και ένταξης στο οπλοστάσιό της του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S400, διάφοροι και μάλιστα πανίσχυροι παράγοντες της αμερικανικής Αεροπορίας (USAF) -ο υπογράφων έχει τη λίστα αυτών- δεν αποκλείουν μέσω «ειδικών ρυθμίσεων και επιλογών» να επιστρέψει η Τουρκία στην «οικογένεια» των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς των ΗΠΑ μέσα στο 2021 (προς το τέλος), ενώ κάποιοι άλλοι εκτιμούν ότι αν επανεκλεγεί ο Τραμπ σε δύο μήνες στις προεδρικές εκλογές τότε τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα να επανέλθει κανονικά η Τουρκία σε ένα πολυεθνικό διασυμμαχικό αεροπορικό πρόγραμμα, στο οποίο είναι παρούσα (και χρηματικά) από το 1999.
Υπόψη, η Τουρκία εμπλέκεται στο πρόγραμμα του F-35 με πάρα πολλές δικές της εταιρίες (7 τουρκικές εταιρίες είναι στις κορυφαίες 100 του κόσμου), είναι η κύρια βάση υποστήριξης/διοικητικής μέριμνας όλων των αεροσκαφών τέτοιου τύπου στην Ευρώπη και συγκεκριμένα για τα αεροσκάφη των Μ. Βρετανίας-Ολλανδίας-Δανίας-Νορβηγίας-Ιταλίας-Πολωνίας και λογικά όποιων άλλων χωρών προχωρήσουν στην προμήθεια των F-35 (π.χ. Βελγίου).
Ορισμένες από τις «ιδέες» είχαν ακουστεί επί αρχηγίας της αμερικανικής Αεροπορίας του πτεράρχου Ντέιβιντ Γκόλντφιν που επίσημα αποστρατεύτηκε προ ημερών και ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Αφροαμερικανός πτέραρχος Τσαρλς Μπράουν με τεράστια εμπειρία από επιχειρήσεις σε Μέση Ανατολή-Ειρηνικό και Κεντρική Ασία.
Βάσει διαβαθμισμένου εγγράφου που αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας αναφορικά με τα F-35, χρησιμοποιείται η λεγόμενη «Πακιστανική επιλογή». Το Πακιστάν, όπως και η Τουρκία αποτελούν διαχρονικά στρατηγικούς αλλά και «δύστροπους» συμμάχους των Αμερικανών. Το Πακιστάν τη δεκαετία του ’80 επρόκειτο να παραλάβει έναν υπολογίσιμο αριθμό από αεροσκάφη F16.
Επειδή από τότε διατηρούσε επαφές (ορισμένοι υψηλόβαθμοι κύκλοι) με ριζοσπαστικά Ισλαμικά κινήματα σε Αφγανιστάν και με το εξτρεμιστικό δίκτυο Χακάνι, υποστήριζε ακραίες οργανώσεις στο Κασμίρ(LET), αλλά είχε και πολλές ως και παράνομες πυρηνικές δοσοληψίες (είχαν μάλιστα επιβληθεί σκληρές αμερικανικές κυρώσεις μέσω των τροπολογιών Γκλεν και Σόλαρτζ) με Ιρανούς, Κινέζους, Βορειοκορεάτες πυρηνικούς μισθοφόρους και οι ΗΠΑ ανησυχούσαν πολύ για το αν θα έπρεπε να πουλήσουν στο Ισλαμαμπάντ τα 85 F-16. Τελικά τα παρέλαβαν κανονικά, αφού και η Τουρκία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση των πλείστων μαχητικών του Πακιστάν.
Το αμερικανικό «σχέδιο» για να μην τα χαλάσουν με τον στρατηγικό τους σύμμαχο (που μετά την 9/11 έγινε ακόμα πιο σημαντικός) ήταν να εντάξουν διάφορα μέτρα-«εμπόδια», μεταξύ των οποίων Αμερικανοί τεχνικοί και στρατιωτικοί να εδρεύουν σε μόνιμη βάση στις αεροπορικές βάσεις «Μουσάφ» και «Σαμπχάζ» (επί δικτάτορα Μουσάραφ και πρωθυπουργού Μπεναζίρ Μπούτο).
