μαζί με την εφημερίδα αυτή την Κυριακή, 19, και την επόμενη, 26 Ιανουαρίου.
Μάιος του 1941. Μετά τη γερμανική εισβολή, το μέτωπο έχει καταρρεύσει. Ενας δεκανέας του πεδινού πυροβολικού επιστρέφει με τα πόδια στην Αθήνα. Στη διαδρομή παρατηρεί τις καταστροφές που έχει υποστεί η χώρα, σημειώνοντας σε ένα τεφτέρι. Η βασανιστική πορεία διαρκεί δύο εβδομάδες. Με το που φτάνει στην Αθήνα, ο δεκανέας, διδάκτωρ πολεοδομίας και αρχιτέκτονας, βάζει μπροστά ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο εθνικής εμβέλειας, συνεργαζόμενος με μηχανικούς, αρχιτέκτονες και φοιτητές του Πολυτεχνείου. Ο δεκανέας αυτός ονομαζόταν Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Υπό το άγρυπνο βλέμμα των κατακτητών, η ομάδα του θα εργαστεί άοκνα, αθόρυβα, έως το τέλος του πολέμου, καταγράφοντας τις υλικές ζημιές που υφίσταται η χώρα.Καρπός αυτής της τιτάνιας προσπάθειας ήταν το 1946 το λεύκωμα «Αι θυσίαι της Ελλάδος στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», το οποίο οι αναγνώστες της «Κ» θα έχουν την ευκαιρία να προμηθευθούν μαζί με την εφημερίδα αυτή την Κυριακή, 19, και την επόμενη, 26 Ιανουαρίου.
Χθες, στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, στην Πειραιώς, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση της επανέκδοσης του εν λόγω λευκώματος από την «Κ». Με συντονιστή τον διευθυντή κ. Αλέξη Παπαχελά, ο Απόστολος Δοξιάδης και οι καθηγητές Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών Κώστας Κωστής και Νίκος Μαραντζίδης, μίλησαν για την ιστορική αξία του λευκώματος.
«Το θυμάμαι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου» είπε ο Απόστολος Δοξιάδης. «Και το θυμάμαι σαν το «Μεγάλο Βιβλίο» καθώς δεν χωρούσε σε κανένα από τα ράφια της βιβλιοθήκης. Στη μνήμη μου είναι συνδεδεμένο με τις ιστορίες που άκουγα από μικρός, για την Αλβανία, την Κατοχή, την ανασυγκρότηση. Είναι τέτοια η σημασία και η σπανιότητα της έκδοσης που χαίρομαι διότι η «Κ» αγκάλιασε αμέσως την πρότασή μου να επανεκδοθεί».
Από την πλευρά του, ο Κώστας Κωστής υπογράμμισε τη «διττή λειτουργία που καλούνταν να εκτελέσει η έκδοση αυτή. Πρώτον, να τεκμηριώσει τις διεκδικήσεις της Ελλάδος στα μεταπολεμικά, διπλωματικά φόρα. Δεύτερον, και εξίσου σημαντικό, να εκτιμήσει τις ανάγκες που θα έπρεπε να ικανοποιηθούν στο έργο της ανασυγκρότησης. Σήμερα, το λεύκωμα μας βοηθάει να δούμε ότι η απόσταση που μας χωρίζει από την εποχή εκείνη είναι εντυπωσιακά μεγάλη και αντιστοιχεί στην προσπάθεια της χώρας μας να ξεφύγει από τη φτώχεια, την καθυστέρηση και την καταστροφή».
Ανάμεσα στα άλλα, ο Νίκος Μαραντζίδης υπογράμμισε ότι «στο λεύκωμα καταγράφονται ορισμένα στοιχεία πολύ πριν το κάνουν οι ιστορικοί και είναι απογοητευτικό το ότι το ελληνικό κράτος ουδέποτε εκπόνησε μιαν ανάλογη έρευνα πάνω στον ακριβή αριθμό των νεκρών που είχαμε τα χρόνια του πολέμου».
Ο διευθυντής της «Κ», κ. Αλέξης Παπαχελάς, παρέθεσε τους τέσσερις λόγους για τους οποίους η «Καθημερινή» προχωρά σε αυτή την προσφορά: «Πρώτον, φέτος κλείνουμε 70 χρόνια από την απελευθέρωση. Είναι κρίσιμο για εμάς να θυμηθούμε την Ιστορία μας και τι έχει περάσει αυτός ο τόπος. Δεύτερον, να μελετήσουμε τον σαγηνευτικό τρόπο με τον οποίο ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης παρουσίασε τις ελληνικές θέσεις, πολύ μοντέρνα για την εποχή του, χωρίς συναίσθημα και φόρτιση αλλά που ήταν πολύ πειστικός σε ένα διεθνές ακροατήριο. Τρίτον: αποτίουμε φόρο τιμής σε μια γενιά που ξανάχτισε την Ελλάδα, γενιά που ο Κων. Δοξιάδης αντιπροσωπεύει επάξια, όπως και οι συνεργάτες του. Τέταρτον, είναι μια ευκαιρία να δούμε από απόσταση πού βρίσκεται η χώρα και πόσο δρόμο έχουμε κάνει τα τελευταία 70 χρόνια». Ο κ. Παπαχελάς τόνισε ότι το λεύκωμα θα αποσταλεί σε βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια, ιδρύματα κ.α.
Το καλύτερο της εκδήλωσης όμως κρατήθηκε για το τέλος: ο κ. Νάσος Χατζόπουλος, ο οποίος γνώρισε τον Κων. Δοξιάδη το 1941 ως δευτεροετής σπουδαστής της αρχιτεκτονικής και εντάχθηκε στην ομάδα του, ανέβηκε στη σκηνή και θυμήθηκε την εποχή εκείνη. «Το λεύκωμα αυτό», είπε μεταξύ των άλλων, «μας δείχνει κάτι χρήσιμο για τις μέρες μας: ότι μέσα από μια τεράστια καταστροφή η χώρα μπόρεσε να φτάσει σε ένα καλό επίπεδο ανάπτυξης βάζοντας στην άκρη, ώς ένα βαθμό, τις διαφορές και τις διαιρέσεις, παίρνοντας ό,τι μας ένωνε και όχι ό,τι μας χώριζε. Με οργάνωση και έμπνευση, με λογισμό και μ' όνειρο, όπως έλεγε συχνά ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Ολα αυτά ας μην εκληφθούν ως απολιθώματα μακρινού παρελθόντος αλλά σαν μια νότα αισιοδοξίας για το αύριο».
www.kathmerini.gr
Μέλος του μητρώου
