Το ελληνικό σινεμά έσβησε στο σποτ επί της οθόνης τα κεριά μιας τούρτας γενεθλίων (έγινε 100 χρόνων), το αναδρομικό αφιέρωμα με ταινίες που ψήφισε το ίδιο το κοινό είχε, «αναπάντεχα» για τους παρόντες σκηνοθέτες, πολύ κόσμο. Θα άξιζε μια καλύτερη τύχη στους τέσσερις τιμωμένους για το σύνολο της προσφοράς τους: στη Βούλα Ζουμπουλάκη, στην Αννα Συνοδινού, στον Παντελή Βούλγαρη και στον Λάκη Παπαστάθη. Μία, ξεχωριστή, ίσως, τελετή και όχι η σύμπτυξη τη βραδιά της απονομής των βραβείων. Οι δύο πρωταγωνίστριες, που σφραγίζουν με τις ερμηνείες τους μια εποχή, δεν ήταν παρούσες, λόγω προβλημάτων υγείας. Ο αδελφός και ζωγράφος Πέτρος Ζουμπουλάκης παρέλαβε το βραβείο για την πρώτη και ο ανιψιός Γιάννης Συνοδινός για τη δεύτερη. Ο Π. Βούλγαρης έκανε μια σύντομη, συγκινητική αναφορά στο παρελθόν και χειροκροτήθηκε θερμά. Ο Λ. Παπαστάθης μίλησε με ευγένεια και γενναιοδωρία για το σινεμά του Π. Βούλγαρη. Τα βραβεία τους απένειμε η υφυπουργός Πολιτισμού Αντζελα Γκερέκου.
Αν υπήρχε ένα κοινό χαρακτηριστικό στις 14 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος (από τα καλύτερα που έχουμε παρακολουθήσει) είναι η αιχμηρή ματιά στην πραγματικότητα είτε η αποτύπωση ήταν ρεαλιστική είτε «επινοημένη». Ψυχολογικά θρίλερ, κοινωνικοί αποκλεισμοί, οικονομική εξαθλίωση και σιωπή. Τα σημαίνοντα είναι στην εικόνα, όχι στους διαλόγους.
Η ερμηνεία που έδωσε ο Μεξικανός σκηνοθέτης Χόρχε Πέρες Σολάνο, ο οποίος βραβεύτηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο για τον τίτλο της ταινίας του «Ατέρμονη θλίψη», ότι «οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν αυτό που θέλουν, κάνουν μόνο αυτό που μπορούν», θα μπορούσε να ισχύει και ως γενικότερη διαπίστωση. Ανθρωποι εγκλωβισμένοι σε προσωπικούς και κοινωνικούς λαβύρινθους, με περιορισμένες δυνατότητες διεξόδου: «Μάθημα» από τη Βουλγαρία (δασκάλα διαχειρίζεται μια διπλή κρίση, στην τάξη και στη ζωή της), «Δίπλα της» από το Ισραήλ (δύο αδελφές, η μία με νοητική υστέρηση, σε μια διαταραγμένη σχέση αλληλεξάρτησης), «Το πάρκο με τις μύγες» από τη Σουηδία (ένας νεαρός άντρας σε μια δίνη βιαιότητας, με αφορμή το μυστικό μιας εξαφάνισης), «Η φυλή» από την Ουκρανία (χωρίς ήχο, χωρίς υπότιτλους, γυρισμένη σ' ένα σχολείο κωφών, με ιεραρχία στην παραβατικότητα), περιλαμβάνονται στις βραβευμένες και είναι αντιπροσωπευτικά παραδείγματα.
Η Διεθνής Επιτροπή με πρόεδρο τον Αυστριακό σκηνοθέτη Γκετς Σπίλμαν και μέλη τους Ράσα Σαλτί (Λίβανος), Μίρολιουμπ Βούτσκοβιτς (Σερβία), Γιοάνα Λαπίνσκα (Πολωνία) και Θανάση Καραθάνο (Ελλάδα), απένειμαν: τον Χρυσό Αλέξανδρο στην «Ατέρμονη Θλίψη», τον Αργυρό στο «Δίπλα της» (Ασαφ Κορμάν), τον Χάλκινο στο «Μάθημα» (Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλτσάνοφ), το βραβείο σκηνοθεσίας στον Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκιι («Φυλή»), σεναρίου στους Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλτσάνοφ («Μάθημα»), τα βραβεία ερμηνείας στην Μπρουκ Μπλουμ για το «Εκτός Ελέγχου» (ΗΠΑ) και στον Σβέριρ Γκούντνασον για το «Πάρκο με τις Μύγες». Το βραβείο καλλιτεχνικής επίτευξης στους «Πλευρικούς Ανέμους», του Μάρτι Χέλντε (Εσθονία), μια αποκαλυπτική στην αισθητική και στο περιεχόμενο ταινία,που αναφέρεται στις εθνοκαθάρσεις των σοβιετικών δυνάμεων κατοχής το 1941.
Από την 55η διοργάνωση μένει αλησμόνητη η συναυλία της Χάνα Σιγκούλα, τη βραδιά που τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο για την προσφορά της στον κινηματογράφο. H 70χρονη μούσα του Φασμπίντερ ερμήνευσε (και όταν η φωνή της δεν την ακολουθούσε) μια προσωπική δισκοθήκη που δήλωνε και πορεία ζωής: από την Εντίθ Πιαφ, στον Μπρεχτ, κι από εκεί στους Ρόλινγκ Στόουνς, στην Τζάνις Τζόπλιν, στον Τζον Λένον. Κατέλαβε το «Ολύμπιον» με την τέχνη της, αποθεώθηκε από το κοινό, μας αποχαιρέτησε με ένα «γεια» σαν μια μεγάλη αγκαλιά.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
