Οργή στο Μεξικό κατά των καρτέλ

Την Πέμπτη, ημέρα μνήμης για τη Μεξικανική Επανάσταση, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλυσαν το κέντρο της Πόλης του Μεξικού με συνθήματα εναντίον της κυβέρνησης: «Δεν έχουμε κουραστεί, έχουμε εξοργιστεί» φώναζαν οι διαδηλωτές με τους συγγενείς των 43 φοιτητών στην πρώτη γραμμή. Παράλληλα, η δυσπιστία απέναντι στην κυβέρνηση είναι τέτοια που αρκετοί αμφισβητούν εξολοκλήρου τα μέχρι τώρα συμπεράσματα της επίσημης έρευνας. Μάλιστα, διαδηλωτές έκαψαν ομοίωμα του προέδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο, ενώ εκατοντάδες άνθρωποι που προσπάθησαν να προσεγγίσουν το προεδρικό μέγαρο άρχισαν να πετούν μπουκάλια και βόμβες μολότοφ, με την αστυνομία να τους απωθεί με κανόνια νερού. Την ίδια στιγμή ξέσπασαν βίαια επεισόδια κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της πόλης του Μεξικού, όταν περίπου 200 κουκουλοφόροι έριξαν πέτρες και βόμβες μολότοφ σε αστυνομικούς που προσπάθησαν να τους διαλύσουν.

Οι διαδηλώσεις δεν περιορίστηκαν μόνο στην Πόλη του Μεξικού, αλλά πραγματοποιήθηκαν και σ' άλλες πόλεις της χώρας, που έτσι κι αλλιώς εδώ κι έναν μήνα δονείται από τις μαζικές διαμαρτυρίες.

Διαμαρτυρίες έγιναν όμως και σ' άλλες χώρες, στη Βολιβία και το Ελ Σαλβαδόρ, και αρκετοί διαδηλωτές κρατούσαν σημαίες της χώρας με τα χρώματα βαμμένα πένθιμα.

Ολα ξεκίνησαν στις 26 Σεπτεμβρίου, όταν μία ομάδα 120 φοιτητών έφτασε στην πόλη Ιγκουάλα για να συμμετάσχουν σε διαδήλωση για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Μετά το τέλος της διαδήλωσης, αποβιβάστηκαν σε τρία λεωφορεία κι επιχείρησαν να φύγουν, ο δήμαρχος όμως της πόλης, Ζοζέ Λουίς Αμπάρκα, ζήτησε από τους αστυνομικούς να τους σταματήσουν και να τους συλλάβουν επειδή προσπάθησαν να σταματήσουν εκδήλωση της συζύγου του, Μαρία ντε Λος Αντζελες Πινέντα.

Πράγματι, οι αστυνομικοί τούς σταμάτησαν χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα βίαια μέσα. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, πολλοί από τους επιβαίνοντες κατάφεραν να ξεφύγουν και να κρυφτούν στο δάσος. Τα μεσάνυχτα, μια ομάδα αστυνομικών άρχισε να πυροβολεί στους θάμνους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο φοιτητές που κρύβονταν στην περιοχή κι έξι περαστικοί. Την επομένη, βρέθηκε το πτώμα ενός ακόμα φοιτητή, με το πρόσωπο κομματιασμένο και χωρίς μάτια, το στυλ εκτέλεσης που... προτιμούν τα καρτέλ. Παράλληλα, όσοι είχαν διασωθεί, έψαχναν τους αγνοούμενους σε φυλακές και αστυνομικά τμήματα, χωρίς αποτέλεσμα.

Στις 28 Σεπτεμβρίου, οι Αρχές συλλαμβάνουν 22 δημοτικούς αστυνομικούς με κατηγορίες ότι συνδέονται με το καρτέλ ναρκωτικών Guerreros Unidos -«Ενωμένοι Πολεμιστές»-, ενώ ακούστηκε για πρώτη φορά ότι με το καρτέλ συνδέεται και ο δήμαρχος της πόλης και η σύζυγός του. Τότε είχε αρνηθεί κάθε κατηγορία, λέγοντας μάλιστα πως το μοιραίο βράδυ «χόρευε» στην εκδήλωση της συζύγου του... Δύο ημέρες αργότερα ζήτησε άδεια και στη συνέχεια το ζεύγος εξαφανίστηκε. Υπό την πίεση των διαδηλώσεων που ήδη είχαν αρχίσει να κλονίζουν την περιοχή, παραιτήθηκε ο κυβερνήτης της Πολιτείας Γκερέρο, Ανχέλ Αγκίρε.

