Η πρεμιέρα έχει οριστεί για τις 13 Φεβρουαρίου στο Θέατρο «Ολύμπια» και θα είναι σαν μια επιστροφή στο ίδιο σημείο της Αθήνας όπου το 1941 ανέβηκε η πρώτη παραγωγή του «Κουρέα» από τη Λυρική. Ηταν στο παλιό, ρομαντικό θεατράκι της Ακαδημίας, στα παλιά «Ολύμπια», με πρωταγωνιστές τον Πέτρο Επιτροπάκη και τη Φανή Παπαναστασίου, μια καταιγίδα χαράς και ευωχίας καταμεσής του πολέμου και λίγους μόλις μήνες πριν από την Κατοχή. Γίνεται τώρα η επανασύνδεση με την αφετηρία και με ενδιάμεσο ιστορικό σώμα τις 37 παραγωγές της κοσμαγάπητης όπερας του Ροσίνι στην Αθήνα. Μπορεί, για ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους, ο «Κουρέας» να άργησε να κατακτήσει τους Ελληνες ως πλήρης παραγωγή όπερας, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες είναι κομμάτι του ρεπερτορίου. Αυτό που θα δούμε στη Λυρική Σκηνή, υπό τη μουσική διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη (και του ανερχόμενου αρχιμουσικού Κωνσταντίνου Δημηνάκη), είναι ένα ανέβασμα που εστιάζει στο πρόσωπο της Ροζίνας με έναν τρόπο σχεδόν «αποκαλυπτικό», καθώς ο σκηνοθέτης Φραντσέσκο Μικέλι (διευθυντής του Φεστιβάλ Οπερας της Ματσεράτας) αφουγκράστηκε από τον ρόλο «ένα αίτημα: να τη δει πραγματικά ως τη νέα γυναίκα που είναι». Γι’ αυτό η πρώτη πράξη ανασυστήνει τον φανταστικό κόσμο της Ροζίνας, την επιθυμία και την προσδοκία, ενώ η δεύτερη πράξη αποκτά υλικό ανάγλυφο και μας οδηγεί στη σύγκρουση με τις σκοτεινές και εναλλασσόμενες δυνάμεις που ορίζουν τη ρευστή πραγματικότητα. Ευτύχημα είναι ότι τον ρόλο της Ροζίνας ερμηνεύουν δύο από τις καλύτερες σοπράνο της Λυρικής Σκηνής, η Βασιλική Καραγιάννη και η Μίνα Πολυχρόνου.
Είναι ένα ανέβασμα που φέρνει επί σκηνής εκλεκτό δυναμικό, όπως τους βαρύτονους Διονύση Σούρμπη και Χάρη Ανδριανό, που εναλλάσσονται στον ρόλο του Φίγκαρο, τους τενόρους Αντώνη Κορωναίο και Νίκο Στεφάνου στον ρόλο του Κόμη Αλμαβίβα, τους βαθύφωνους Δημήτρη Κασιούμη και Ακη Λαλούση στον ρόλο του Ντον Μπάρτολο, τους βαθύφωνους Τάσο Αποστόλου και Πέτρο Μαγουλά στον ρόλο του Ντον Μπαζίλιο, τις σοπράνο Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη και Μαρία Βλαχοπούλου στον ρόλο της Μπέρτας κ.ά. Σημαντική και η συμβολή της πάντα άξιας Χορωδίας υπό τη διεύθυνση του Αγαθάγγελου Γεωργακάτου. Ενα ανέβασμα στηρίζεται στην προσωπικότητα των τραγουδιστών. Το ευρύ κοινό της όπερας έχει αγαπημένους ερμηνευτές και τους ακολουθεί. Ωστόσο, μεγάλη είναι η βαρύτητα της σκηνοθετικής ματιάς, που εν προκειμένω παρουσιάζει τον «Κουρέα» ως όπερα ενός χρονικού μεταιχμίου στην ευρωπαϊκή ιστορία ιδεών. Ο «Κουρέας της Σεβίλλης» γράφτηκε μεν σε χρόνο ρεκόρ τριών εβδομάδων το 1816, αλλά εμπνέεται, ως γνωστόν, από το πρώτο μέρος της