Η ανατομία του φασισμού

Ο φασισμός παραμένει η πηγή του κακού τόσο στον λαϊκό όσο και στον πολιτικό πολιτισμό. Προκαλεί ρίγη φόβου, πολιτικής, κοινωνικής και συναισθηματικής αναστάτωσης. Ο Robert O. Paxton προσεγγίζει την έννοια του φασισμού μέσω ενός συνόλου γραπτών που προέρχονται από την πολιτική, την ιστορία, τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία και την ψυχολογία. Δίνει έμφαση στα βασικά στοιχεία που οδήγησαν στη γένεση και στην άνοδο του φασισμού:

•Ο φασισμός δεν μπορεί να γίνει κατανοητός μόνο μέσα από την ιδεολογία του. Πρέπει να εξεταστεί και στην πράξη.

•Η πρακτική του φασισμού απαιτεί τη συνεργασία και την υποστήριξη των πλέον ισχυρών και συντηρητικών στοιχείων της κάθε κοινωνίας.

•Επειδή ο φασισμός είναι συντηρητικός, απαιτεί κάτι περισσότερο από τη βία, τον τρόμο και τον εκφοβισμό. Δημιουργεί το κακό μέσα από την κάλυψη του καλού και του συμβατικού.

•Επομένως, το κακό του φασισμού δεν αποκαλύπτεται παρά μόνο όταν πλέον είναι αργά.

Η Ανατομία του Φασισμού χρησιμοποιεί πληροφοριακό υλικό από το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής και αμερικανικής ιστορίας. Οδηγεί τον αναγνώστη, ακόμα κι αν δεν είναι εξοικειωμένος με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, στην κατανόηση ενός ιδιόμορφου και πολύμορφου κατασκευάσματος που θέλει να αποκαλείται πολιτικό σύστημα.

Επίτιµος καθηγητής Κοινωνικών Επιστηµών στο τµήµα Ιστορίας του Πανεπιστηµίου Κολούµπια σήµερα, ο Ρόµπερτ Ο. Πάξτον γεννήθηκε το 1932 στο Λέξινγκτον της Βιρτζίνια. Θεωρείται από τους σημαντικότερους εν ζωή ιστορικούς για την Ευρώπη την περίοδο του Μεσοπολέμου και του Β' Παγκόσμιου πολέμου, µε εξειδίκευση σε ζητήματα φασισμού, καθώς και αυθεντία στην περίοδο της Γαλλίας επί Βισύ. Πρώτος υποστήριξε ότι η συνεργασία της γαλλικής κυβέρνησης του Βισύ µε τον Χίτλερ ήταν εκούσια και όχι αποτέλεσμα ναζιστικών πιέσεων όπως πιστευόταν αρχικά. Στο έργο του αποδεικνύει ότι στη μεσοπολεμική Ευρώπη Συντηρητικοί και Φιλελεύθεροι στήριξαν έμπρακτα τους φασίστες, μπροστά στον κίνδυνο του µπολσεβικισµού. Τον Απρίλιο του 2009 τιμήθηκε µε το γαλλικό βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής. Είναι µέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.

www.kathimerini.gr