Σύλληψη και ομολογία

Στις 17 Οκτωβρίου, ο ομοσπονδιακός εισαγγελέας του Μεξικού Χεσούς Μουρίγιο ανακοίνωσε τη σύλληψη του Σιντρόνιο Κασαρούμπιας, του φερόμενου ως ηγέτη του καρτέλ Guerreros Unidos, που ομολόγησε ότι ο δήμαρχος και η σύζυγός του ήταν οι «εγκέφαλοι» πίσω απ' την υπόθεση των εξαφανίσεων.

Στις 7 Νοεμβρίου, ο Μουρίγιο ανακοίνωσε πως πιθανόν οι αγνοούμενοι φοιτητές να έχουν εκτελεστεί από μέλη του καρτέλ και οι σοροί τους να έχουν αποτεφρωθεί σε απομονωμένη περιοχή, στην πόλη Κοκούλα, 17 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της εξαφάνισης. «Τα μέλη της συμμορίας επιμελούνταν τη φωτιά, η οποία έκαιγε για 12 ολόκληρες ώρες... Προσπάθησαν να κάψουν κάθε πιθανό ίχνος», είχε δηλώσει ο εισαγγελέας, αναφέροντας ότι οι δράστες προσπάθησαν να καταστρέψουν κομμάτια οστών ή δοντιών και ό,τι απέμεινε τοποθετήθηκε σε σακούλες, τις οποίες πέταξαν σε ποτάμι της περιοχής.

Ανακοίνωσε επίσης ότι συνελήφθησαν τέσσερα μέλη του καρτέλ Guerreros Unidos και πως τρεις απ' αυτούς ομολόγησαν ότι έκαψαν τους φοιτητές.

Λίγες ημέρες αργότερα, συνελήφθη ο δήμαρχος και η σύζυγός του, ενώ συνεχίζεται η διαδικασία της ταυτοποίησης των σορών με γενετικό υλικό, αλλά το έργο είναι ιδιαίτερα δύσκολο εξαιτίας της κατάστασης των σορών.

Τα καρτέλ και ο πόλεμος με τα χιλιάδες θύματα

Η υπόθεση των 43 φοιτητών είναι στην ουσία ακόμα μία «μαύρη σελίδα» με τους 33.000 «εξαφανισμένους» στο Μεξικό, εξαιτίας των «πολέμων των ναρκωτικών» που διεξάγουν οι συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος, τόσο ανάμεσά τους όσο και με τις υπηρεσίες ασφαλείας. Παράλληλα από το 2006 -όταν ο τότε πρόεδρος Καλδερόν διέτασσε τις ένοπλες δυνάμεις να αναπτυχθούν στο εσωτερικό της χώρας για να αναλάβουν δράση εναντίον των καρτέλ των ναρκωτικών- μέχρι σήμερα πάνω από 80.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους.

Ωστόσο, τα καρτέλ είχαν ξεκινήσει ήδη τον αγώνα αλληλοεξόντωσής τους μερικά χρόνια πριν, επειδή ήταν πολλά? τα λεφτά.

Οι Ζέτας, που δρουν κυρίως στο Δυτικό και Βόρειο Μεξικό, ήταν αυτοί που ξεκίνησαν τις δολοφονίες απλών πολιτών, πολιτικών και τουριστών. Δρώντας ουσιαστικά ως παραστρατιωτική οργάνωση με βαρύ οπλισμό και καλά εκπαιδευμένους άνδρες, κατόρθωσαν να ελέγχουν το εμπόριο ναρκωτικών σχεδόν στις μισές Πολιτείες του Μεξικού, ωστόσο το 2012 δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα όταν σκοτώθηκε ο αρχηγός τους, Εριμπέρτο Λασκάνο. Το 2013 συνελήφθη ακόμα ένας ηγέτης τους, ο Μιγκέλ Ανχελ Μοράλες.

