Μουσικός Μεσαίωνας σε Ανατολή και Δύση

πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Το πρόγραμμα έφερε σε διάλογο μουσικές του Μεσαίωνα σε Δύση και Ανατολή, τοποθετώντας πλάι πλάι συνθέσεις από διαφορετικές παραδόσεις. Τα κομμάτια που επιλέχτηκαν δημιούργησαν ζωηρές αντιθέσεις, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να υπογραμμίσουν τις διαφορές ανάμεσα σε δύο κοσμοαντιλήψεις και να αναδείξουν μέσα από τους ήχους τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται κάθε πολιτισμικός χώρος τη ζωή.

Από την παράδοση της Δύσης ακούστηκαν συνθέσεις της Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν, του Γκιγιόμ ντε Μασό, του Γιοχάνες Τσικόνια, μουσική χαμηλών τόνων, υποβλητική, που βασίζεται στη δημιουργία διαθέσεων μέσα από αποχρώσεις και στηρίζεται κυρίως στη μελωδία. Από την παράδοση των Σούφι ακούστηκε μουσική έντονα ρυθμική με ζωηρά χρώματα, διαρκώς μεταλλασσόμενη, χωρίς αρχή και τέλος. Δύο κόσμοι διαφορετικοί, που ενώθηκαν χάρη στην τέχνη των τριών μουσικών του Ex Silentio, του Δημήτρη Κούντουρα, ο οποίος απέδωσε τη μουσική σε διάφορα μεσαιωνικά φλάουτα, της Ηλέκτρας Μηλιάδου που έπαιξε βιέλα και του Νίκου Βαρελά, ο οποίος ανέλαβε τα κρουστά.

Μαζί τους συνεργάστηκε η υψίφωνος Φανή Αντωνέλλου: η τονικά ακριβής καθαρή λυρική φωνή της φώτισε με σχεδόν ενόργανο τρόπο τις δυτικές συνθέσεις. Η ποιότητα αυτή αποκτούσε ιδιαίτερη σημασία σε έργα όπου η τραγουδίστρια συνεργαζόταν μονάχα με ένα όργανο, όπως στον ύμνο του 11ου αιώνα του Βίπο της Βουργουνδίας, με τον οποίο ξεκίνησε το πρόγραμμα. Η λιτότητα της μελωδικής γραμμής ήταν ταυτόχρονα μορφή και περιεχόμενο. Το ίδιο το στυλιστικά ενημερωμένο τραγούδι της Αντωνέλλου έπλαθε την ατμόσφαιρα που απαιτούσε κάθε τραγούδι. Σε άλλα έργα τα όργανα έρχονταν σε ουσιαστικό διάλογο μαζί της, καθώς η μελωδική τους γραμμή διαπλεκόταν με τη φωνητική. Μόνο σπάνια περιορίζονταν τα όργανα σε απλή συνοδεία ή υπόκρουση.

Το πρόγραμμα είχε χωριστεί σε τρεις ενότητες. Βάρος δόθηκε στη δυτική μουσική, από την οποία επιλέχτηκαν στην πλειονότητά τους λυρικά κομμάτια με θέμα τον έρωτα, τη χαρά και τις απογοητεύσεις του. Ετσι, η αντίθεση με τη ζωηρή μουσική των Σούφι γινόταν ακόμα πιο έντονη.

www.kathimerini.gr