τις πλέον απομακρυσμένες περιοχές, «οφείλουν να βασιστούν στα εξής σημεία: Την ολοκληρωμένη ένταξη των νησιών στον σχεδιασμό των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων και των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, την ενίσχυση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και τη στήριξη της ενεργειακής αυτονομίας μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας». Παράλληλα, διευκρίνισε ότι: «η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίσει ρητώς τα νησιά ως διακριτές εδαφικές οντότητες στον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών, θέτοντας μηχανισμούς για καλύτερη νομοθέτηση, αποτελεσματικότερη χρηματοδότηση και βελτιωμένη γνώση για τις ανάγκες των νησιωτικών περιοχών».
Και πρόσθεσε: «Με το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034 και την επικείμενη Στρατηγική της ΕΕ για τα Νησιά, η ΕΕ έχει μια μοναδική ευκαιρία να εδραιώσει τη νησιωτικότητα στις στρατηγικές της προτεραιότητες και η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την Ευρωπαϊκή αυτή δυναμική, για την ανάπτυξη των νησιών της».
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Γκίκας ανέφερε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει εργαστεί εντατικά τα τελευταία χρόνια προς αυτήν την κατεύθυνση, ενισχύοντας τη διεθνή της παρουσία και τις συνεργασίες της, ώστε να αναγνωριστεί από την ΕΕ, η ανάγκη μιας ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τα ευρωπαϊκά νησιά.
Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου ενσωματώθηκαν σε Διακήρυξη με την ονομασία «Διακήρυξη των Οινουσσών», η οποία – όπως δήλωσε ο κ. Γκίκας – «θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για τη διεκδίκηση ενός διακριτού πλαισίου για τα μικρά νησιά σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο».
Στο περιθώριο της επίσκεψής του στις Οινούσσες και στη Χίο, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, είχε ξεχωριστές συναντήσεις με τον Βουλευτή του Νομού και Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας, Νότη Μηταράκη, τον Δήμαρχο Οινουσσών, Γιώργο Δανιήλ, τον Δήμαρχο Χίου, Γιάννη Μαλαφή, τον Ευρωβουλευτή Φρέντι Μπελέρη, ενώ επισκέφτηκε υπηρεσίες και πλωτά σκάφη του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ της περιοχής.