Ανθρωποι και φύση
Η «Terrapolis» αποτελεί νοητή συνέχεια του εξαιρετικού αφιερώματος που είδαμε πέρυσι στη Γεννάδειο με τίτλο «A Thousand Doors». Χάρις σε αυτήν την έκθεση, πολλοί Αθηναίοι πέρασαν το κατώφλι της Βιβλιοθήκης, η οποία ήταν γνωστή κυρίως σε μελετητές και ακαδημαϊκούς.
Φέτος, στη διάδραση της σύγχρονης τέχνης με την πόλη, τη σκυτάλη παίρνει η École Archéologique Francaise d' Athènes και το αποτέλεσμα είναι χάρμα οφθαλμών. Στην πρώτη μας επίσκεψη μας υποδέχεται για ξενάγηση η διευθύντρια του ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη: «Ο τίτλος αναφέρεται στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, τη γη, τους μύθους, στο πώς η φύση εξακολουθεί να έχει απόηχο μέσα στην πόλη. Είναι ένας όρος που εφηύρε η φιλόσοφος της επιστήμης, Ντόνα Χάραγουεϊ. Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες αναπτύσσουν αυτή τη διαλεκτική σχέση μέσα από τέσσερις ενότητες που αφορούν τον μύθο, το δράμα, τις μεταμορφώσεις και τη βιοηθική. Αλλωστε το πλαίσιο των δράσεών μας είναι ο δημόσιος χώρος και η λειτουργία του, σε όλες του τις διαστάσεις», μας εξηγεί.
Η «Terrapolis» παρουσιάζει δημιουργίες από γνωστούς αλλά και ανερχόμενους ξένους και Ελληνες εικαστικούς, που αναδύονται μέσα στη βλάστηση, με τρόπο αβίαστο, λες και κυριολεκτικά φύτρωσαν. Η διαδρομή φέρνει τον θεατή αντιμέτωπο με εκπλήξεις: οι επιμελητές, που είναι η Ιβόνα Μπάζγουικ (επικεφαλής της Whitechapel), η Πόπι Μπάουερς και η Ελίνα Κουντούρη, έχουν επιλέξει έργα ξένων που συνομιλούν με τα δένδρα, το τοπίο, το κτίριο, το οποίο έχει τη δική του ιστορική φόρτιση.
Κανένα από αυτά δεν ανήκει στη συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, καθώς προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές και μουσεία. Το ΝΕΟΝ, που έχει πολιτική να στηρίζει Ελληνες καλλιτέχνες, ανέθεσε σε πέντε συμπατριώτες (Κώστας Σαχπάζης, Διονύσης Καβαλιεράτος, Αλίκη Παλάσκα, Αθανάσιος Αργιανάς και Ελένη Καμμά) να φτιάξουν νέα έργα ειδικά για την «Terrapolis».
Μια βόλτα αρκεί για να φύγει κανείς γοητευμένος. Είναι ένα σφιχτοδεμένο εικαστικό αφήγημα, στο οποίο αναμφισβήτητα ξεχωρίζουν τα γλυπτά των Ούγκο Ροντινόνε (το πρώτο που βλέπει κανείς), του Ουίλιαμ Κόμπιν που κρέμεται ανάμεσα στα δένδρα, ο υπέροχος ιπποπόταμος των Allora & Calzadilla που κατασκευάστηκε in situ, ο χιμπατζής του Ανγκους Φέρχερστ, οι αινιγματικές συνθέσεις της Σάρα Λούκας και η ευαίσθητη σύνθεση της Παλάσκα. Ανάμεσα στις κρυψώνες και τα κρυφά περάσματα δημιουργούνται κάθε λογής ερωτήματα, διλήμματα και απόπειρες απαντήσεων από τους καλλιτέχνες.
Τριλογία
Η έκθεση είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας στον αθηναϊκό δημόσιο χώρο (το τρίτο θα γίνει το 2016), που συμπληρώνει άλλες δράσεις του οργανισμού, όπως ήταν η περφόρμανς του Τίνο Σίγκαλ στη Ρωμαϊκή Αγορά και της Αιμιλίας Παπαφιλίππου στην Αρχαία Αγορά. Εκκρεμεί ακόμα η πρόταση για τη διοργάνωση έκθεσης στον Εθνικό Κήπο, ένα θέμα που έχει φτάσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς προέκυψαν πολλές αντιδράσεις κυρίως για τις κηποτεχνικές επεμβάσεις που είχαν ανακοινωθεί αρχικά.
Ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ένας εξωστρεφής και δραστήριος συλλέκτης, ιδρυτής του οργανισμού, δεν έχει κρύψει ποτέ τη διάθεσή του να συμβάλει στη σύζευξη της δημόσιας σφαίρας και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Οπως υπογραμμίζει στην «Κ»: «Φιλοδοξία του ΝΕΟΝ είναι να φέρει τις ιδέες και τις συγκινήσεις της σύγχρονης τέχνης κοντά στο ευρύτερο κοινό. Η τέχνη είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη. Η σύγχρονη τέχνη, ειδικότερα, σε αναγκάζει να συμπορευτείς ενεργά με την εποχή σου. Να εξελίσσεσαι συνειδητά σε έναν κόσμο ραγδαίων και συνεχών αλλαγών. Και έτσι μπορεί να κεντρίσει την ατομική αλλά και συλλογική συνείδηση, κάνοντάς μας πιο ικανούς στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που μας κατακλύζουν. Ταυτόχρονα, η σύζευξη πολιτισμού και ανάπτυξης παραμένει βασικό ζητούμενο για μια χώρα με τη δική μας ιστορία, όπου ο πολιτισμός θα μπορούσε να καταστεί μια ιδιαίτερη μορφή βαριάς βιομηχανίας. Η επένδυση στον πολιτισμό είναι εφαλτήριο βιώσιμης ανάπτυξης, είναι ίσως το πιο σίγουρο αναπτυξιακό στοίχημα που μπορούμε να βάλουμε ως Ελλάδα. Οσο δύσκολα κι αν γίνουν τα πράγματα στον τόπο».
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
