Νομικό γρίφο δημιουργεί η φωτογραφία (selfie) που τράβηξε τον εαυτό του πίθηκος, έχοντας κλέψει μηχανή επαγγελματία φωτογράφου στην Ινδονησία. Ο Βρετανός φωτογράφος ζήτησε την απόσυρση της φωτογραφίας από το Διαδίκτυο, αλλά η νομική υπηρεσία της Wikipedia τού απάντησε ότι τα πνευματικά δικαιώματά της ανήκουν αποκλειστικά στον μαυροκέφαλο μακάκο.
Ο Βρετανός ιδιοκτήτης της φωτογραφικής μηχανής και επαγγελματίας φωτογράφος Ντέιβιντ Σλέιτερ ανακάλυψε ότι η εικόνα, την οποία η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia διέσπειρε ευρύτατα, δεν του ανήκει.
Υστερα από τις επανειλημμένες εκκλήσεις του κ. Σλέιτερ προς την ιστοσελίδα να πάψει την αναδημοσίευση της φωτογραφίας, η νομική υπηρεσία της Wikipedia τού απήντησε ότι δεν ήταν υποχρεωμένη να το κάνει, καθώς τα πνευματικά δικαιώματα της εικόνας ανήκουν εξ ολοκλήρου στον δημιουργό της, τον ανώνυμο μαυροκέφαλο μακάκο της Ινδονησίας.
Το περιστατικό χρονολογείται το 2011 και το ταξίδι του Σλέιτερ στη ζούγκλα της Ινδονησίας. Εκεί, ενώ ο φωτογράφος κατασκήνωνε σε δύσβατο σημείο, μακάκος έκλεψε μία από τις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές του. Με αυτή, ο μακάκος τράβηξε δεκάδες φωτογραφίες, οι περισσότερες από αυτές χωρίς να έχει εστιάσει και με τον φακό στραμμένο στο έδαφος.
Πέντε από τις εικόνες, όμως, ήταν απόλυτα ευκρινείς, ενώ ένα καρέ ήταν μια τέλεια selfie ενός θηλυκού χαμογελαστού μαυροκέφαλου μακάκου, με εξαιρετική οδοντοστοιχία.
Ο Βρετανός φωτογράφος εξετάζει σήμερα το ενδεχόμενο να κινηθεί δικαστικά κατά της Wikipedia, υποστηρίζοντας ότι η διασπορά της δημοφιλούς εικόνας πλήττει το εισόδημά του. Ο κ. Σλέιτερ είπε στη βρετανική εφημερίδα Telegraph ότι το ταξίδι στην Ινδονησία του στοίχισε μεγάλο χρηματικό ποσό. «Το ταξίδι μου κόστισε 2.000 στερλίνες, ενώ ο εξοπλισμός μου αξίζει πάνω από 5.000. Η φωτογραφία είναι δαπανηρό επάγγελμα, ενώ τα στελέχη της Wikipedia μου στερούν όσα με κόπο απέκτησα», λέει ο φωτογράφος.
«Ακατέργαστο διαμάντι»
Σε σχόλιό της στη βρετανική εφημερίδα The Guardian, η Σάρα Τζέονγκ εξετάζει τους ισχυρισμούς του κ. Σλέιτερ από ψυχρή, νομική σκοπιά.
Επιλέγοντας να στηρίξει με σκωπτικό τρόπο τα δίκαια των συμπαθητικών πρωτευόντων στις Κελέβες, η κ. Τζέονγκ καταρρίπτει το επιχείρημα του Σλέιτερ περί κυριότητας των εικόνων, υπογραμμίζοντας την αισθητική αρτιότητα της φωτογραφίας του μακάκου.
«Η selfie του πιθήκου είναι ένα ακατέργαστο διαμάντι: ένα εκπληκτικό πορτρέτο, τέλεια εστιασμένο και στρατηγικά τοποθετημένο, ώστε να καθίσταται εφικτή η σύλληψη ενός άτακτου, αλλά αθώου, χαμόγελου. Αν ο θηλυκός μακάκος διέθετε λογαριασμό στη φωτογραφική ιστοσελίδα Instagram, θα είχε εξασφαλίσει πολλά εκατομμύρια διαδικτυακούς φίλους», γράφει η κριτικός του Guardian.
«Το γεγονός, όμως, ότι ο πίθηκος δεν θα γίνει διάσημος αποδεικνύει την αδικία των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Η οπισθοδρομική αντιμετώπιση των ζώων-δημιουργών από τον νομοθέτη είναι εμφανής και σε άλλες περιπτώσεις. Αναλογιστείτε έναν κόσμο που φέρεται ηθικά στα ζώα-καλλιτέχνες του. Οι κινεζικές αρκούδες πάντα των ζωολογικών κήπων θα έπρεπε να υπογράφουν συμβόλαια επιτρέποντας τη χρήση των φωτογραφιών τους σε αναμνηστικά είδη, ενώ οι φάλαινες θα έπρεπε να εξασφαλίζουν δικαιώματα από την αναπαραγωγή των μοναδικών τους τραγουδιών. Ολοι μας θα συμφωνούσαμε άλλωστε ότι μια κοινωνία με περισσότερες selfies πιθήκων θα ήταν ικανή να οδηγήσει σε έναν καλύτερο κόσμο», καταλήγει η συντάκτις.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
