Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: Εμπορικό ή πολιτιστικό γεγονός

Της Όλγας Σελλά

Ολοι ήμασταν περίεργοι για το τι θα δούμε στη φετινή 10η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΘΒ). Κι αυτό γιατί πολλά ήταν διαφορετικά. Γιατί μέχρι πριν από ενάμιση μήνα πολλά ήταν στον αέρα, γιατί έγινε χάρη στην εμπειρία και την αφοσίωση των υπαλλήλων ενός υπό κατάργηση οργανισμού, του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), γιατί το προσωρινό Δ.Σ. που κλήθηκε να διαχειριστεί τη νέα (ή την τελική;) φάση του ΕΚΕΒΙ δεν είχε την εμπειρία σε τέτοιες διοργανώσεις, γιατί, τέλος, η κατάσταση στον εκδοτικό χώρο κάθε άλλο παρά καλή είναι. Κάτι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις που συνέπεσαν με τις μέρες της έκθεσης, αφαιρώντας μια μεγάλη μερίδα επισκεπτών και αναγνωστικού κοινού (τους μαθητές και τους καθηγητές), κάτι ο καλός καιρός που καλούσε στις παραλίες, κάτι το μειωμένο εισόδημα, η προσέλευση στη 10η ΔΕΒΘ ήταν σαφώς μειωμένη. Κι όχι μόνο τις δύο πρώτες μέρες (Πέμπτη και Παρασκευή) αλλά και το Σάββατο το πρωί λίγοι ήταν οι επισκέπτες στη Helexpo στη Θεσσαλονίκη. Αρκετοί ήταν έξω στην ανθοκομική έκθεση, αλλά δεν συνέχιζαν τη διαδρομή τους προς τα περίπτερα 13 και 15.

Ένα από τα προβλήματα της φετινής έκθεσης είναι η πλημμελής παρουσία και σφραγίδα της τιμώμενης χώρας, της Μεγάλης Βρετανίας. Ξεκινώντας από το κακό περίπτερο (οι πληροφορίες λένε ότι πιέστηκαν πολύ οι Βρετανοί για να στήσουν περίπτερο και τελικά τους το παραχώρησε η Helexpo), οι Βρετανοί ενδιαφέρονται περισσότερο να διαφημίσουν στους Ελληνες τα αγγλικά πανεπιστήμια και το κόστος σπουδών στη Βρετανία, παρά να παρουσιάσουν τους συγγραφείς τους, ούτε να κινητοποιήσουν πολύ μεγάλα ονόματα για την έκθεση. Δεν είναι τυχαίο ότι η εκδήλωση με τον Τζόναθαν Κόου, την Πέμπτη το βράδυ, έναν συγγραφέα που έχει πιστό και φανατικό κοινό στην Ελλάδα, είχε πολύ κόσμο, παρότι θεωρείται «κακή» μέρα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα της ΔΕΘΒ (επαναλαμβάνουμε ότι δεν ευθύνονται οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ σ' αυτό) που δεν είναι φετινό, ήταν στα εγγενή της προβλήματα, είναι ότι δεν έχει θεματικό και πολιτιστικό άξονα. Δεν έχει θεματική κατεύθυνση. Ούτε πέρυσι είχε. Και πρόπερσι συνέπεσε με την Αραβική Ανοιξη και ο κόσμος ήθελε πολύ ν' ακούσει τους συγγραφείς από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Ο κόσμος που θέλει ν' ακούσει τι γίνεται γύρω του, κι ας μην αγοράζει τόσα βιβλία όσο παλιότερα, θα ήθελε πολύ να ακούσει συνομιλίες Ελλήνων συγγραφέων με συγγραφείς από κάποια άλλη χώρα του ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία). Το πρόβλημα της ΔΕΒΘ και φέτος και τις προηγούμενες χρονιές, είναι ότι δεν συνέδεε τη διοργάνωση με τα τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα, που έτσι κι αλλιώς συνδέονται άμεσα με τα βιβλία. Υπάρχουν στα βιβλία.

Η μέρα των εγκαινίων ξεκίνησε με 45λεπτη καθυστέρηση του αναπληρωτή υπουργού ΠΑΙΘΠΑ Κ. Τζαβάρα σε μια υψηλού επιπέδου συνάντηση με Κινέζους εκδότες, και συνεχίστηκε «σουρεαλιστικά», όπως έλεγαν πολλοί εκδότες. Μέσω skype μιλούσε ο Ιρβιν Γιάλομ, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης έπαιζε υπέροχα αλλά άκαιρα κλασική μουσική, χαιρετούσε ο Βρετανός πρέσβης και ο μητροπολίτης Ανθιμος και κάπου αλλού μιλούσε ο Τζόναθαν Κόου. Η εκδοτική χωροταξία ήταν ελαφρώς αλλαγμένη, αφού δεν έλειπαν μεν πολλού εκδότες (από τους «μεγάλους» έλειπαν μόνο ο Ψυχογιός και ο Λιβάνης, που είχαν όμως τα βιβλία τους σε περίπτερα βιβλιοπωλείων στην έκθεση), αλλά είχαν μειώσει εμφανώς τα τετραγωνικά των περιπτέρων τους. Κι αυτό έδειχνε την πραγματικότητα, και ταυτοχρόνως την υπερβολή των προηγούμενων χρόνων. Η Παρασκευή 17 Μαϊου κύλησε ομαλά χωρίς πολύ κόσμο πάλι, με σκόρπιες εκδηλώσεις-βιβλιοπαρουσιάσεις και με δρώμενα από έργα του Σαίξπηρ που παρουσίασαν στο χώρο ηθοποιοί του ΚΘΒΕ. Ολοι περιμένουν το Σαββατοκύριακο, που παραδοσιακά ο κόσμος κυκλοφορεί και κάνει βόλτες να διαλέξει και τη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου για μία έξοδό του. Από Δευτέρα θα πρέπει να δούμε πώς θέλουμε (αν θέλουμε) να συνεχιστεί η έκθεση. Αν συνεχιστεί έτσι, θα είναι μία ακόμη εμπορική έκθεση, που θα κοστίζει πολύ στους Αθηναίους εκδότες.

www.kathimerini.gr