15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Εικόνες του 21ου Αιώνα

διδάγματα της Ιστορίας και πορτραίτα ελκυστικών προσωπικοτήτων, κυριαρχούν στα ελληνικά ντοκιμαντέρ που συμμετέχουν στο επετειακό 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα. Συνολικά 58 ελληνικές ταινίες, τόσο στο διεθνές πρόγραμμα, όσο και στο ελληνικό πανόραμα, καταγράφουν την πραγματικότητα με τόλμη και προτείνουν μια εναλλακτική θέασή της.

Συνέπειες της κρίσης

Μια αλληγορία για τη σύγχρονη Ελλάδα, η ταινία Στο λύκο των Χριστίνας Κουτσοσπύρου και Αράν Χιούζ, καταγράφει τις δραματικές επιπτώσεις της κρίσης στην απομονωμένη ελληνική ύπαιθρο, ενώ μια πιο αισιόδοξη προσέγγιση στην κρίση επιλέγει η ταινία Living in Interesting Times των Μάσιμο Πιτσοκάρο και Ελισάβετ Λαλουδάκη. Τις περιπέτειες ενός σύγχρονου έλληνα καουμπόη στη Μεσσηνία αφηγείται ο Κίμωνας Τσακίρης στο ντοκιμαντέρ Ομορφιές και δυσκολίες (Μίτσιγκαν). Οι παράπλευρες απώλειες της κρίσης αναδεικνύονται μαχητικά στα ιδιαιτέρως επίκαιρα ντοκιμαντέρ Άπληστον κέρδος του Γιάννη Καρυπίδη και Εξάντας: Ο θησαυρός της Κασσάνδρας του Γιώργου Αυγερόπουλου, τα οποία πραγματεύονται την εκμετάλλευση χρυσού στα ορυχεία της Β. Χαλκιδικής.

Επιστροφή στη φύση

Έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, με κεντρικό άξονα τη φύση, ασπάζονται οι ήρωες των ταινιών Εργαστήρι αιώνων του Βαγγέλη Ευθυμίου με φόντο τις Πρέσπες, Οι αθάνατοι στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης των Γιώργου Μουστάκη και Νίκου Labot που διαδραματίζεται στη Γαύδο, καθώς και Little Land του Νίκου Νταγιαντά, με πρωταγωνιστές ένα ζευγάρι που ξεκινά μια νέα ζωή στην Ικαρία. Το ντοκιμαντέρ Σκάπετα του Μένιου Καραγιάννη παρακολουθεί την καθημερινότητα του μοναδικού κατοίκου ενός χωριού, ενώ η ταινία Το παλατάκι των Αορίων του Βασίλη Παναγιωτακόπουλου εστιάζει στην αναβίωση ενός ορεινού παραδοσιακού οικισμού στην Κρήτη.

Καλλιτεχνικές διαδρομές

Σε μουσικές περιπλανήσεις στην Ελλάδα και στον κόσμο μας προσκαλούν οι ταινίες OST-Original Soundtrack του Φάνη Λογοθέτη, Το κλεμμένο μας τσίρκο των Χρήστου Πανάγου και Κώστα Μακρινού με θέμα τους Active Member, Μουσικό χωριό του Ανδρέα Σιαδήμα και Camino musical: 9 dias musica galega της Ευηρούλας Δούρου. Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ Black Box του Γεράσιμου Ρήγα «εισβάλλει» στα παρασκήνια μιας θεατρικής παράστασης, το Φωνές από το υπόγειο του Γιάννη Χαριτίδη καταγράφει την ελληνική underground καλλιτεχνική σκηνή του '70, ενώ το Οπτική γωνία: Photoville του Νίκου Πανουτσόπουλου μυεί το θεατή στην τέχνη της φωτογραφίας.

Μετανάστευση

Έλληνες πρόσφυγες αφηγούνται τις συγκλονιστικές, προσωπικές ιστορίες τους από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, στα ντοκιμαντέρ Με την ψυχή στο στόμα της Κυριακής Μάλαμα, Η αλησμόνητος Αρετσού Κωνσταντινουπόλεως του Γρηγόρη Οικονομίδη και Ταξισυνειδησία – Η άγνωστη ιστορία του ελληνικού ριζοσπαστισμού του Κώστα Βάκκα. Μια σύγχρονη όψη της μετανάστευσης παρουσιάζουν τα ντοκιμαντέρ Μια τυχαία συνάντηση του Σπύρου Αμοιρόπουλου και Roughcut της Ελιάνας Αμπραβανέλ.

Ιστορική μνήμη

Η Ιστορία διδάσκει, παρηγορεί και προβληματίζει στα ντοκιμαντέρ Νεοναζί, το ολοκαύτωμα της μνήμης του Στέλιου Κούλογλου, Ενθύμιον Θεσσαλονίκης του Γιώργου Μπότσου, Γράμμος, το βουνό της ήττας της Γιάννας Ευαγγελίδου και Το χρονικό μιας καταστροφής των Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη. Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ Τραντέλλενοι του Ηλία Ιωσηφίδη αναφέρεται στις ποντιακές μνήμες και παραδόσεις, ενώ η ταινία Οι δρόμοι έχουν τη δική τους ιστορία-Οδός Πειραιώς του Λεωνίδα Βαρδαρού συνενώνει το ιστορικό παρελθόν με το αστικό τοπίο.

