δημιουργώντας ειδική σελίδα με το αρχειακό βιογραφικό ντοκιμαντέρ «Μια ζωή, ένα έργο: Μάνος Χατζιδάκις» του Γιώργου Αρχιμανδρίτη.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, «το γαλλικό αυτό ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ αποτελεί μια υψηλής αισθητικής προσωπογραφία του Μάνου Χατζιδάκι, η οποία ακολουθεί τους βασικούς άξονες της ζωής και του έργου του, μέσα από μαρτυρίες μεγάλων προσωπικοτήτων που τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του.
Ο Maurice Béjart μιλάει για τη συνεργασία του με το Μάνο Χατζιδάκι, για τους Όρνιθες του Αριστοφάνη, τις Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς, καθώς και για τη φιλία του με το μεγάλο συνθέτη που, με το ταλέντο και την ευαισθησία του, τον έκανε ν'αγαπήσει με πάθος την Ελλάδα. Η Νάνα Μούσχουρη, σε μία εκ βαθέων εξομολόγηση, λέει για το πώς την ανακάλυψε ο Χατζιδάκις, καθώς και για τη βαθιά φιλία που την ένωνε με το συνθέτη και με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο, τραγούδια των οποίων τραγούδησε με μοναδικό ταλέντο κι ευαισθησία. Η Νένα Βενετσάνου μιλάει για τη συμβολή του Μάνου Χατζιδάκι στη δημιουργία του έντεχνου τραγουδιού, για τα έργα του που σημάδεψαν την ελληνική μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο, για τις σχέσεις του με το Μίκη Θεοδωράκη, για τη θητεία του στο Γ' Πρόγραμμα, και για τις βαθιά ανθρώπινες πτυχές της προσωπικότητας του συνθέτη. Ο Μένης Κουμανταρέας αναφέρεται στην γενιά Χατζιδάκι, Τσαρούχη, Ελύτη, Κούν, Εγγονόπουλου, Γκάτσου που σημάδεψε την Ελλάδα του Εικοστού αιώνα, στον άνθρωπο και φίλο Μάνο Χατζιδάκι, καθώς και στον πολιτικό Χατζιδάκι που δεν δίστασε ποτέ να εκφράσει τις απόψεις του για τη διακυβέρνηση της χώρας και για την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας.
Μέσα από τις πολύτιμες αυτές μαρτυρίες αναδημιουργείται ο μοναδικός μουσικός κόσμος του Μάνου Χατζιδάκι, ένας κόσμος σύνθετος και πολυδιάστατος, γεμάτος ποίηση, κάλλος και λυρισμό».
Τα βιβλία του
Ο Μάνος Χατζιδάκις δεν είναι μόνο το μουσικό του έργο, αλλά και τα βιβλία του - η ποιητική αύρα της γραφής του και το κριτικό και καυστικό της πνεύμα. Τα βιβλία του αποτυπώνουν τον συνεχή προβληματισμό του για τέχνη, για την κοινωνία και για την πολιτική, καθώς και την αδιάκοπη ανησυχία του για την εμπορευματοποίηση του πολιτισμού. Εκατό χρόνια από τη γέννηση του Χατζιδάκι (1925) τιμούμε σήμερα ενώ μια τεσσαρακονταετία περίπου μας χωρίζει από την εποχή κατά την οποία εκφωνούσε τα σχόλιά του στο πρωτοποριακό υπό τη διεύθυνσή του, Τρίτο Πρόγραμμα. Κι έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε ξανά ή να διαβάσουμε τώρα (εξαρτάται από την ηλικία και από τη γενιά) τον ραδιοφωνικό του λόγο αποτυπωμένο σε βιβλίο με τίτλο «Τα σχόλια του Τρίτου», που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ίκαρος. Πρόκειται για τα σχόλια που διάβαζε ο Χατζιδάκις από το Τρίτο Πρόγραμμα κάθε Κυριακή μεσημέρι, μεταξύ Μαΐου του 1978 και Απριλίου του 1980 και τα οποία κυκλοφόρησαν πρώτη φορά το 1980 από τις εκδόσεις Εξάντας σε επιμέλεια του Γιώργου Χρονά.
