Η τηνιακή αφθονία καταργεί, έστω για μία στιγμή, το αρχαίο ρητό «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Κι όμως, η ομορφιά της ανθρώπινης δημιουργίας, σε συνδυασμό με τον πλούτο του περιβάλλοντος, σε φέρνουν ενώπιον μιας υπέροχης συνθήκης: της αναπαράστασης του κόσμου με τα ίδια του τα υλικά.
Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για τους Τήνιους καλλιτέχνες. Ενας περίπατος στον Πύργο, το ομορφότερο ίσως χωριό του νησιού, αρκεί για να δεις μπροστά σου να ξετυλίγεται η νεότερη ελληνική Ιστορία της Τέχνης.
Με τον Γιαννούλη Χαλεπά και την οικεία-μουσείο προς τιμήν του, σε συνδυασμό με τη συγκινητική έκθεση για τον καλλιτέχνη στο Ιδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στη Χώρα, με το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών Πύργου, με το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς, πάλι στον Πύργο, στοιχειοθετείται μια ιστορία, η οποία αποκαλύπτει την αδιάλειπτη επιθυμία παραγωγής ομορφιάς.
Σε μια βόλτα στην ευρύτερη περιοχή του Πανόρμου, συναντήσαμε δύο καλλιτέχνες που συνεχίζουν μια παράδοση αιώνων. Στον Πύργο έχει το εργαστήριο και τον εκθεσιακό του χώρο ο Πέτρος Μαρμαρινός (nomen est omen, εν προκειμένω!), γλύπτης πέτρας και μαρμάρου. «Από παιδί, εδώ τα έμαθα όλα», λέει στην «Κ» ξεναγώντας μας στο εργαστήριό του, όπου ένας Γάλλος φοιτητής Καλών Τεχνών κάνει τη θερινή του πρακτική. «Στον Πύργο μεγάλωσα, έμαθα και αγάπησα την πέτρα και το μάρμαρο», συνεχίζει. Ο ίδιος παλεύει να συγκεράσει τις «αντιφάσεις» της τέχνης και της φύσης: την αρχαϊκή τέχνη με τη μοντέρνα γλυπτική, την πέτρα με το μάρμαρο, την ένταση με την αρμονία, το φως με τη σκιά. «Είναι δυσκολότερα τα πράγματα σήμερα στην αγορά αυτού του είδους τέχνης. Ερχονται επισκέπτες από την Αμερική, εντυπωσιάζονται από τα έργα και από τον τρόπο που τα δημιουργώ, αλλά είναι τόσο δύσκολο να τα μεταφέρουν», σημειώνει. Καθώς ο ήλιος κινείται πάνω από τα κεφάλια μας, ο καλλιτέχνης μάς μιλά για το φως: «Δεν σκέφτηκα ποτέ να φύγω. Το φως της Τήνου είναι αυτό που αποκαλύπτει την ομορφιά των υλικών», καταλήγει.
Στον Πύργο, όμως, έχει το εργαστήριό του ένας καλλιτέχνης του μετάλλου. Ο Δημήτρης Χατζής, με τον γιο του, διατηρεί το παραδοσιακό σιδηρουργείο, μοναδικό στην Ελλάδα, που λειτουργεί από το 1910. Ο Δημήτρης Χατζής ανήκει στην τρίτη γενιά σιδεράδων και μαθήτευσε κοντά στον Κώστα Αλεξόπουλο, που είχε το εργαστήρι μέχρι το 1990. Δείχνοντάς μας τα έργα του, το πρόσωπό του μοιάζει περήφανο.
«Διατηρούμε στη ζωή και δημιουργούμε εκ νέου έργα τέχνης και εργαλεία καθημερινής χρήσης, με όλο μας τον κόπο και την αγάπη. Θα συνεχίσουμε αυτό το έργο, παρ' όλες τις δυσκολίες. Θα συνεχίσουμε...», λέει στην «Κ», και η περηφάνια συνοδεύεται από προβληματισμό για το μέλλον. Στο έργο του συμπεριλαμβάνονται εργαλεία λιθοξοΐας για τη Σχολή Μαρμαρογλυπτικής Πύργου, αλλά και για επαγγελματίες του κλάδου για αναστηλώσεις μνημείων (Ακρόπολη, Επικούρειος Απόλλων στις Βάσσες της Φιγάλειας κ.ά.), ανακατασκευές αρχαίων μηχανισμών (μηχανισμός της Ελεύθερνας), κλειδαριές για σπίτια, χειροποίητες σιδεριές, κάγκελα, μπαλκόνια, σύρτες, ρόπτρα, κηροπήγια, κρεβάτια, μανουάλια, φωτιστικά και άλλα γλυπτά.
Η Τήνος έχει την ομορφιά της· έχει την επιμονή των καλλιτεχνών της· είναι το νησί που τροφοδοτεί με νέα ζωή την Ιστορία της Τέχνης, με τους καλλιτέχνες και τα έργα τους. Η Τήνος αξίζει τη βόλτα μας – χειμώνα-καλοκαίρι.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
