Τον περασμένο Ιούνιο, η φωτογραφία την ώρα της σύλληψης του 30χρονου «διασπάρθηκε» από τη σελίδα Facebook του αστυνομικού τμήματος του Στόκτον της Καλιφόρνιας -μέσω του Διαδικτύου- και έφθασε μέχρι και το τηλεοπτικό μαγκαζίνο «Good Morning America» και τη σατιρική πολιτική εκπομπή «Colbert Report». Η αιφνίδια φήμη του κ. Μικς τού εξασφάλισε συμβόλαιο με μια ατζέντη μοντέλων, η οποία ισχυριζόταν ότι ο πελάτης της μπορούσε να διεκδικεί μηνιαίες αποδοχές της τάξης των 100.000 δολαρίων για φωτογραφίσεις και εκδηλώσεις.
Πού βρίσκεται λοιπόν σήμερα ο κ. Μικς; Στις φυλακές της Καλιφόρνιας, ενώ η ατζέντης του δηλώνει ότι έπαψε να τον εκπροσωπεί και το ενδιαφέρον των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης «μετακόμισε» σε άλλα πεδία.
Η φήμη και η διασημότητα δεν μετρούνται πια σε λεπτά (τα περίφημα 15 λεπτά διασημότητας που είχε εξαγγείλει τη δεκαετία του 1970 ο εικαστικός Αντι Ουόρχολ), αλλά σε νανοσεκόντ, κλάσματα του δευτερολέπτου.
«Η διασημότητα συρρικνώνεται σε ολοένα και πιο μικρό κύκλο. Ο εκδημοκρατισμός των εργαλείων παραγωγής τηλεοπτικού και οπτικού υλικού -κάποτε αποκλειστικό πεδίο των μεγάλων στούντιο και των ομίλων ΜΜΕ- έδειξε ότι απλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα πρόθυμοι να παίξουν το παιχνίδι της διασημότητας», λέει ο Τζέις Μπένετ, καθηγητής ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Η φήμη μέσω Ιντερνετ δεν είναι κάτι καινούργιο. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, νέα γενιά διασημοτήτων του YouTube και των μπλογκς έκανε αισθητή την παρουσία της. Σε άρθρο του 2008, το περιοδικό New York Magazine ανέλυε το φαινόμενο της «μικροφήμης», θέτοντας το ερώτημα του «αν οι μικροδιασημότητες αυτές αντιπροσωπεύουν στυγνή φιλοδοξία, δικαίως αποκαλυφθέντα ταλέντα ή ευφυές μάρκετινγκ».
Καθώς, όμως, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διασπώνται σε ολοένα και πιο μικρά κομμάτια και υποκουλτούρες, οι διασημότητες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Η μικροφήμη μεταμορφώθηκε έτσι σε νανοφήμη.
Σε αντίθεση με τις μικροδιασημότητες, που επέλεγαν μέσα με μεγάλη χρονική διάρκεια ή δυνατότητα ανάπτυξης ιδεών -όπως η σελίδα βίντεο YouTube και τα μπλογκ-, οι νανοδιασημότητες επιλέγουν εφήμερα μέσα, όπως το Twitter με το όριο των 140 χαρακτήρων ή τη σελίδα Vine, τα βίντεο της οποίας δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα έξι δευτερόλεπτα σε διάρκεια.
«Οταν ο αριθμός των ανταγωνιστικών μέσων πολλαπλασιάζεται, το αποτέλεσμα είναι ότι οι διασημότητες απευθύνονται πια σε μικρά τμήματα κοινού, ενώ ο αριθμός τους πολλαπλασιάζεται και αυτός. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στην αμερικανική τηλεόραση, όταν τα τρία μεγάλα εθνικά δίκτυα παραχώρησαν την αποκλειστικότητα επιτρέποντας τη λειτουργία εκατοντάδων καλωδιακών τηλεοπτικών δικτύων στις αρχές της δεκαετίας του 1980», λέει ο Μπραντ Κιμ, διαχειριστής ιστοσελίδας συλλογής αποφθεγμάτων.
Εφήμερα μέσα
«Η φήμη και η διασημότητα θεωρούνταν κάποτε παντοτινές και όχι παροδικές. Οι Φαραώ έχτισαν μνημειώδεις ανδριάντες, όπως αυτούς του Αμπού Σιμπέλ. Η πέτρα ήταν μόνιμη και ανθεκτική στον χρόνο. Αυτή ήταν η απόπειρά τους για εδραίωση της υστεροφημίας τους. Η ψηφιακή εποχή τα άλλαξε όλα. Οσο πιο εφήμερο είναι το μέσο τόσο πιο εφήμερη είναι και η φήμη των διασημοτήτων σε αυτό», λέει ο καθηγητής Λίο Μπρόντι του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