Μιλάμε για 4-5 μάχιμους αξιωματικούς της USAF και 30 άτομα τεχνικό-βοηθητικό-πληροφοριακό προσωπικό. Αυτοί ήλεγχαν τα πάντα. Από τα 85 αεροσκάφη τα 66 ήσαν παλαιότερο BLOCK-15/30 ενώ τα 19 ΒLOCK 52. Και στις δύο βάσεις αποφασίστηκε να μη διαμένουν Κινέζοι τεχνικοί λόγω του ότι το Πακιστάν έχει και κινεζικά αεροσκάφη F17. Οι Πακιστανοί πιλότοι παρείχαν στους Αμερικανούς λεπτομερείς πληροφορίες για όλες τις ενέργειές τους.
Το Πακιστάν αποδέχθηκε ό,τι απαίτησαν οι Αμερικανοί, ενώ η πακιστανική Αεροπορία συνεργάζεται με πολλά κράτη που έχουν αεροπορικό στόλο με F-16 (Ιταλία-Εμιράτα-Ιορδανία-Τουρκία κ.ά.).
Η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία δεν θέλει σε συντριπτικό βαθμό τους Τούρκους εκτός των F-35. Υπάρχει λίστα ανώτατων Αμερικανών αξιωματικών της Αεροπορίας που τονίζουν ότι «παρά τη συμπεριφορά της Τουρκίας, δεν πρέπει κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ να τεθεί εκτός. Βασικό στοιχείο είναι να μην ενεργοποιήσει η Αγκυρα τους ρωσικούς πυραύλους, ενώ η τουρκική Αεροπορία συγκριτικά με τους άλλους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων είναι η πιο «αμερικανοποιημένη».
Μεταξύ των άλλων (περίπου 30 μέτρα) έχουν προταθεί τα κάτωθι:
*Αμερικανοί και Τούρκοι να ανταλλάσουν πληροφορίες για όλα τα ζητήματα που αφορούν τα αεροσκάφη και τους πυραύλους.
*Πέραν των S400, οι Τούρκοι να δώσουν στις ΗΠΑ πληροφορίες και για άλλα συστήματα ρωσικά που βρίσκονται στα χέρια τους από τους πολέμους σε Συρία και προφανώς από Λιβύη.
*Αμερικανοί αξιωματικοί της Αεροπορίας αλλά και ειδικοί να επισκέπτονται περιοδικά τη βάση Μουρντέντ/Ακιντζί/περιοχή Αγκυρας, όπου εδρεύουν οι ρωσικοί πύραυλοι.
*Η Τουρκία να προειδοποιεί και να ενημερώνει τις ΗΠΑ όταν θα γίνονται ασκήσεις με τους ρωσικούς πυραύλους και εκείνες τις ημέρες να μην πετάνε καθόλου τα F-35.
*Οι ΗΠΑ να παραδώσουν τα 6 F-35 που ήταν να μεταφερθούν στην Τουρκία από την αεροπορική βάση LUKE στην Αριζόνα και λόγω του «παγώματος» της συμφωνίας εντάχθηκαν τελικά στην αμερικανική Αεροπορία.
*Οι Αμερικανοί θα έχουν μόνιμη ομάδα συντήρησης-ελέγχου-πληροφοριών στην αεροπορική βάση της Μαλάτειας, όπου θα είναι η έδρα των F-35 της Τουρκίας, όπως είχαν στις πακιστανικές βάσεις.
*Αν δοθούν τα F-35 στην Τουρκία, θα αποτελεί προτροπή για άλλα κράτη να αγοράζουν ρωσικό υλικό.
*Ασφαλώς η Τουρκία δεν θα παραλάβει το 2021 τη δεύτερη συστοιχία των ρωσικών συστημάτων S400.
Εκτιμάται ότι τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα με την Τουρκία γιατί είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ και η Αεροπορία της κινείται αποκλειστικά σε αμερικανικά πρότυπα. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις εκλογές στις ΗΠΑ, τις θέσεις της Τουρκίας και την εισήγηση του πτεράρχου Μπράουν, ως και τις αποφάσεις του Κογκρέσου.
*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Μέλος του μητρώου