Το σημαντικότερο στο βιβλίο είναι η προφορικότητα του Χατζιδάκι - μπορεί να εκφωνούσε τα σχόλια βασισμένος σε δακτυλόγραφα διορθωμένα την τελευταία στιγμή με το χέρι πλην ο λόγος του διέθετε τη ζωντάνια, την αμεσότητα μα και τη χαριτωμένη (γιατί όχι και κομψή) αστάθεια της προφορικής συνομιλίας, της κοντινής, φιλικής επαφής και της σχεδόν εξομολογητικής κουβέντας. Έτσι ο Χατζιδάκις θα καλύψει με το περιπαικτικό (ποτέ όντως προσβλητικό) του ύφος, καθώς και με τις αναπάντεχες και κατά κανόνα αντισυμβατικές απόψεις του, κρίσιμα ζητήματα του πολιτισμού και της πολιτιστικής παραγωγής κατά τη διάρκεια των πρώτων μεταπολιτευτικών ετών - πάντοτε μέσα από ένα διευρυμένο, ανοιχτό και δημοκρατικό πολιτικό βλέμμα. Στον Χατζιδάκι δεν άρεσαν οι κομματικές συγκρούσεις και οι παραταξιακοί καβγάδες, υποψιαζόταν μονίμως τις κρατικές προθέσεις, απεχθανόταν τις φλύαρες δημόσιες δεσμεύσεις και ήταν έτοιμος ανά πάσα στιγμή, να απορρίψει διαρρήδην οιοδήποτε γραφειοκρατικό τερτίπι ή να τα βάλει ακόμα και με τη διοίκηση της τότε κρατικής μόνο τηλεόρασης - έστω κι αν διευθύνοντας το Τρίτο Πρόγραμμα είχε να αντιμετωπίσει πολλαπλή, έντονη και από ποικίλες διευθύνσεις προερχόμενη κριτική.
Ξεκινώντας από τον δικό του ναό, τον κόσμο της μουσικής, ο Χατζιδάκις θα δηλώσει ευθέως πως η ιστορία της μουσικής εν Ελλάδι είναι για κλάματα, είτε σκεφτούμε τα εμβατήρια και τα ωδεία είτε οιαδήποτε δημόσια διοργάνωση: είναι όλες και όλα θλιβερά επειδή με τη σοβαροφάνεια και τις κεφαλαιώδεις παραλείψεις τους αγνοούν τόσο την κλασική μουσική όσο και τη λαϊκή δημιουργία, βαθιά ριζωμένη στην ελληνική κουλτούρα. Ο Χατζιδάκις ένιωθε, μια και το λέμε, πολύ διστακτικός με την παράδοση - τον ενοχλούσε διότι συνδεόταν επιτακτικά με αμφίβολες, τουλάχιστον ρητορικές και κούφιες διακηρύξεις` επειδή κάτω από τα σεβάσμια ρούχα της κρύβονταν η άγνοια και η οπισθοδρόμηση` διότι η ίδια μετατρεπόταν σε πηγή ανάσχεσης της συγκροτημένης έρευνας για τις όντως ξεχασμένες αξίες όχι μόνο του απώτερου παρελθόντος, αλλά και του εκ του σύνεγγυς παρόντος. Αξίες που ζητούν επίμονα την αναζωογόνηση, την επανεκκίνηση και τον εδραίο εμπλουτισμό τους.
Άλλο βιβλίο του Χατζιδάκι είναι «Ο καθρέφτης και το μαχαίρι», που κυκλοφόρησε το 1988 και πάλι από τον Ίκαρο. Θα βρούμε εδώ συνομιλία του Χατζιδάκι με τον Λεωνίδα Κύρκο και συνέντευξή του με τον Μωρίς Μπεζάρ. Επίσης, συνέντευξη του Αντώνη Φωστιέρη και του Θανάση Νιάρχου με τον Χατζιδάκι και συνέντευξη του τελευταίου προς τον Θανάση Φωσκαρίνη. Τα υπόλοιπα κείμενα είναι δοκίμια, άρθρα και ομιλίες του Χατζιδάκι για τους Φεντερίκο Φελίνι, Νίνο Ρότα, Κάρολο Κουν, Νίκο Γκάτσο, Μάτση Χατζηλαζάρου, Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Μόραλη, Γιάννη Τσαρούχη και Ζυλ Ντασέν. Επίσης, δοκίμια του Χατζιδάκι για το τραγούδι, για την τέχνη, για τη μουσική, για τη δημοκρατία και για την πολιτική. Στο βιβλίο περιέχονται και εξήντα πέντε φωτογραφίες σχολιασμένες από τον Χατζιδάκι. Φωτογραφίες από τη ζωή του, αλλά και φωτογραφίες καλλιτεχνών που θαύμαζε και επηρεάστηκε από αυτούς, όπως οι Κουρτ Βάιλ, Ζαν Κοκτώ, Ιγκόρ Στραβίνσκι, Αρθούρος Ρεμπώ, Βασίλης Τσισάνης, Τόμας Μαν, Φραντς Σούμπερτ, Γιώργος Σεφέρης και Κοσμάς Πολίτης.
Πέρα από τα συγκεκριμένα βιβλία, σημαντικά κείμενα του Χατζιδάκι έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες, όπου ο ίδιος αναλύει τις απόψεις του για τη μουσική και την ποίηση. Σε αυτά τα κείμενα, ο Χατζιδάκις εξηγεί τη φιλοσοφία του για το ελληνικό τραγούδι, για την επιρροή της ποίησης στο έργο του και για την ανάγκη για έναν πολιτισμό που θα εμπνέεται από τις ρίζες του.
πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
Μέλος του μητρώου