Ζητήματα πολιτικής

Η σύγχρονη πολιτική εμπνέει τους έλληνες δημιουργούς: Ο Μάρκος Γκαστίν παρακολουθεί τέσσερις έλληνες πολιτικούς στο ντοκιμαντέρ Δημοκρατία, ο δρόμος του σταυρού, ενώ το ντοκιμαντέρ Ένα βήμα μπροστά του Δημήτρη Αθυρίδη ακολουθεί τον Γιάννη Μπουτάρη πριν την εκλογή του στη δημαρχία της Θεσσαλονίκης. Την έκρυθμη πολιτική κατάσταση στη Γάζα αποτυπώνει η ταινία Ελεύθεροι χαρταετοί του Διαμαντή Παπαδόπουλου.

Πορτραίτα

Ξεχωριστές προσωπικότητες της καλλιτεχνικής ζωής γοητεύουν το θεατή, μέσα από τα ντοκιμαντέρ Μια ζωή σαν σινεμά-Ντίνος Κατσουρίδης της Ισαβέλλας Μαυράκη, Anaparastasis: Η ζωή και το έργο του Γιάννη Χρήστου (1926-1970) του Κωνσταντίνου Ζουλιάτη, Για την αποκατάσταση του μαύρου. Κατερίνα Γώγου του Αντώνη Μποσκοΐτη, Σταύρος Κουγιουμτζής «Μια καληνύχτα πες μου» του Τηλέμαχου Κοεμτζόπουλου, Welcome to the Show (Η μουσική κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου) των Αλέξη Πόνσε και Κώστα Πλιάκου, Οπτική γωνία: Ο ξένος – Γιώργος Δεπόλλας του Σταύρου Ψυλλάκη και Άννα Βιχ – Φωτογράφος του Σταύρου Καπλανίδη. Στην ταινία Μια μέρα από τη ζωή του Θάνου Λίποβατς ο Παναγιώτης Κράββαρης σκιαγραφεί το προφίλ του διανοούμενου και καθηγητή Θάνου Λίποβατς. Ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης στις Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους: Έξω από τα δόντια παρουσιάζει τον χειμαρρώδη αθλητικογράφο Γιώργο Γεωργίου, ενώ η Κλεώνη Φλέσσα στο ντοκιμαντέρ Ες αύριον τα σπουδαία: Πορτραίτα του αύριο «Δημήτρης Καρατζάς» συνθέτει το πορτραίτο του θεατρικού σκηνοθέτη Δημήτρη Καρατζά.

Σύγχρονοι ήρωες

Άνθρωποι της διπλανής πόρτας που ξεπερνούν με το δικό τους τρόπο τα ανθρώπινα όρια πρωταγωνιστούν σε ντοκιμαντέρ του 15ου ΦΝΘ. Η ζωή αλλάζει δραματικά για έναν νεαρό γιατρό που πάσχει από ανίατη ασθένεια στο ντοκιμαντέρ Δημήτρης Παπαδούλης-Το πολλαπλό δώρο της Στέλλας Αλισάνογλου. Στην ταινία Ες αύριον τα σπουδαία: Μια μικρή άγνωστη μαθήτρια του Μιχάλη Λυκούδη, μια νεαρή βιολόγος διαπρέπει στο εξωτερικό, ενώ το Celtman του Τζώρτζη Γρηγοράκη καταγράφει την υπερπροσπάθεια ενός αθλητή μεγάλων αποστάσεων. Ελπίδα σε όσους τη χρειάζονται, δίνουν, ένας ιερέας στην ταινία Ιχνηλατώντας: ο φάρος του κόσμου των Κατερίνας Καραγιάννη και Δημήτρη Κιτσικούδη και το προσωπικό μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης στο Seeds of Hope του Γιώργου Γιούλη.

Έφηβοι και social media

Στους εφήβους εστιάζει η ταινία School-tube του Λευτέρη Χαρίτου, ενώ το βλέμμα στο μέλλον μέσα από τα social media στρέφει το ντοκιμαντέρ Ακολούθησέ με. Εξερευνώντας το twitter του Μανώλη Ανδριωτάκη.

Ανθρώπινες ιστορίες

Διαχρονικές, αυθεντικές αξίες ζωής που επιβιώνουν σε πείσμα των καιρών αναδεικνύονται στην ταινία Ο μανάβης του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, ενώ τη διασύνδεση με παραδόσεις που χάνονται ανιχνεύουν οι ταινίες Αθηνά εκ του μηδενός του Φοίβου Κοντογιάννη και Μαρί Ναξάκη, η τέχνη της σφακιανής δεσιάς των Κώστα Νταντινάκη και Μαρίας Γερακάκη. Μια τρυφερή ανθρώπινη σχέση εκτυλίσσεται με φόντο τη Νέα Ορλεάνη στο ντοκιμαντέρ They Glow in the Dark του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, ενώ το Food for Love της Μαριάννας Οικονόμου, με χιούμορ και ευαισθησία επικεντρώνεται στην ιδιαίτερη σχέση της ελληνίδας μητέρας με τα παιδιά της. Στην καθημερινότητα των νάνων στην Ισπανία διεισδύει η ταινία Από κάτω χαμηλά των Χριστίνας Πιτούλη και Μιγκέλ Ιλάρι, τα θρυλικά Μάταλα αναβιώνουν στο ντοκιμαντέρ Hippie-Hippie Matala! Matala! του Γιώργου Βαρελά, ενώ στη Θεσσαλονίκη διαδραματίζονται οι ταινίες Πρωΐ του Δημήτρη Βρακά, Σπουδή μνήμης της Τάνιας Χατζηγεωργίου και Το μασάζ της Λάρα Κρίστεν.

Οι ταινίες εντάσσονται σε ενότητες που χρηματοδοτούνται, μεταξύ άλλων δράσεων του 15ου ΦΝΘ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.

www.kathimerini.gr