Ακόμα ένα ισχυρό καρτέλ είναι αυτό της Σιναλόα, που ξεκίνησε τη δράση του στην Πολιτεία της Σιναλόα και η κυριαρχία του απλώνεται από την πόλη Σιουδάδ Χουάρεζ, την οποία έχει μετατρέψει σε ένα απέραντο νεκροταφείο, στα σύνορα με το Τέξας έως την Τιχουάνα δυτικά και την Μπάχα Καλιφόρνια στα νότια. Στη Χουαρέζ μάλιστα επί σειρά ετών κάθε νύχτα σκοτώνονταν 4 με 5 άτομα. Το καρτέλ παραμένει ισχυρό, αν και τον περασμένο Φεβρουάριο συνελήφθη ο αρχηγός τους, ο Χοακίν «El Chapo» Γκουζμάν.

Το καρτέλ Beltran-Leyva, οργανωμένο συνδικάτο του εγκλήματος που ιδρύθηκε από τους τέσσερις αδελφούς Beltran Leyva: Μάρκος Αρτούρο, Κάρλος, Αλφρέντο και Εκτορ, είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά κοκαΐνης και τη χονδρική πώληση, την παραγωγή μαριχουάνας και χονδρικής πώλησης, καθώς και την παραγωγή ηρωίνης και χονδρικής πώλησης και επιδίδεται στην παράνομη διακίνηση ανθρώπων, ξέπλυμα χρήματος, εκβιασμούς, απαγωγές, δολοφονίες και εμπόριο-όπλων.

«Θυγατρική» του θεωρείται το καρτέλ Guerreros Unidos, που εμπλέκεται στην εξαφάνιση των 43 φοιτητών.

Το Gulf Cartel, που δρα στην περιοχή του Κόλπου του Μεξικού, διακινεί κοκαΐνη, μαριχουάνα, μεθαμφεταμίνη και ηρωίνη κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ - Μεξικού σε μεγάλες πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ομάδα είναι γνωστή για τις βίαιες μεθόδους εκφοβισμού. Ο ηγέτης που το έκανε πανίσχυρο, ο Χουάν Γκαρσία Αμπρέγκο, έγινε τόσο ισχυρός που είχε τοποθετηθεί από το FBI στους δέκα χειρότερους καταζητούμενους φυγάδες το 1995, ο πρώτος διακινητής ναρκωτικών που τοποθετήθηκε στον εν λόγω κατάλογο. Συνελήφθη το 1996 και εκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκτίει έντεκα φορές ισοβία σε μία μέγιστης ασφάλειας ομοσπονδιακή φυλακή στο Κολοράντο, ενώ και ο μετέπειτα αρχηγός Χόρχε Εντουάρντο Σάντσες συνελήφθη το 2012. Οι ΗΠΑ τον είχαν επικηρύξει για 5 εκατ. δολάρια.

Το καρτέλ Λα Φαμίλια Μιτσοακάνα στην πολιτεία Μιτσοακάν εμφανίστηκε στο προσκήνιο στη δεκαετία του 1990 ως παραστρατιωτική ομάδα του Gulf Cartel, σχεδιασμένη για να πάρει τον έλεγχο του παράνομου εμπορίου ναρκωτικών στην πολιτεία Μιτσοακάν από μια ανταγωνιστική οργάνωση διακίνησης των ναρκωτικών. Εκπαιδευμένοι από τους Los Zetas, το 2006 ο όμιλος διασπάστηκε σε μία ανεξάρτητη λειτουργία της διακίνησης ναρκωτικών.

Το αφεντικό της έως τη δολοφονία του το 2010, Ναζάριο Μορένο Γκονζάλες, γνωστός και ως El Mas Loco (ο πιο τρελός), κουβαλούσε μία «βίβλο» των δικών του λεγομένων και επέμεινε ο στρατός του των διακινητών και εκτελεστών του να αποφεύγουν τη χρήση των ναρκωτικών που πουλούσαν, ενώ χαρακτήριζε τις δολοφονίες από το καρτέλ του «θεία δικαιοσύνη».

www.ethnos.gr