Του Νίκου Βατόπουλου
Από την περασμένη Δευτέρα, η πλατεία Συντάγματος έχει αρχίσει και αλλάζει. Προς το καλύτερο. Το πρόγραμμα αποκατάστασης και συντήρησης των βανδαλισμένων γλυπτών της έχει ξεκινήσει και όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί, στο δεύτερο 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου, όλα τα ορειχάλκινα γλυπτά προς την Οθωνος και τη Γεωργίου Α΄ θα είναι όπως θέλουν να τα βλέπουν οι Αθηναίοι. Καθαρά, όμορφα, μάρτυρες της ιστορίας αυτής της πόλης.
Το πρόγραμμα, πρωτοβουλία της Αlpha Bank, διαρθρωμένο σε τέσσερα μέρη σε διαφορετικά σημεία της πόλης (2013-14), είναι μία τονωτική ένεση για την αυτοπεποίθηση της πόλης. Οπως έχει ήδη γράψει η «Κ», ανακοινώνοντας το πρόγραμμα της τράπεζας (βλέπε άρθρο του Δημήτρη Ρηγόπουλου, 30 Ιουνίου 2013), το έργο επεκτείνεται παράλληλα και στον έφιππο ανδριάντα του Κολοκοτρώνη στην Παλιά Βουλή, έργο του Τήνιου γλύπτη Λάζαρου Σώχου. Η μαρμάρινη βάση του Κολοκοτρώνη (στην οποία υπάρχουν ένθετα τα σημαντικά από καλλιτεχνικής απόψεως ανάγλυφα) έχει υποστεί συχνά βανδαλισμούς. Ο Κολοκοτρώνης βρίσκεται στη θέση αυτή από το 1954 (προηγουμένως και από το 1904 βρισκόταν λίγο πιο κάτω, στην απόληξη της οδού Κολοκοτρώνη).
Τα έργα άρχισαν στην πλατεία Συντάγματος με in situ παρεμβάσεις στα ορειχάλκινα γλυπτά. Πολλοί θα θυμάστε ότι το ελαφάκι, κοντά στην έξοδο του μετρό προς την Οθωνος, ήταν βανδαλισμένο με κίτρινες βούλες! Αυτές έχουν τώρα απαλειφθεί.
Το βασικό πρόβλημα, όμως, είναι οι μαρμάρινες βάσεις των γλυπτών. Είναι οι πρωτότυπες του 19ου αιώνα (τα γλυπτά, αντιθέτως, είναι καλά αντίγραφα που τοποθετήθηκαν λίγο μετά το 2000). Οπως μας εξήγησε η επιμελήτρια της συλλογής έργων τέχνης της Alpha Bank, κ. Ειρήνη Οράτη, οι ευαίσθητες διακοσμητικές «σταγόνες» περιμετρικά της βάσης έχουν αποτμηθεί σε πολλά σημεία. Κατά περίπτωση θα απαιτηθεί μεταφορά σε εργαστήριο. Οι εργασίες προχωρούν μεθοδικά και σε χαμηλούς τόνους. Οι παρεμβάσεις δεν «διαφημίζονται», η δουλειά γίνεται σύμφωνα με το επιστημονικό πρόγραμμα της τράπεζας, αλλά έχει προβλεφθεί να παρέχεται ενημέρωση σε όποιον πολίτη δείξει ενδιαφέρον.
Η πρωτοβουλία της Alpha Bank έρχεται να αποκαταστήσει ένα μέρος, μόνο, της εκτεταμένης φθοράς που έχει υποστεί η πλατεία Συντάγματος την τελευταία τετραετία. Η εικόνα της πλατείας παραμένει τραυματισμένη και αδικαιολόγητα θλιβερή -εν μέσω τουριστικής περιόδου- με τα ξηλωμένα μάρμαρα, το ανενεργό σιντριβάνι, τη ρυπαρή επίστρωση. Ωστόσο, είναι μία πολύ σημαντική κίνηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που υπογραμμίζει την ανάγκη αποκατάστασης της λειτουργίας της πόλης ως πρωτεύουσας. Αξίζει να βρει μιμητές.
Μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων στο Σύνταγμα και στο άγαλμα του Κολοκοτρώνη στην οδό Σταδίου, θα ακολουθήσει πρόγραμμα αποκατάστασης των προτομών και των αγαλμάτων στον περίβολο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας. Εκεί, έχουν κλαπεί οι προτομές του Καζαντζάκη και του Ελ Γκρέκο, αλλά η πυκνότητα και η πληθώρα των γλυπτών δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα πρόκληση για αισθητική αναβάθμιση.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