ομώνυμης θεατρικής τριλογίας του Πιερ Ογκιστέν Καρόν ντε Μπομαρσέ (1732-1799) που γράφτηκε το 1775 (η όπερα του Μότσαρτ «Οι γάμοι του Φίγκαρο» εμπνέεται από το δεύτερο μέρος του έργου του Μπομαρσέ). Ο Φραντσέσκο Μικέλι είδε τον «Κουρέα» σαν ένα πέρασμα από τον 18ο στον 19ο αιώνα, σαν ένα ξεδίπλωμα του αστικού θεάτρου, που πατάει μεν στην τεχνική της όπερας μπούφα, αλλά υπογείως ακόμη και με σκοτεινές σκιές αναδεικνύει σε ένα δεύτερο επίπεδο τον πραγματισμό, τον κυνισμό αλλά και τον ρεαλισμό απέναντι στη φύση του ανθρώπου. Ο Μπομαρσέ ανήκε στον παλαιό κόσμο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση. Ο Ροσίνι, με το λιμπρέτο του Στερμπίνι, παίζει με τις κοινωνικές ανακατατάξεις με άλλον αέρα και άλλη γνώση. Ο «Κουρέας» είναι πρωτίστως μια όπερα διασκεδαστική, όπερα χαρακτήρων και καταστάσεων, όπερα που εκτινάσσει σε στρόβιλο την οικεία κοινωνική παλέτα του 18ου αιώνα στην ταχύτατα μεταβαλλόμενη Ευρώπη του 19ου αιώνα. Η Ροζίνα θα μπορούσε να είναι μια γυναίκα που κινείται σταδιακά στην αυτοσυνειδησία, ενώ κάθε ανδρικός ρόλος, ιδίως του Ντον Μπάρτολο και του Ντον Μπαζίλιο, εκπροσωπεί μια βεντάλια χαρακτηριστικών, όχι πάντα φωτεινών ή ενάρετων. Αλλά ο ίδιος ο (πολυμήχανος) Φίγκαρο, ρόλος που έχουν τραγουδήσει κορυφαίοι βαρύτονοι, είναι ένας αρχετυπικός ήρωας, ταυτόχρονα προνεωτερικός (σχεδόν πρωτόγονος και περισσότερο ευανάγνωστος) και νεωτερικός (περισσότερο σύνθετος και κινητικός), ανάλογα ποιες πτυχές θα επιλέξει κανείς να φωτίσει ή να σκιάσει. Είναι ο άνθρωπος που σκηνοθετεί, που προκαλεί γεγονότα και επηρεάζει συμπεριφορές.
Οπως και να το δει κανείς, η μουσική (με τα πολλά δάνεια από προηγούμενες όπερες του Ροσίνι) και οι γνωστές μελωδικές άριες συνιστούν ένα ακαταμάχητο δέλεαρ.
Ιστορικός κύκλος
Για την Εθνική Λυρική Σκηνή, η όπερα του Ροσίνι «Ο κουρέας της Σεβίλλης» αποκτά συμβολική διάσταση καθώς πρωτανέβηκε λίγο πριν από την Κατοχή, με εκλεκτούς συντελεστές. Εκτοτε έχει ανέβει 37 φορές, με πιο πρόσφατη την παραγωγή της περιόδου 2010-11 με μουσική διεύθυνση Γιώργου Πέτρου και Αλέξη Αγραφιώτη, σκηνοθεσία Αναστασίας Βαρέλη και εξαιρετικό κάστ. Ορισμένοι τραγουδούν και στη νέα παραγωγή. Ο «Κουρέας της Σεβίλλης» ολοκληρώνει έναν εκτενή χρονικό κύκλο στην οδό Ακαδημίας, από τότε που υπήρχε ακόμη το παλιό θέατρο (κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και αντικαταστάθηκε από το κτιριακό συγκρότημα που γνωρίζουμε σήμερα στην ίδια θέση). Οι δέκα παραστάσεις στη διάρκεια του Φεβρουαρίου σηματοδοτούν κι ένα ηρωικό κλείσιμο κύκλου για την όπερα αυτή σε αυτό το σημείο της Αθήνας.
Θέατρο «Ολύμπια», Ακαδημίας 59-61. Παραστάσεις 13, 14, 17, 19, 20, 21, 24, 26, 27, 28/2 (8 μ.μ.).
Μέλος του μητρώου
