Το αριστερό τμήμα κάτω γνάθου μαζί με πέντε δόντια, ηλικίας 2,8 εκατ. ετών, που ανακαλύφθηκε στην περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας
Πρόκειται για μια γνάθο -συγκεκριμένα το αριστερό τμήμα κάτω γνάθου- μαζί με πέντε δόντια, ηλικίας περίπου 2,8 εκατομμυρίων ετών, ένα εύρημα 400.000 χρόνια αρχαιότερο από όταν πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν οι πρώτοι Homo. Το απολίθωμα ανακαλύφθηκε στην περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας, όπου είχε βρεθεί το απολίθωμα που ήταν μέχρι πρότινος το αρχαιότερο, μια άνω γνάθος 2,35 εκατ. ετών.
Οι παλαιοντολόγοι παρατήρησαν ότι οι φρονιμίτες είναι μικρότεροι από εκείνους άλλων ανθρωποειδών που ζούσαν στην περιοχή και αποτελούν ένα από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους ανθρώπους από πιο πρωτόγονους προγόνους. Με επικεφαλής τους Μπράιαν Βίλμοουρ του Πανεπιστημίου της Νεβάδα και Εριν Ντι Μάτζιο του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, οι ερευνητές δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στις επιθεωρήσεις «Science Express» και «Nature».
Το πρώτο που διαπίστωσαν ήταν ότι η γνάθος ανήκει σε άνθρωπο και όχι σε ανθρωποειδή πίθηκο, όπως ήταν η περίπτωση της 3,2 εκατ. ετών Λούσι (Australopithecus afarensis) που ανακαλύφθηκε πριν από 40 χρόνια στην Αιθιοπία.
Επιπλέον συμπέραναν ότι πιθανότατα αλλαγές στο κλίμα -ξηρασία και εξαφάνιση των δασών και ποταμών- ήταν που ώθησε τους προγόνους μας στο να κατέβουν από τα δέντρα και να βαδίσουν στα δυο τους πόδια στις απέραντες ξηρές πεδιάδες σε αναζήτηση τροφής, νερού και στέγης. Ετσι χρειάστηκε να εφεύρουν τα απαραίτητα εργαλεία και να αρχίσουν να τρώνε κρέας αναπτύσσοντας στην πορεία μεγαλύτερο εγκέφαλο.
Η ανακάλυψη μας έδωσε το πρώτο στοιχείο «για την πιο σημαντική μεταβατική περίοδο της ανθρώπινης εξέλιξης», σχολίασε ο καθηγητής Βίλμοουρ, προσθέτοντας ότι «ο συνδυασμός πρωτόγονων και εξελιγμένων χαρακτηριστικών καθιστά τη γνάθο μια καλή μεταβατική μορφή ανάμεσα στη Λούσι και τους μεταγενέστερους ανθρώπους». Ωστόσο δεν έχει εξακριβωθεί αν αυτή ανήκει στον Homo habilis ή σε προγενέστερο ανθρώπινο είδος.
Πάντως ορισμένοι επιστήμονες εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί. Ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου χαρακτήρισε την ανακάλυψη σημαντική, αλλά επισήμανε ότι πριν από 2 εκατ. χρόνια είχαν παράλληλα εξελιχθεί και διαφορετικά ανθρώπινα είδη.
«Αυτές οι νέες μελέτες μάς δίνουν μια ακόμα πιο περίπλοκη εικόνα των πρώτων ανθρώπων και μας προκαλούν να σκεφτούμε ποιος είναι ο ορισμός του ''ανθρώπινου''. Μας καθορίζουν τα μικρά δόντια και οι γνάθοι μας, ο μεγάλος εγκέφαλος, τα μακριά πόδια, η ικανότητα κατασκευής εργαλείων ή ένας συνδυασμός αυτών;» αναρωτήθηκε ο καθηγητής Στρίνγκερ.
www.kathimerini.gr
Μέλος του μητρώου
